U sắc tố bẩm sinh ở trẻ em: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

U sắc tố bẩm sinh hay còn gọi là nốt ruồi hắc tố bẩm sinh, chàm đen, bớt sắc tố, bớt đen... là một trong những vấn đề về da phổ biến thường xuất hiện ở trẻ em. Bệnh này thường thể hiện qua các khu vực da có sắc tố từ nâu nhạt đến sậm đen, có độ phồng lên, có kích thước từ rất nhỏ đến lớn, có thể phủ một phần cơ thể và đôi khi xuất hiện lông trên bề mặt. Bệnh không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng lại ảnh hưởng đến thẩm mỹ và tâm lý của trẻ. Vậy có cách gì để phòng ngừa bệnh cho bé? Hãy để Nhà thuốc Long Châu giúp bạn tìm hiểu trong bài viết sau đây.

Nguyên nhân gây ra bệnh u sắc tố bẩm sinh ở trẻ em

U sắc tố bẩm sinh xuất phát từ sự bất thường của tế bào sắc tố khi chúng di chuyển mất hướng trong quá trình hình thành tế bào biểu mô trong giai đoạn phôi thai. Các tế bào sắc tố là những tế bào có chức năng sản xuất melanin, một loại hợp chất hóa học có màu đen, nâu hoặc vàng, quyết định màu sắc của da, tóc, mắt và một số bộ phận khác của cơ thể. Khi các tế bào sắc tố bị lạc chỗ, chúng sẽ hình thành các khối u có màu sắc khác biệt so với da xung quanh.

U sắc tố bẩm sinh thường xuất hiện ở trẻ em ngay từ khi mới sinh hoặc sau khi sinh, không phụ thuộc vào giới tính. Tỷ lệ mắc bệnh này ở trẻ khoảng 1%. U sắc tố bẩm sinh được phân loại dựa trên kích thước của khối u, bao gồm:

• Dạng nhỏ khi đường kính của khối u là dưới 1,5 cm.
• Dạng vừa khi đường kính của khối u nằm trong khoảng từ 1,5 đến 20 cm.
• Dạng khổng lồ khi đường kính của khối u vượt quá 20 cm (chiếm hơn 2% diện tích bề mặt da cơ thể).

Triệu chứng của bệnh u sắc tố bẩm sinh ở trẻ em

Bệnh u sắc tố bẩm sinh có thể dễ dàng chẩn đoán dựa trên lâm sàng về hình ảnh của trẻ. Các dấu hiệu chính của bệnh bao gồm:

• Khối u thường có màu sắc đen hoặc nâu đen, có bờ rõ ràng và cấu trúc da lành xung quanh.
• Da xung quanh khối u thường trở nên dày và cứng, có thể xuất hiện nhiều lông dài hoặc đậm, với kích thước đa dạng từ nhỏ đến lớn.
• Một số loại u sắc tố có màu đen ngay từ khi trẻ mới sinh, trong khi một số khác có thể có màu xanh sẫm nằm sâu dưới da và màu đen trở nên rõ ràng hơn khi trẻ phát triển.
• Nếu trẻ có khối u lớn, có nguy cơ tổn thương màng não và việc kiểm tra bằng cách chụp CT hoặc MRI sọ não là cần thiết để đánh giá và đối phó với nguy cơ chậm phát triển trí tuệ, não úng thủy, các vấn đề động kinh.

Cách điều trị bệnh u sắc tố bẩm sinh ở trẻ em

U sắc tố bẩm sinh là một loại bệnh lý không gây hại cho sức khỏe tổng thể. Tuy nhiên, nó có thể tạo ra ảnh hưởng lớn đối với khía cạnh thẩm mỹ, đặc biệt có thể ảnh hưởng đến tâm lý của trẻ khi trưởng thành. Hơn nữa, trong một số trường hợp, khối u có thể trải qua các biến đổi về hình thái, tăng kích thước theo sự phát triển của cơ thể và có thể bắt đầu xuất hiện các vết loét, chảy máu, biến đổi tế bào, và chuyển đổi sang tính chất ác tính. Tỷ lệ khối u sắc tố bẩm sinh chuyển dạng ác tính 3 - 12%. Do đó, việc điều trị bệnh u sắc tố bẩm sinh ở trẻ em là rất cần thiết.

