Vận động thô là gì và làm thế nào để phát triển kỹ năng vận động thô?

Sự phát triển vận động không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn đến trí tuệ và thể chất. Vậy vận động thô là gì? Hãy cùng Long Châu khám phá vai trò quan trọng của vận động này đối với sự phát triển của trẻ sơ sinh qua bài viết dưới đây.

Vận động thô là gì?

Vận động thô – Gross motor skills – là các hoạt động sử dụng các nhóm cơ lớn của cơ thể. Những hoạt động này như đá chân, vung tay, lăn, bò, trườn, xoay người, nhảy, kéo, đẩy và trèo. Các hoạt động này giúp trẻ phát triển thể lực, tăng chiều cao, cải thiện sự cân bằng, phối hợp hai bán cầu não và phát triển trí tuệ.

Phát triển vận động thô có tác dụng gì?

Các hoạt động như đi thăng bằng, nhảy, đá, ném và bắt giúp trẻ phát triển khả năng phối hợp và kiểm soát cơ bắp ở thân, tay và chân. Những kỹ năng này là nền tảng quan trọng cho sự phát triển toàn diện của trẻ, bao gồm sức mạnh cơ bắp, sự cân bằng và khả năng điều khiển.

Khi trẻ tập luyện những kỹ năng vận động này, mạng lưới thần kinh trong não được kích thích, hỗ trợ phát triển các vận động tinh. Tham gia vào các hoạt động này cùng trẻ không chỉ thúc đẩy sự phát triển của trẻ mà còn giúp bạn duy trì thói quen vận động, từ đó giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch, đột quỵ và béo phì.

Khả năng vận động thô phát triển cho trẻ như thế nào?

Việc phát triển kỹ năng vận động thô từ khi còn nhỏ là rất quan trọng. Dưới đây là những cách giúp ba mẹ hỗ trợ trẻ trong việc này:

Cùng chơi với con

Tập thể dục là một cách hiệu quả để cải thiện kỹ năng vận động thô của trẻ. Cha mẹ có thể dạy trẻ các động tác cơ bản như đưa tay lên xuống, bắt chéo tay từ hai bên sang trước ngực, chạy bước nhỏ, và gập thân. Khi trẻ khoảng 5 tuổi, có thể cho trẻ tham gia vào các trò chơi như đá bóng vào gôn, bắt bóng bằng hai tay, nhảy lò cò, leo trèo cầu thang, leo bục gỗ và đạp xe.

Cùng làm việc nhà với con

Từ 3 đến 6 tuổi, trẻ có thể bắt đầu thực hiện những công việc đơn giản như lau dọn bàn ghế, gấp quần áo, quét nhà, rửa rau và treo quần áo, tất cả dưới sự hướng dẫn và giám sát của người lớn. Những hoạt động này không chỉ giúp trẻ cải thiện sự khéo léo và sự phối hợp cơ bắp mà còn dạy trẻ những kỹ năng quan trọng trong cuộc sống hàng ngày. Bằng cách tham gia vào các công việc nhà, trẻ học cách chăm sóc bản thân, từ đó phát triển sự tự lập và trách nhiệm. Điều này không chỉ góp phần vào sự phát triển kỹ năng vận động thô mà còn chuẩn bị cho trẻ khả năng tự chăm sóc và hòa nhập tốt hơn khi trưởng thành.

Những mốc phát triển vận động thô ở trẻ

Ở mỗi giai đoạn phát triển, trẻ cần đạt được các kỹ năng vận động cơ bản để theo kịp quy luật phát triển. Dưới đây là các mốc phát triển vận động thô mà bố mẹ cần chú ý:

Sơ sinh đến 2 tháng

• Nằm ngửa thì quay đầu sang hai bên.
• Nâng đầu và quay sang hai bên khi nằm sấp.
• Đá chân khi nằm ngửa.
• Di chuyển cả hai cánh tay đều nhau khi nằm ngửa.

Giai đoạn 3-4 tháng

• Nằm sấp nâng đầu và ngực lên.
• Nằm sấp được lâu hơn.
• Mở nắm tay.

Giai đoạn 5 tháng

• Đưa chân lên miệng khi nằm ngửa.
• Chống đẩy mở rộng cánh tay khi nằm sấp.
• Xoay vòng tròn khi nằm sấp.

Giai đoạn 6-8 tháng

• Giữ thăng bằng khi ngồi.
• Với lấy đồ chơi khi ngồi và cầm một bên tay.

Giai đoạn 9-11 tháng

• Chuyển từ nằm xuống sang ngồi thẳng mà không cần trợ giúp.
• Bò bằng tay và đầu gối.
• Đi bộ với hai tay cầm đồ.
• Ăn bốc bằng tay.

Giai đoạn 11-12 tháng

• Đi bộ với một tay cầm đồ vật.
• Đứng một mình trong vài giây.
• Cầm ly uống nước mà không cần trợ giúp.

Giai đoạn 13-14 tháng

• Bò lên cầu thang.
• Đứng lên từ sàn mà không cần hỗ trợ.
• Đi bộ một mình tốt.
• Ngồi xổm và đứng lên mà không cần hỗ trợ.

Giai đoạn 15-18 tháng

• Đi lên cầu thang bằng tay hoặc vịn vào lan can.
• Bò xuống cầu thang.
• Có thể chạy, mặc dù dễ ngã.
• Đá bóng về phía trước.

Giai đoạn 2 tuổi

• Đi bộ và chạy khá tốt.
• Nhảy khỏi mặt đất với cả hai chân.
• Đá bóng bằng cả hai chân.

Giai đoạn 3 tuổi

• Giữ thăng bằng bằng một chân.
• Nhảy về phía trước.
• Đi xe ba bánh.

Giai đoạn 4 tuổi

• Chạy, nhảy và leo trèo tốt.
• Nhảy lò cò bằng một chân.
• Bắt bóng chắc chắn.
• Bắt đầu nhào lộn.

Giai đoạn 5 tuổi

• Nhảy đổi chân và nhảy dây.
• Bắt đầu trượt patin và bơi lội.
• Đi xe đạp.
• Leo trèo tốt.

Lời khuyên về cường độ và hình thức vận động

Khám phá nhiều kiểu vận động khác nhau giúp trẻ phát triển toàn diện về thể chất, sự tự tin và khéo léo. Dưới đây là một số lời khuyên về cường độ và hình thức vận động để hỗ trợ sự phát triển kỹ năng vận động thô:

• Theo Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ, trẻ sơ sinh và trẻ mới biết đi nên có 180 phút vận động mỗi ngày. Thời gian này nên được chia thành các khoảng nhỏ, ví dụ như cho trẻ chơi các trò chơi vận động trong 30 phút, sau đó nghỉ ngơi rồi tiếp tục chơi.
• Theo Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ, trẻ từ 6 đến 17 tuổi nên có ít nhất 60 phút hoạt động thể chất từ trung bình đến nâng cao mỗi ngày. Tốt nhất là trẻ nên tham gia vào các hoạt động liên tục trong suốt 60 phút này.

Không phải trẻ nào cũng đạt được các mốc phát triển vận động thô đúng theo độ tuổi. Điều quan trọng là người lớn cần đồng hành và hỗ trợ trẻ. Nếu nhận thấy con chưa đạt được các kỹ năng cơ bản theo độ tuổi, việc can thiệp kịp thời từ bác sĩ chuyên khoa là rất cần thiết.