Viêm tai giữa có lây không? Cách phòng ngừa bệnh hiệu quả

Khi trẻ em bị viêm tai giữa, không ít phụ huynh thắc mắc liệu bệnh này có truyền nhiễm sang người khác như các bệnh cảm cúm hay không. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến cách chăm sóc trẻ tại nhà mà còn quyết định việc có nên cách ly trẻ với bạn bè, người thân hay không. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ bản chất của bệnh viêm tai giữa, giải đáp cho câu hỏi “Bệnh viêm tai giữa có lây không?”, mời bạn đọc hãy chú ý theo dõi.

Bệnh viêm tai giữa có lây không?

Viêm tai giữa không phải là bệnh lây truyền trực tiếp từ người sang người. Điều này có nghĩa là bạn sẽ không bị lây chỉ vì tiếp xúc hoặc ở gần người đang mắc bệnh. Tuy nhiên, điều cần lưu ý là các loại virus hoặc vi khuẩn gây viêm tai giữa – thường là tác nhân gây cảm lạnh hoặc viêm đường hô hấp trên lại có thể lây qua đường giọt bắn hoặc khi dùng chung đồ vật cá nhân.

Vì vậy, dù bệnh không lây trực tiếp nhưng nguy cơ gián tiếp vẫn tồn tại, đặc biệt trong môi trường đông người như nhà trẻ, lớp học hoặc gia đình có trẻ nhỏ. Việc phòng ngừa nhiễm khuẩn đường hô hấp chính là cách hiệu quả để hạn chế nguy cơ mắc viêm tai giữa.

Dấu hiệu bệnh viêm tai giữa

Triệu chứng của viêm tai giữa có thể khác nhau tùy vào độ tuổi và mức độ nặng nhẹ của bệnh. Tuy nhiên, có một số dấu hiệu phổ biến mà bạn nên chú ý để phát hiện sớm và điều trị kịp thời như:

• Đau tai: Đây là biểu hiện rõ ràng và thường gặp nhất. Người bệnh có thể cảm thấy đau âm ỉ hoặc dữ dội trong tai, đặc biệt là khi nằm nghiêng. Cơn đau khiến người bệnh khó chịu, cáu gắt và mất ngủ.
• Tai bị sưng đỏ, cảm giác đầy trong tai: Một số người mô tả cảm giác như có áp lực hoặc vật gì đó chèn bên trong tai. Tai có thể sưng nhẹ, đỏ và nhạy cảm khi chạm vào.
• Nghe kém hoặc ù tai: Khi tai giữa bị viêm, khả năng dẫn truyền âm thanh sẽ giảm sút. Người bệnh thường cảm thấy nghe không rõ như thể tai bị bịt lại hoặc xuất hiện tiếng ù ù trong tai.
• Chảy mủ hoặc dịch tai: Ở những trường hợp nặng hơn, viêm nhiễm có thể gây chảy mủ từ tai. Đây là dấu hiệu cho thấy màng nhĩ có thể đã bị thủng hoặc nhiễm trùng lan rộng.

Ở trẻ nhỏ, dấu hiệu viêm tai giữa thường khó nhận biết hơn nhưng có thể bao gồm:

• Trẻ quấy khóc bất thường, dễ cáu gắt.
• Khó ngủ hay thức giấc giữa đêm.
• Thường xuyên kéo tai hoặc dụi tai, có thể do cảm giác đau hoặc khó chịu.
• Sốt, nôn trớ, bỏ bú hoặc ăn ít.
• Có biểu hiện rối loạn tiêu hóa như tiêu chảy.
• Mất thăng bằng khi đứng hoặc đi.

Việc nhận biết sớm các dấu hiệu viêm tai giữa sẽ giúp việc điều trị đạt hiệu quả tốt và tránh được các biến chứng không mong muốn. Nếu có bất kỳ biểu hiện nào kể trên, người bệnh nên đến cơ sở y tế để được kiểm tra tai mũi họng và điều trị kịp thời.

Cách phòng bệnh viêm tai giữa hiệu quả

Đừng đợi đến khi đã mắc bệnh mới lo lắng, vội vã tìm hiểu “Viêm tai giữa có lây không?”. Hãy chủ động phòng bệnh từ sớm bằng cách:

• Hạn chế tiếp xúc với người đang mắc bệnh nhiễm trùng, đặc biệt là những người có triệu chứng cảm lạnh, ho, sổ mũi hoặc viêm đường hô hấp trên. Đây là nguồn lây gián tiếp có thể dẫn đến viêm tai giữa.
• Giữ vệ sinh tay sạch sẽ, rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước ấm, đặc biệt trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. Với trẻ em, việc hình thành thói quen này càng quan trọng để hạn chế vi khuẩn, virus xâm nhập vào cơ thể.
• Tránh môi trường ô nhiễm, nhiều khói bụi, khói thuốc lá hoặc hóa chất độc hại. Đây là những tác nhân có thể kích thích niêm mạc mũi – họng – tai và làm tăng nguy cơ viêm tai giữa.
• Bảo vệ tai khi thời tiết thay đổi. Luôn giữ ấm vùng tai và cổ họng, đặc biệt khi trời lạnh hoặc gió to. Khi đi máy bay, nên nuốt nhẹ hoặc ngậm kẹo để giảm áp lực tai.
• Điều trị dứt điểm các bệnh liên quan đến đường hô hấp như cảm cúm, viêm họng, viêm mũi,... để ngăn chặn sự lan truyền của vi khuẩn và virus tới tai giữa.
• Tăng cường sức đề kháng bằng cách xây dựng chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, uống đủ nước, ngủ nghỉ hợp lý và vận động thể chất đều đặn.
• Khám sức khỏe tai mũi họng định kỳ, đặc biệt với trẻ em, đối tượng dễ mắc viêm tai giữa nhất. Việc kiểm tra định kỳ giúp phát hiện sớm các bất thường và điều trị kịp thời, tránh biến chứng.
• Nếu không may mắc bệnh, cần điều trị theo chỉ định của bác sĩ và dứt điểm, để tránh những biến chứng nguy hiểm như viêm màng não, liệt dây thần kinh mặt, viêm xương chũm hoặc mất thính lực vĩnh viễn.

Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng kháng sinh phối hợp để điều trị viêm tai giữa cho trẻ. Điều quan trọng là phụ huynh tuyệt đối không tự ý mua thuốc hoặc ngưng kháng sinh sớm cho trẻ vì điều này có thể khiến bệnh kéo dài, tái phát hoặc gây biến chứng nguy hiểm. Hãy luôn tuân thủ chỉ định của bác sĩ và theo dõi sát tình trạng của trẻ trong quá trình điều trị.

Như vậy, viêm tai giữa không phải là bệnh lây truyền trực tiếp từ người này sang người khác nhưng các tác nhân gây bệnh như virus, vi khuẩn, đặc biệt là từ bệnh cảm lạnh hoặc viêm đường hô hấp – có thể lây lan gián tiếp, từ đó làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Với câu hỏi "Viêm tai giữa có lây không" thì câu trả lời là "không". Mỗi người nên chủ động bảo vệ sức khỏe của bản thân và gia đình bằng cách giữ gìn vệ sinh, nâng cao sức đề kháng, điều trị dứt điểm các bệnh lý liên quan và đặc biệt chú ý chăm sóc tai – mũi – họng đúng cách, nhất là ở trẻ nhỏ. Phòng bệnh luôn là cách hiệu quả và an toàn nhất để bảo vệ thính lực và sức khỏe lâu dài.