Phương pháp điều trị chủ yếu là phẫu thuật cắt bỏ khối u và tạo hình lại vùng da bị tổn thương. Để điều trị khối u da, bác sĩ chuyên khoa sẽ xem xét các yếu tố như kích thước, vị trí, tuổi, độ đàn hồi của da xung quanh vùng bệnh lý và kết quả sinh thiết u. Tùy theo từng trường hợp, bác sĩ có thể áp dụng một trong những phương pháp sau đây:

• Cắt bỏ khối u từng phần;
• Cắt bỏ toàn bộ khối u và khâu lại vết mổ;
• Cắt bỏ toàn bộ khối u và tái tạo da bằng các vạt da tại chỗ hoặc gần đó;
• Cắt bỏ toàn bộ khối u và ghép da hoặc sử dụng các vạt da giãn sau khi đặt túi giãn da.

Nếu khối u có dấu hiệu nghi ngờ ác tính: Loét, chảy máu, lớn nhanh… thì cần làm sinh thiết u để xác định loại u và chọn cách điều trị thích hợp.

Phòng ngừa bệnh u sắc tố bẩm sinh ở trẻ em

Bệnh u sắc tố bẩm sinh là một bệnh lý di truyền, do đó không có cách nào để phòng ngừa hoàn toàn được. Tuy nhiên, các bậc cha mẹ có thể làm một số việc sau để giảm nguy cơ mắc bệnh cho con em mình:

• Thực hiện các xét nghiệm tiền sản khoa để phát hiện sớm các dị tật bẩm sinh ở thai nhi, như siêu âm, máu mẹ, chọc ối, chọc dòi huyết…
• Tránh tiếp xúc với các yếu tố có hại cho thai nhi, như xạ trị, hóa chất, thuốc lá, rượu, ma túy…
• Bổ sung đầy đủ các vitamin và khoáng chất cần thiết cho sự phát triển của thai nhi, như axit folic, sắt, canxi, iốt…
• Tuân thủ các nguyên tắc dinh dưỡng hợp lý, ăn uống đa dạng, cân bằng, tránh ăn quá nhiều hoặc quá ít.
• Tham gia các hoạt động thể chất nhẹ nhàng, phù hợp với từng giai đoạn của thai kỳ, như đi bộ, tập thở, tập yoga…
• Giữ tinh thần thoải mái, lạc quan, tránh căng thẳng, lo lắng, áp lực.

Tư vấn và hỗ trợ tâm lý cho trẻ em mắc bệnh u sắc tố bẩm sinh

Bệnh u sắc tố bẩm sinh không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn gây ra nhiều khó khăn về tâm lý cho trẻ em mắc bệnh. Trẻ có thể bị tự ti, mặc cảm, ngại giao tiếp, bị kỳ thị, bắt nạt, chế giễu bởi bạn bè và xã hội. Do đó, các bậc cha mẹ cần có vai trò quan trọng trong việc tư vấn và hỗ trợ tâm lý cho con em mình:

• Tạo cho trẻ một môi trường gia đình ấm áp, yêu thương, quan tâm, động viên, khuyến khích trẻ vượt qua khó khăn, phát huy tiềm năng của bản thân.
• Giúp trẻ hiểu rõ về bệnh lý của mình, những nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị và phòng ngừa, những ảnh hưởng của bệnh đến sức khỏe và cuộc sống.
• Không so sánh, chỉ trích, trách móc trẻ vì bệnh lý của mình, không để trẻ cảm thấy bị bỏ rơi, cô đơn, bất công, thiệt thòi.
• Khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động xã hội, giao lưu, kết bạn, học tập, vui chơi, thể thao, nghệ thuật… phù hợp với sở thích và khả năng của trẻ.
• Tìm kiếm sự giúp đỡ của các chuyên gia tâm lý, các tổ chức phi chính phủ, các cộng đồng mạng, các nhóm hỗ trợ cho trẻ em mắc bệnh u sắc tố bẩm sinh và gia đình.

U sắc tố bẩm sinh ở trẻ em là một bệnh lý về da không nguy hiểm nhưng lại gây nhiều phiền toái cho trẻ và gia đình. Bệnh có nguyên nhân là do bất thường của các tế bào sắc tố trong quá trình phát triển của bào thai. Do đó, các mẹ đang mang thai cần chú ý các vấn đề về sức khỏe và dinh dưỡng khi mang thai để có thể ngừa bệnh cho thai nhi một cách tốt nhất. Hy vọng bài viết trên của Nhà thuốc Long châu đã giúp bạn có thêm nhiều kiến thức bổ ích trong việc chăm sóc bản thân và các bé yêu nhà mình nhé.

Xem thêm: U máu bẩm sinh: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị bệnh hiệu quả