Rối loạn lo âu là gì? Cách nhận biết, nguyên nhân và các phương pháp điều trị rối loạn lo âu

Các phương pháp tâm lý trị liệu có hiệu quả trong việc điều trị rối loạn lo âu, phương pháp thường sử dụng chính yếu bao gồm:

• Liệu pháp nhận thức-hành vi (CBT): Giúp thay đổi suy nghĩ và hành vi tiêu cực gây lo âu.
• Liệu pháp tiếp xúc (Exposure Therapy): Giúp người bệnh đối mặt với tình huống gây lo âu một cách dần dần để giảm cảm giác sợ hãi.
• Liệu pháp tâm lý động lực (Psychodynamic Therapy): Tìm hiểu nguyên nhân gốc rễ của lo âu qua các trải nghiệm và cảm xúc từ quá khứ.
• Liệu pháp chấp nhận và cam kết (ACT): Giúp người bệnh chấp nhận cảm giác lo âu và cam kết thực hiện hành động phù hợp với bản thân mình.

Xem thêm thông tin: Trị liệu tâm lý có hiệu quả không? 10 liệu pháp phổ biến

Rối loạn lo âu có thể làm mất giấc ngủ qua nhiều cơ chế khác nhau. Đầu tiên, lo âu kích thích hệ thần kinh giao cảm, làm tăng nhịp tim và huyết áp, khiến cơ thể ở trạng thái căng thẳng và khó vào giấc ngủ. Những suy nghĩ lo lắng liên tục có thể xâm chiếm tâm trí vào giờ trước khi ngủ, gây khó khăn trong việc đi vào giấc ngủ. Ngoài ra, lo âu có thể làm rối loạn đồng hồ sinh học của cơ thể, dẫn đến khó khăn trong việc duy trì chu kỳ giấc ngủ - thức dậy. Tăng nhạy cảm với kích thích bên ngoài và căng thẳng cơ bắp cũng góp phần làm giấc ngủ bị phân mảnh. Hơn nữa, sự gia tăng hormone cortisol do lo âu có thể ảnh hưởng đến khả năng thư giãn và giảm thời gian giấc ngủ REM, dẫn đến giấc ngủ không đủ chất lượng và cảm giác mệt mỏi khi thức dậy.

Dưới đây là sự khác nhau giữa rối loạn lo âu và lo lắng thông thường:

Định nghĩa:

• Rối loạn lo âu: Tình trạng tâm lý đặc trưng bởi sự lo âu mãn tính, kéo dài.
• Lo lắng thông thường: Phản ứng tạm thời và hợp lý đối với các tình huống căng thẳng trong cuộc sống.

Thời gian:

• Rối loạn lo âu: Kéo dài, thường xuyên và liên tục.
• Lo lắng thông thường: Tạm thời, giảm bớt khi vấn đề được giải quyết hoặc khi tình huống căng thẳng qua đi.

Triệu chứng:

• Rối loạn lo âu: Lo lắng quá mức, căng thẳng cơ bắp, mệt mỏi, khó ngủ, khó tập trung, và các triệu chứng khác.
• Lo lắng thông thường: Lo lắng chủ yếu về các vấn đề cụ thể, thường không kèm theo các triệu chứng thể chất nghiêm trọng.

Nguyên nhân:

• Rối loạn lo âu: Có thể không có nguyên nhân rõ ràng, thường liên quan đến các yếu tố tâm lý, di truyền, hoặc hóa học não bộ.
• Lo lắng thông thường: Nguyên nhân thường là các tình huống căng thẳng cụ thể trong cuộc sống, như áp lực công việc, sự kiện lớn hoặc thay đổi cuộc sống.

Rối loạn lo âu có thể được gây ra bởi nhiều yếu tố, bao gồm:

• Có tiền sử gia đình với các rối loạn tâm thần có thể làm tăng nguy cơ mắc rối loạn lo âu.
• Những trải nghiệm căng thẳng, tiêu cực hoặc môi trường sống không lành mạnh.
• Các vấn đề sức khỏe thể chất hoặc rối loạn tâm lý khác có thể góp phần vào sự phát triển của rối loạn lo âu.
• Những đặc điểm cá nhân như nhút nhát, dễ lo lắng hoặc có xu hướng nghĩ tiêu cực.
• Những mất mát hoặc thay đổi lớn trong cuộc sống.