Xét nghiệm miễn dịch là gì? Một số loại phổ biến hiện nay

Xét nghiệm miễn dịch là một trong những bước thường xuyên phải thực hiện trong quá trình khám sức khỏe. Thực hiện xét nghiệm miễn dịch giúp đánh giá tốt hơn tình trạng sức khỏe của mỗi người từ đó có hướng điều trị bệnh lý phù hợp. Cùng Nhà thuốc Long Châu tìm hiểu xem xét nghiệm miễn dịch là gì qua bài viết sau nhé!

Xét nghiệm miễn dịch là gì?

Xét nghiệm miễn dịch là gì? Xét nghiệm miễn dịch là một kỹ thuật xét nghiệm sử dụng các kháng thể, kháng nguyên đặc hiệu để tìm ra các dấu hiệu của vi khuẩn, vi rút (kháng thể, kháng nguyên) hoặc các sản phẩm của chính cơ thể, nhưng ở nồng độ cao / thấp (TSH, cortisol, v.v.), dấu hiệu khối u (AFP, CEA, ...). Nhờ đó hỗ trợ  phát hiện sớm các bệnh nguy hiểm như ung thư, viêm nhiễm,… 

Khi tác nhân gây bệnh được gọi chung là kháng nguyên xâm nhập vào cơ thể, hệ thống miễn dịch tạo ra kháng thể chống lại chúng. Về cơ bản, các kháng thể này là một loại protein, chúng có khả năng liên kết với một số kháng nguyên nhất định như chìa khóa và ổ khóa. 

Chức năng của kháng thể là vô hiệu hóa kháng nguyên, đồng thời thu hút một số tế bào miễn dịch tiêu diệt và loại bỏ mầm bệnh. Phương pháp xét nghiệm miễn dịch này dựa vào phản ứng kháng nguyên và kháng thể đặc hiệu đó để tìm kiếm "dấu hiệu" của bệnh.

Xét nghiệm miễn dịch kháng nguyên

Các loại xét nghiệm miễn dịch phổ biến hiện nay

Các loại xét nghiệm hệ thống miễn dịch sau đây thường được sử dụng ngày nay: 

Kiểm tra dị ứng 

Dị ứng là tình trạng hệ thống miễn dịch phản ứng với các vật thể lạ và gây ra các triệu chứng khó chịu như ngứa, phát ban, hắt hơi, chảy nước mũi, mắt hoặc mũi, v.v. Tùy theo nguyên nhân và diễn biến của bệnh mà dùng thuốc dị ứng cho phù hợp. có thể sử dụng phương pháp thử. 

Trong trường hợp hít phải các chất gây dị ứng như phấn hoa, bụi hoặc lông động vật, bệnh nhân phải làm xét nghiệm máu hoặc da. Nếu dị ứng do một loại thực phẩm nào đó, xét nghiệm dị ứng được thực hiện với thực phẩm. 

Tầm soát ung thư đường tiêu hóa 

Sử dụng xét nghiệm hệ thống miễn dịch, bác sĩ sàng lọc ung thư đường tiêu hóa bằng cách xác định mức hemoglobin điển hình trong máu trong phân. Đây là dấu hiệu bất thường nếu bạn mắc bệnh trĩ, polyp đường tiêu hóa hoặc thậm chí là ung thư. 

Những người nên được tầm soát ung thư đường tiêu hóa sớm bao gồm: 

• Gia đình có tiền sử ung thư dạ dày, thực quản hoặc ruột kết, v.v. 
• Những người bị nhiễm vi khuẩn HP, có polyp hoặc ung thư, viêm loét đại tràng, v.v., có xu hướng ăn thức ăn cay hoặc có chế độ ăn uống không lành mạnh, v.v. 
• Những người hút thuốc và uống nhiều rượu. 
• Việc phát hiện sớm tế bào ung thư trong cơ thể người là rất quan trọng trong việc điều trị và kéo dài sự sống cho người bệnh. 

Xét nghiệm hệ thống miễn dịch sàng lọc ung thư

Que thử thai 

Que thử thai cũng là một loại xét nghiệm miễn dịch. Điều này có nghĩa là sử dụng kháng thể trên đầu que thử thai để kiểm tra xem phản ứng có liên kết với hormone beta-HCG hay không. Nếu có HCG trong nước tiểu, trên que thử sẽ có 2 vạch và điều đó có nghĩa là bạn đã có thai. Ngược lại, nếu chỉ có một vạch trên dải thì có nghĩa là bạn không có hormone thai kỳ này trong nước tiểu. 

Các xét nghiệm phát hiện mầm bệnh 

Xét nghiệm miễn dịch cũng được sử dụng để phát hiện mầm bệnh như HPV, viêm gan C hoặc HIV, v.v. Dựa trên loại kháng thể được phát hiện, bác sĩ chẩn đoán một căn bệnh có thể xảy ra. Ở đó bạn sẽ tìm được phương pháp điều trị thích hợp. 

Ngoài ra, xét nghiệm này có thể được thực hiện bởi phụ nữ mang thai. Mục đích là để kiểm tra tình trạng sức khỏe và tìm xem có vi khuẩn hoặc ký sinh trùng gây bệnh trong cơ thể hay không. 

Kiểm tra chất kích thích 

Khi chúng ta sử dụng các chất kích thích như ma tuý, thuốc lắc hay doping,… thì hệ thần kinh sẽ bị ảnh hưởng mạnh mẽ. Bằng cách thực hiện xét nghiệm miễn dịch, bác sĩ sẽ đánh giá liệu chất kích thích có ảnh hưởng đến hệ thần kinh hay không. 

Không chỉ vậy, xét nghiệm này còn giúp phát hiện các chất khác ảnh hưởng đến sức khỏe như hóa chất, chất độc, hay để kiểm tra vệ sinh an toàn thực phẩm. 

Các nghiên cứu về nhồi máu 

Trong cơn đau tim, lượng protein nhất định trong cơ thể bệnh nhân tăng lên. Sử dụng xét nghiệm miễn dịch, chúng ta có thể tìm ra chỉ số của loại protein này. Vì vậy, việc phát hiện sớm bệnh nhồi máu cơ tim là điều kiện để điều trị kịp thời.

 Xét nghiệm miễn dịch phát hiện sớm bệnh nhồi máu cơ tim

Những lưu ý khi thực hiện xét nghiệm miễn dịch 

Trước khi làm xét nghiệm hệ miễn dịch, hãy nhớ những điều sau: 

• Thực hiện theo hướng dẫn của bác sĩ, chẳng hạn như nhịn ăn hoặc uống nước nếu cần thiết trước khi làm xét nghiệm. 
• Cho bác sĩ biết những loại thực phẩm tốt cho sức khỏe, thuốc kê đơn hoặc không kê đơn,... bạn dùng. Ngoài ra, bạn phải lưu ý thời gian dùng thuốc, đặc biệt là thuốc chống đông máu hoặc thuốc chống động kinh. Nếu bạn được yêu cầu không dùng các loại thuốc này trong một thời gian, bạn phải theo dõi cẩn thận để không ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm. 
• Hãy trung thực với bác sĩ về tiền sử bệnh tật, hút thuốc hoặc uống rượu của bạn, v.v., vì những điều này cũng có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm. 

Bài viết trên của Nhà thuốc Long Châu đã giúp bạn hiểu xét nghiệm miễn dịch là gì và những xét nghiệm kiểm tra hệ miễn dịch nào được sử dụng phổ biến hiện nay.

Ngọc Hà

Nguồn tham khảo: Tổng hợp