Xét nghiệm Catecholamin trong nước tiểu là gì? Một số lưu ý khi lấy mẫu nước tiểu

Catecholamin trong nước tiểu không chỉ là những chất chuyển hóa đơn thuần mà còn mang đến thông tin quan trọng về hoạt động của hệ thần kinh giao cảm và tình trạng sức khỏe tổng thể của con người. Việc đo lường nồng độ Catecholamin có thể giúp trong chẩn đoán và theo dõi các bệnh lý liên quan đến stress, rối loạn lo âu, hay các bệnh tim mạch. Đồng thời, các nghiên cứu về Catecholamin cũng đang mở ra những triển vọng mới trong việc hiểu và điều trị các bệnh lý liên quan đến hệ thần kinh và stress.

Thế nào là xét nghiệm Catecholamin trong nước tiểu?

Xét nghiệm Catecholamin trong nước tiểu là quá trình đo lường nồng độ một nhóm hormone gồm epinephrine, norepinephrine, metanephrine và dopamine trong nước tiểu. Những hormone này thuộc nhóm Catecholamin và được sản sinh từ các mô thần kinh như não và tuyến thượng thận. Chức năng chính của Catecholamin là chuẩn bị cơ thể cho các tình huống stress hoặc nguy hiểm, như là phản ứng trước một tình huống bị tấn công hoặc đe dọa tính mạng.

Các Catecholamin chính bao gồm norepinephrine (noradrenaline), epinephrine (adrenaline) và dopamine. Trong cơ thể, chúng được phân hủy thành axit vanillylmandelic (VMA), metanephrine, và normetanephrine, các chất này sau đó được thải ra qua nước tiểu. Xét nghiệm cũng đo lường nồng độ của VMA, metanephrine và normetanephrine để đánh giá mức độ của các catecholamin trong máu.

Các Catecholamin có tác dụng làm tăng nhịp tim, huyết áp, nhịp thở, trương lực cơ và sự tỉnh táo. Chúng cũng giảm lượng máu lưu thông vào da và ruột, đồng thời tăng lượng máu lưu thông vào các cơ quan chính như não, tim và thận.

Các khối u hiếm như khối u tủy thượng thận có thể gây ra tăng sản xuất Catecholamin trong máu và nước tiểu. Sự tăng lượng Catecholamin này có thể dẫn đến các triệu chứng như huyết áp cao, đổ mồ hôi, đau đầu, nhịp tim nhanh và cảm giác run rẩy.

Ai nên làm xét nghiệm Catecholamin?

Bác sĩ sẽ chỉ định xét nghiệm này cho các đối tượng sau đây:

• Những người có người thân trong gia đình đã từng mắc u tủy thượng thận.
• Những người bị tăng huyết áp, đau đầu kéo dài và không có cải thiện sau khi điều trị bằng thuốc.
• Những người có các triệu chứng lâm sàng nghi ngờ mắc bệnh u tủy thượng thận.
• Trẻ em có các biểu hiện bất thường của bệnh u nguyên bào thần kinh như sốt, mệt mỏi, thiếu máu, dễ bị nhiễm trùng, phù nề vùng cổ, hoặc phát triển khối u.

Xét nghiệm cũng được áp dụng để theo dõi và đánh giá hiệu quả phương pháp điều trị u tủy thượng thận và u nguyên bào thần kinh. Dựa vào kết quả xét nghiệm, bác sĩ có thể đưa ra đánh giá về khả năng phục hồi và lựa chọn biện pháp điều trị thích hợp và hiệu quả.

Một số lưu ý trước và trong quá trình lấy mẫu nước tiểu

Để đảm bảo kết quả xét nghiệm chính xác, bạn cần tuân thủ các hướng dẫn sau:

• Không sử dụng các loại thuốc như Aspirin, Tetracycline, Ampicillin,... trong khoảng 1 tuần trước khi lấy mẫu nước tiểu.
• Hạn chế ăn các món có chứa vani, cam thảo và các thực phẩm giàu axit amin như bơ, chuối, sô cô la.
• Tránh uống đồ có cồn, các chất kích thích và không hút thuốc lá ít nhất 24 giờ trước khi xét nghiệm.
• Giảm căng thẳng và giữ tinh thần thoải mái trước khi lấy mẫu xét nghiệm.
• Để đảm bảo kết quả xét nghiệm chính xác, cần giữ cơ thể ấm trước khi lấy nước tiểu. Nếu cơ thể bạn lạnh, nồng độ Catecholamin có thể tăng cao và làm sai lệch kết quả xét nghiệm.

Lấy mẫu thử nước tiểu vào buổi sáng sau khi thức dậy. Quy trình thực hiện như sau:

• Sau khi thức dậy vào lần đi tiểu đầu tiên, bạn cần tiểu hết nước tiểu trong bàng quang và loại bỏ lượng này đi. Từ lần đi tiểu thứ hai trở đi, bạn phải thu thập toàn bộ nước tiểu của mình vào một chai trong vòng 24 giờ kế tiếp. Bác sĩ sẽ cung cấp một chai có dung tích đủ để chứa tới 4 lít nước tiểu, với sự có mặt của một lượng nhỏ chất bảo quản bên trong. Trong quá trình lấy mẫu, người bệnh nên tránh để tạp chất, máu, giấy vệ sinh lẫn vào trong nước tiểu để đảm bảo độ chính xác của kết quả.
• Chai chứa mẫu nước tiểu này cần được bảo quản trong tủ lạnh suốt 24 giờ.
• Vào sáng hôm sau, sau khi thức dậy, bạn nên đi tiểu lần cuối vào chai đó và ghi lại thời điểm kết thúc thu thập mẫu nước tiểu.
• Sau khi thu thập đủ lượng nước tiểu, người bệnh nên ghi lại thời điểm kết thúc thu thập và chỉ lấy 20ml nước tiểu để đưa vào lọ vô trùng, sau đó mang đến phòng xét nghiệm. Kết quả sẽ được trả lại sau vài ngày và bác sĩ sẽ thông báo và thảo luận kết quả với người bệnh.

Với vai trò quan trọng của mình, Catecholamin trong nước tiểu không chỉ là công cụ chẩn đoán mà còn là một phần không thể thiếu trong quá trình điều trị và theo dõi sự tiến triển của bệnh nhân. Để biết thêm chi tiết và tư vấn chuyên sâu về xét nghiệm Catecholamin, hãy liên hệ với các chuyên gia y tế để được hỗ trợ điều trị tốt nhất.