Vắc xin phế cầu 13 và 15 khác nhau ra sao? Nên chọn loại nào?

Phế cầu khuẩn là nguyên nhân hàng đầu gây ra nhiều bệnh lý nghiêm trọng, đặc biệt ở trẻ nhỏ và người lớn có hệ miễn dịch yếu. Tiêm vắc xin là biện pháp chủ động giúp phòng bệnh hiệu quả. Trong đó, vắc xin phế cầu 13 và 15 đang được sử dụng rộng rãi với những đặc điểm riêng biệt về thành phần và phạm vi bảo vệ.

Tổng quan về vắc xin phế cầu 13 và 15

Vắc xin phế cầu là biện pháp chủ động giúp phòng ngừa hiệu quả các bệnh nguy hiểm do phế cầu khuẩn gây ra như viêm phổi, viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết và viêm tai giữa. Hiện nay, hai loại vắc xin phế cầu được sử dụng phổ biến nhất là PCV 13 và PCV 15 với khả năng bảo vệ mở rộng nhờ vào số chủng huyết thanh được bao phủ.

Vắc xin phế cầu 13

Vắc xin phế cầu 13, còn được biết đến với tên thương mại Prevenar 13, là sản phẩm do tập đoàn Pfizer nghiên cứu phát triển và sản xuất tại Bỉ. Vắc xin có khả năng bảo vệ chống lại 13 chủng phế cầu khuẩn bao gồm 1, 3, 4, 5, 6A, 6B, 7F, 9V, 14, 18C, 19A, 19F và 23F. Đây là những chủng có khả năng gây bệnh nghiêm trọng như viêm màng não, viêm phổi, nhiễm khuẩn huyết và viêm tai giữa ở trẻ nhỏ. Vắc xin được chỉ định tiêm chủng cho trẻ từ 6 tuần tuổi trở lên và người lớn có nguy cơ cao.

Vắc xin phế cầu 15

Vắc xin phế cầu 15 có tên thương mại là Vaxneuvance do hãng dược phẩm Merck sản xuất. Sản phẩm này bổ sung thêm hai chủng phế cầu quan trọng là 22F và 33F, nâng tổng số chủng được bảo vệ lên 15. Vắc xin được chỉ định tiêm cho trẻ từ 6 tuần tuổi và người lớn với hiệu quả bảo vệ mở rộng hơn so với PCV 13 trong phòng ngừa bệnh phế cầu xâm lấn.

Vắc xin phế cầu 13 và 15 khác nhau như thế nào?

Vắc xin phế cầu 13 (PCV13) và vắc xin phế cầu 15 (PCV15) đều có tác dụng phòng ngừa các bệnh nguy hiểm do phế cầu khuẩn gây ra, như viêm phổi, viêm màng não, viêm tai giữa và nhiễm khuẩn huyết. Tuy nhiên, giữa hai loại vắc xin này vẫn tồn tại một số điểm khác biệt quan trọng.

PCV15 là vắc xin thế hệ mới, được phát triển với khả năng bao phủ 15 chủng phế cầu trong khi PCV13 chỉ phòng ngừa 13 chủng. PCV15 không chỉ bao gồm toàn bộ các chủng có trong PCV13 mà còn được bổ sung thêm hai chủng mới là 22F và 33F, giúp mở rộng phổ bảo vệ hiệu quả hơn trước nhiều biến thể phế cầu khuẩn đang lưu hành.

Nên chọn tiêm vắc xin phế cầu 13 hay 15?

Vắc xin phế cầu 13 và phế cầu 15 đều được các chuyên gia đánh giá cao về khả năng tạo miễn dịch mạnh mẽ và độ an toàn trong phòng ngừa các bệnh lý nghiêm trọng do phế cầu khuẩn gây ra. Cả hai loại vắc xin đều có thể sử dụng cho trẻ từ 6 tuần tuổi và người lớn theo chỉ định của bác sĩ để đạt hiệu quả bảo vệ tốt nhất.

So với vắc xin phế cầu 13, vắc xin phế cầu 15 được cải tiến với khả năng duy trì miễn dịch trước 13 chủng phế cầu ban đầu, đồng thời bổ sung thêm hai chủng quan trọng là 22F và 33F giúp mở rộng phạm vi bảo vệ.

Cả hai loại vắc xin đều hiệu quả trong phòng bệnh nên cha mẹ có thể cân nhắc lựa chọn phù hợp với điều kiện kinh tế và mục tiêu bảo vệ sức khỏe gia đình.

Lưu ý khi tiêm vắc xin phế cầu

Khi tiêm vắc xin phế cầu cho trẻ nhỏ và người lớn, cần lưu ý một số điểm quan trọng để đảm bảo hiệu quả bảo vệ cũng như an toàn trong quá trình tiêm chủng.

Kiểm tra tình trạng sức khỏe tổng quát

Người được tiêm nên có thể trạng ổn định, không bị sốt hoặc mắc bệnh cấp tính. Nếu đang sử dụng thuốc hoặc có tiền sử dị ứng với bất kỳ thành phần nào của vắc xin, cần thông báo rõ với bác sĩ để được tư vấn và đưa ra chỉ định phù hợp.

Quy trình 5 đúng

Khi tiêm, cần thực hiện đối chiếu đúng quy trình 5 đúng bao gồm: Đúng đối tượng, đúng lịch, tiêm đúng loại vắc xin, đúng liều lượng, đúng đường dùng. Việc tuân thủ đầy đủ các bước sẽ giúp phòng tránh sai sót và đảm bảo an toàn cho người được tiêm.

Theo dõi phản ứng sau tiêm

Sau khi tiêm, cần ở lại cơ sở y tế ít nhất 30 phút để theo dõi các phản ứng có thể xảy ra. Tại nhà, nên tiếp tục theo dõi từ 24 - 48 giờ sau tiêm để kịp thời xử lý nếu có dấu hiệu như sốt cao, sưng đỏ hoặc phát ban. Ngoài ra, cần giữ sạch vùng tiêm, không để trẻ gãi hoặc chạm vào vị trí tiêm để tránh nhiễm trùng.

Phản ứng sau tiêm phế cầu thường ở mức độ nhẹ như sưng đau tại chỗ, sốt, mệt mỏi, chán ăn hoặc tiêu chảy và sẽ hết trong thời gian ngắn. Đây là hiện tượng bình thường của cơ thể khi đáp ứng với vắc xin nên không cần quá lo lắng.

Cả hai loại vắc xin phế cầu 13 và 15 đều có hiệu quả trong việc phòng ngừa các bệnh do phế cầu khuẩn gây ra. Việc lựa chọn loại nào tốt hơn nên dựa trên khuyến cáo của bác sĩ, tình trạng sức khỏe và nhu cầu phòng bệnh của từng người. Chủ động tiêm phòng sẽ giúp bảo vệ sức khỏe toàn diện cho trẻ và cả gia đình.

Hiện nay, Trung tâm Tiêm chủng Long Châu đang cung cấp đầy đủ các loại vắc xin phòng bệnh do phế cầu gây ra, bao gồm vắc xin phế cầu 13 và vắc xin phế cầu 15. Phụ huynh có thể đưa trẻ đến tiêm phòng tại hệ thống Long Châu để được tư vấn bởi đội ngũ bác sĩ chuyên môn và thực hiện tiêm chủng an toàn đúng lịch. Việc chủ động tiêm ngừa sẽ giúp bảo vệ trẻ em và người lớn trước nguy cơ mắc bệnh nguy hiểm do phế cầu khuẩn gây ra.