Vì sao dầu oliu có thể giúp tăng cường sức khỏe não bộ

Các nhà nghiên cứu đã tìm thấy mối tương quan giữa việc sử dụng dầu ô liu hàng ngày có khả năng làm giảm nguy cơ tử vong do chứng mất trí nhớ - thay vì bơ thực vật hoặc sốt mayonnaise.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), có hơn 55 triệu người mắc chứng mất trí nhớ trên toàn cầu. Ước tính có khoảng 10 triệu ca mắc mới hàng năm và chứng mất trí nhớ cũng là nguyên nhân gây tử vong đứng thứ 7 đối với những người lớn tuổi.

Bệnh Alzheimer là bệnh suy giảm trí tuệ rất nguy hiểm, ảnh hưởng đến khoảng 6,7 triệu người trên 65 tuổi ở Hoa Kỳ.

Theo một thông cáo báo chí, nghiên cứu mới cho thấy những người tiêu thụ nửa thìa dầu ô liu mỗi ngày giảm 28% nguy cơ tử vong so với những người không dùng.

Nghiên cứu đã phân tích hồ sơ sức khỏe từ năm 1990 đến 2018 của 60.582 phụ nữ và 31.801 đàn ông không mắc bệnh tim mạch hoặc ung thư. Sức khỏe của họ đã được theo dõi liên tục trong vòng 28 năm.

Theo các tác giả nghiên cứu, việc thay thế một thìa cà phê bơ thực vật hoặc sốt mayonnaise bằng dầu ô liu dẫn đến việc giảm 8 - 14% nguy cơ tử vong.

Dầu ô liu: Thành phần quan trọng cho sức khỏe trong chế độ ăn Địa Trung Hải

Tiến sĩ Tessier phát biểu: “Dầu ô liu là nguồn bổ sung chất béo chính trong chế độ ăn Địa Trung Hải điển hình, song chúng tôi quan tâm đến mối liên hệ của nó với chứng mất trí nhớ gây tử vong.”

Bà cùng các đồng nghiệp đã phát hiện ra rằng cho dù chất lượng chế độ ăn uống thế nào đi nữa, kể cả việc mọi người tuân thủ chế độ ăn uống Địa Trung Hải chặt chẽ thế nào, thì dầu ô liu vẫn có khả năng giảm thiểu nguy cơ tử vong do chứng mất trí nhớ.

Dầu ô liu có thể cải thiện nhận thức như thế nào?

Tiến sĩ Tessier đã suy đoán các lợi ích dầu ô liu mang lại cho não bộ:

“Dầu ô liu có thể đóng một vai trò có lợi đối với sức khỏe nhận thức nhờ hàm lượng axit béo không bão hòa đơn phong phú, có thể thúc đẩy quá trình hình thành thần kinh. Nó cũng chứa vitamin E và polyphenol có hoạt tính chống oxy hóa.”

Tiến sĩ Domenico Praticò - người không tham gia vào nghiên cứu cho biết ‘các hợp chất khác như oleocanthal và oleuropein cũng được coi là có lợi.’

Tiến sĩ Praticò nói thêm: “Cũng có một số bằng chứng cho thấy đó là sự kết hợp của tất cả các hợp chất khác nhau chứ không phải là một nguyên tố duy nhất gây ra các tác động tích cực.”

Axit oleic có thể đóng một vai trò trong việc tăng cường sức khỏe não bộ

Tiến sĩ Amal Khalil Kaddoumi đã nghiên cứu mối liên hệ giữa dầu ô liu và dấu ấn sinh học của bệnh Alzheimer. Nghiên cứu năm 2022 của cô đã đánh giá tác dụng của dầu ô liu đối với chứng mất trí nhớ, nhưng không phải chứng mất trí nhớ gây ra tử vong.

Tiến sĩ Kaddoumi cùng đồng nghiệp nhận thấy dầu ô liu có thể bảo vệ não, cải thiện trí nhớ và giảm các dấu ấn sinh học của bệnh Alzheimer. Họ cho rằng axit oleic có trong dầu ô liu có thể góp phần tạo ra hiệu ứng này.

EVOO (dầu ô liu siêu nguyên chất) tăng cường chức năng hàng rào máu não và chức năng kết nối giữa các vùng não khác nhau ở những người bị suy giảm nhận thức nhẹ (MCI), điều này có thể nhấn mạnh tác dụng của EVOO-phenolics.

Dầu ôliu tinh chế, hay ROO, làm tăng kích hoạt chức năng của não đối với các nhiệm vụ ghi nhớ ở các vùng não liên quan đến nhận thức.

Nghiên cứu mới cho thấy dầu ô liu có khả năng bảo vệ não tốt hơn bơ thực vật và sốt mayonnaise.

Tiến sĩ Tessier đã chỉ ra một số khác biệt về mức độ giảm trí tuệ gây tử vong trong nghiên cứu có thể liên quan đến thực tế là “cho đến gần đây, sốt mayonnaise và bơ thực vật thương mại có thể chứa chất béo chuyển hóa nhân tạo.”

Dầu ô liu nguyên chất: Lợi ích và cách chuẩn bị

Dầu ô liu siêu nguyên chất được chế biến bằng máy ép cơ học lạnh, được coi là tốt nhất vì mang lợi ích sức khỏe.

Lưu ý rằng phương pháp chế biến này sẽ giữ lại hầu hết các chất dinh dưỡng từ ô liu và rất quan trọng đối với tiêu chuẩn ‘siêu nguyên chất’.

Tuy nhiên, cũng có một số nhà sản xuất lén trộn EVOO với các loại dầu khác để giảm chi phí và đã đăng hướng dẫn chọn dầu ô liu chất lượng tốt nhất và phương pháp bảo quản tốt nhất.

Khi nói đến cách tiêu thụ EVOO lành mạnh nhất, người ta thường cho rằng cách tốt nhất để sử dụng EVOO vì lợi ích sức khỏe là dùng trưc tiếp (ăn kèm với salad, rưới lên bánh mì, v.v.)

Tuy nhiên, chế biến thức ăn bằng dầu ô liu cũng tốt bởi vì nó có điểm bốc khói cao, khiến nó ít có khả năng bị làm nóng đủ để thay đổi thành phần hóa học.

Bạn nên tiêu thụ bao nhiêu dầu ô liu mỗi ngày?

Theo các chuyên gia, một khẩu phần ăn lành mạnh nên gồm hai muỗng canh dầu ô liu mỗi ngày.

Lưu ý rằng các nghiên cứu thay đổi từ 1 đến 5 muỗng canh mỗi ngày, chuyên gia y tế cho biết: “Tôi khuyên các bệnh nhân của mình nên nhắm đến ít nhất 3 muỗng canh mỗi ngày để não bộ khỏe mạnh.”

Khi được hỏi liệu một người có thể tiêu thụ quá nhiều dầu ô liu hàng ngày hay không, bà cho hay: “Chúng tôi không quan sát thấy lượng không còn liên quan nữa, mặc dù điều quan trọng cần lưu ý là rất ít cá nhân tiêu thụ trên 15 g/ngày - tức là 15.000 mg/ngày - dầu ô liu.”

Kết luận: Các nhà khoa học đã tìm thấy mối liên hệ tuyến tính rõ ràng giữa liều lượng tiêu thụ dầu ô liu hàng ngày tỉ lệ nghịch với nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ gây tử vong.