Bại não liệt tứ chi là gì? Biểu hiện, nguyên nhân và cách điều trị

Bại não liệt tứ chi là một bệnh lý tổn thương não bộ có thể xảy ra trong giai đoạn kỳ bào, mới sinh hoặc trong giai đoạn sơ sinh, làm não bộ không phát triển theo thời gian. Căn bệnh gây cản trở nhiều hoạt động mỗi ngày của trẻ như căng cơ, cứng khớp và co giật. Vì thế việc chủ động tìm hiểu về bệnh để bảo vệ sức khỏe con nhỏ là điều rất cần thiết, bài viết sau sẽ cùng bạn hiểu hơn về căn bệnh nguy hiểm này.

Bại não liệt tứ chi là gì?

Trong những trẻ em bị bại não trên thế giới, có đến 70 - 90% ở dạng bại não thể co cứng - một dạng tổn thương não bộ do rối loạn phát triển xảy ra trước, trong hoặc sau khi chào đời sau vài năm đầu. Lúc này trẻ sẽ bị cản trở bởi các biểu hiện co giật, cứng các khớp hoặc căng cơ và gặp khó khăn trong các hoạt động.

Trong dạng bại não cơ cứng, bại não liệt tứ chi thường gặp nhất ở nhiều trẻ em, tác động trực tiếp đến cơ bắp, làm cứng cơ bắp ở chân, cánh tay và toàn thân.

Ngoài các vấn đề trên, khi bị bại não liệt tứ chi, trẻ cũng gặp khó khăn trong vấn đề sinh hoạt thường ngày khác như giác quan kém, tính cách cảm xúc bất thường, thậm chí có nhiều trẻ bị động kinh, không tự kiểm soát hành vi và dễ bị mất thăng bằng.

4 biến chứng tiềm ẩn khi bị bại não liệt tứ chi

Bên cạnh các dấu hiệu trên, bại não liệt tứ chi còn làm tăng tỷ lệ bị dị tật chi ở trẻ nhỏ, thậm chí gây ra nhiều biến chứng theo thời gian nếu không được điều trị đúng cách, cụ thể như:

Cong vẹo cột sống

Có đến ¼ người bệnh bại não bị biến dạng, cong vẹo cột sống, đặc biệt là trường hợp bại não liệt tứ chi bệnh nhân sẽ có khả năng cao mắc nhiều bệnh về cột hơn hơn những dạng bại não khác.

Co cứng khớp

Có kết quả do sự rút ngắn vĩnh viễn các cơ xung quanh khớp.

Dị tật mắt cá chân

Biến chứng tiềm ẩn tiếp theo khi bị bại não liệt tứ chi là biến dạng mắt cá chân và chi dưới, điển hình là mắt cá chân bị khụy mà tình trạng uốn cong mắt cá chân bị hạn chế.

Suy dinh dưỡng

Những bệnh nhân bị bại não liệt tứ chi sẽ gặp khó khăn trong nhiều hoạt động sinh hoạt, đặc biệt là chậm nói và nuốt thức ăn dẫn đến suy dinh dưỡng hoặc gặp biến chứng hô hấp nếu hút phải thức ăn.

Ngoài những biến chứng kể trên, bệnh nhân có thể phải đối mặt với co giật, táo bón và tiểu không tự chủ.

Hướng điều trị cho trẻ bại não liệt tứ chi

Bại não liệt tứ chi thường được chẩn đoán và phát hiện trong giai đoạn mang thai của mẹ, nhưng vẫn có số ít trẻ được chẩn đoán trong vòng 1 năm đầu đời và bác sĩ sẽ đưa ra hướng điều trị phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của từng bé. Cụ thể sẽ có những cách điều trị như sau:

Vật lý trị liệu

Vật lý trị liệu là cách điều trị phổ biến cho trẻ em dù ở dạng bại não co cứng nào, mục đích nhằm giúp các em có thể tự mình làm các hoạt động qua những bài tập linh hoạt, bài tập chuyển động và bài tập kéo dài bằng việc sử dụng những loại đồ chơi thú vị phù hợp với lứa tuổi các bé.

Hoạt động trị liệu

Hoạt động trị liệu là phương pháp hướng đến phát triển các kỹ năng cho bé để thực hiện độc lập các hoạt động mỗi ngày ở nhà và trong trường học.

Tuy nhiên đối với trẻ bị bại não liệt tứ chi, khả năng sử dụng tay chân sẽ không linh hoạt nên hoạt động trị liệu phần lớn tập trung vào cách phối hợp tăng cường sử dụng bàn tay và ngón tay cho trẻ.

Âm ngữ trị liệu

Phương pháp điều trị bằng cách cải thiện ngôn ngữ, kiểu nói với mục đích hỗ trợ bé phát âm và phối hợp bằng miệng, vì có một số trẻ gặp khó khăn trong việc phối hợp cơ mặt và lưỡi nên khó nuốt thức ăn.

Ngoài ra việc áp dụng âm ngữ trị liệu cũng giúp trẻ học cách sử dụng các thiết bị hỗ trợ giao tiếp để hỗ trợ truyền đạt thông tin đến người nghe, cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

Thuốc điều trị

Bên cạnh các phương pháp trị liệu bên ngoài, thuốc điều trị giảm co cứng cơ cũng được bác sĩ kê đơn qua đường uống hoặc tiêm. Trong trường hợp trẻ bại não liệt tứ chi bị các chứng liên quan đến bại não như động kinh, trào ngược dạ dày hoặc táo bón cũng có thể dùng thuốc để điều trị.

Phẫu thuật

Cuối cùng là phương pháp phẫu thuật, đóng vai trò quan trọng để giúp khắc phục việc cơ bị co rút, trật khớp, biến dạng cột sống,... gây đau đớn và suy yếu cho trẻ.

Hơn nữa tình trạng cứng cơ khi bị bại não liệt tứ chi, được xem là nguyên nhân gây ra nhiều vấn đề sức khỏe cho bệnh nhân, nên phương pháp phẫu thuật cắt đốt sống lưng SDR được xem là giải pháp hiệu quả cho những đứa trẻ bị co rút cơ.

Bại não liệt tứ chi cần kết hợp nhiều phương pháp điều trị khác nhau và cần sự phối hợp của gia đình với bác sĩ để phục hồi các chức năng hoạt động, trị liệu ngôn ngữ,... Hy vọng các thông tin trong bài viết trên sẽ mang đến cho bạn nhiều thông tin hữu ích để phòng tránh nguy cơ mắc bệnh cho trẻ nhỏ.