Ý nghĩa của xét nghiệm CA 15-3 trong chẩn đoán và theo dõi bệnh ung thư vú

Ung thư vú là một trong những căn bệnh ung thư phổ biến nhất ở phụ nữ, gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của phái đẹp. Trong cuộc chiến chống lại căn bệnh này, xét nghiệm CA 15-3 đóng vai trò quan trọng trong việc giúp theo dõi tiến triển của bệnh và đánh giá hiệu quả điều trị. Bài viết này sẽ giúp bạn có cái nhìn tổng quan và chính xác hơn về ý nghĩa và cách sử dụng xét nghiệm này.

Tổng quan về xét nghiệm CA 15-3

Xét nghiệm CA 15-3 (viết tắt của cụm từ Cancer Antigen 15-3) là một công cụ quan trọng trong quản lý và theo dõi ung thư vú, nhất là ở những bệnh nhân đã được chẩn đoán mắc bệnh. CA 15-3 là một loại protein được sản xuất bởi các tế bào ung thư vú. Nồng độ của loại protein này sẽ tăng lên trong máu khi bệnh tiến triển.

Mục đích chính của xét nghiệm CA 15-3 không phải để chẩn đoán ung thư vú mà là để theo dõi tiến trình bệnh và đánh giá hiệu quả của các phương pháp điều trị. Bằng cách đo lường nồng độ CA 15-3 trước, trong và sau quá trình điều trị, bác sĩ có thể đánh giá được mức độ đáp ứng của khối u với thuốc, từ đó bác sĩ có thể điều chỉnh phác đồ điều trị cho phù hợp. Ngoài ra, xét nghiệm CA 15-3 cũng giúp phát hiện sớm ung thư vú tái phát sau điều trị.

Việc tầm soát ung thư và chẩn đoán bệnh không thể chỉ dựa vào kết quả xét nghiệm CA 15-3 mà cần kết hợp với các xét nghiệm khác như sinh thiết, chụp X-quang tuyến vú, siêu âm, và thăm khám lâm sàng.

Quy trình thực hiện xét nghiệm CA 15-3

Xét nghiệm ung thư vú CA 15-3 có quy trình thực hiện khá đơn giản, bệnh nhân không cần chuẩn bị gì đặc biệt, không cần nhịn ăn. Mẫu bệnh phẩm được sử dụng để làm xét nghiệm là mẫu máu. Quy trình lấy mẫu máu của xét nghiệm này tương tự như lấy mẫu máu trong xét nghiệm thông thường. Nhân viên y tế sẽ tiến hành lấy một lượng máu nhỏ từ tĩnh mạch ở cánh tay của người bệnh một cách nhanh chóng và ít đau đớn.

Mẫu máu sau khi được thu thập đủ lượng và đúng cách sẽ được chuyển đến phòng xét nghiệm để phân tích. Để đo lường nồng độ CA 15-3 trong mẫu máu, phương pháp miễn dịch hóa học sẽ được sử dụng. Nguyên lý hoạt động của phương pháp này là dựa trên phản ứng đặc hiệu giữa kháng nguyên CA 15-3 và kháng thể tương ứng. Kết quả xét nghiệm thường có sau vài ngày.

Kết quả xét nghiệm CA 15-3 có ý nghĩa gì?

Hiểu rõ kết quả xét nghiệm CA 15-3 là một bước quan trọng trong việc theo dõi và điều trị ung thư vú. Mức CA 15-3 bình thường ở phụ nữ khỏe mạnh thường dưới 25 U/ml. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng mức bình thường này có thể thay đổi chút ít tùy thuộc vào phòng thí nghiệm và phương pháp xét nghiệm.

Chỉ số CA 15-3 tăng cao không phải là một dấu ấn đặc hiệu cho ung thư vú. Nồng độ CA 15-3 cũng có thể tăng trong một số bệnh lý khác như ung thư buồng trứng, bệnh tuyến giáp, ung thư phổi, bệnh gan, bệnh thận hay trong một số trường hợp lành tính như viêm vú hoặc u nang buồng trứng, thậm chí tăng trong chu kỳ kinh nguyệt hay thai kỳ.

Tuy nhiên, đối với những bệnh nhân đã được chẩn đoán ung thư vú, chỉ số CA 15-3 tăng cao thường là dấu hiệu cho thấy bệnh đang tiến triển hoặc tái phát. Theo một nghiên cứu năm 2020 trên tạp chí Journal of Clinical Oncology, nồng độ CA 15-3 tăng gấp đôi so với giá trị ban đầu có liên quan đến thời gian sống còn ngắn hơn ở những bệnh nhân ung thư vú di căn.

Do đó, việc diễn giải kết quả xét nghiệm CA 15-3 cần được thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa. Kết quả xét nghiệm CA 15-3 cần được kết hợp với các xét nghiệm khác như chụp X-quang tuyến vú, siêu âm, MRI, sinh thiết và tình trạng lâm sàng để đưa ra chẩn đoán chính xác cũng như  phương pháp điều trị phù hợp.

Cần lưu ý gì khi xét nghiệm CA 15-3?

Mặc dù xét nghiệm CA 15-3 đóng vai trò quan trọng trong theo dõi và điều trị ung thư vú nhưng có một số lưu ý quan trọng mà bệnh nhân cần biết để tránh hiểu lầm và lo lắng không cần thiết:

• Xét nghiệm CA 15-3 không được sử dụng để sàng lọc ung thư vú ở phụ nữ khỏe mạnh. Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (ACS), xét nghiệm này không đủ độ nhạy và độ đặc hiệu để phát hiện ung thư vú ở giai đoạn sớm. Do đó, nó không được khuyến cáo sử dụng như một phương pháp tầm soát ung thư vú thường quy.
• Trước khi tiến hành xét nghiệm, bạn không cần phải nhịn ăn nhưng cần thông báo cho bác sĩ về các loại thuốc đang sử dụng vì một số loại thuốc có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm.
• Một kết quả xét nghiệm cho biết chỉ số CA 15-3 cao không nhất thiết có nghĩa là bạn bị ung thư vú, đây không phải xét nghiệm dấu ấn ung thư đặc hiệu nên khi nhận kết quả bạn không nên quá lo lắng.
• Để có kết quả xét nghiệm chính xác nhất, bạn nên thực hiện xét nghiệm tại các cơ sở y tế uy tín, bệnh viện chuyên khoa. Tốt nhất xét nghiệm này nên được chỉ định bởi bác sĩ. Sau khi có kết quả xét nghiệm, bác sĩ cũng sẽ là người diễn giải kết quả và hướng dẫn bạn thực hiện các xét nghiệm tiếp theo nếu cần thiết.

Xét nghiệm CA 15-3 là một công cụ hữu ích trong việc theo dõi và điều trị ung thư vú, giúp bác sĩ đưa ra những quyết định điều trị phù hợp và kịp thời. Tuy nhiên, không nên quá lo lắng nếu chỉ số CA 15-3 tăng cao vì nó có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và giải thích kết quả một cách chính xác nhất bạn nhé!

Xem thêm:

• 18 tuần có xét nghiệm Triple test được không?
• Xét nghiệm HIV sau 4 tuần chính xác không?