Bạn biết gì về liệu pháp nhận thức hành vi (CBT)?

Liệu pháp nhận thức hành vi được biết đến là biện pháp can thiệp tâm lý xã hội để cải thiện sức khỏe tinh thần của con người. Phương pháp này chỉ có thể áp dụng trong thời gian ngắn và tập trung chủ yếu vào hỗ trợ bệnh nhân đương đầu với vấn đề khó khăn nhất định. Vậy liệu pháp nhận thức hành vi là gì? Phương pháp này điều trị cho căn bệnh nào? Cùng khám tất cả điều đó qua bài viết sau đây.

Khái niệm về liệu pháp nhận thức hành vi

Liệu pháp nhận thức hành vi (Cognitive behavior therapy) là biện pháp tâm lý trị liệu nhằm hỗ trợ bệnh nhân có thể nhận thức được sự ảnh hưởng của cảm xúc và suy nghĩ lên hành vi của bản thân. Phương pháp này thường áp dụng để chữa trị cho bệnh nhân bị rối loạn tâm lý như trầm cảm, lo âu, sợ hãi,...

Ngoài ra, nó có thể sử dụng trong thời gian ngắn và tập trung giúp người bệnh đối phó với tình trạng tâm lý bất ổn của mình. Suốt quá trình điều trị tâm lý, người bệnh sẽ học được cách kiểm soát cảm xúc và thay đổi suy nghĩ tiêu cực đang ảnh hưởng đến hành vi của mình.

Ưu điểm và nhược điểm của phương pháp nhận thức hành vi

Để hiểu rõ hơn về biện pháp điều trị tâm lý này, mọi người hãy theo dõi nội dung tiếp theo nhé.

Ưu điểm của liệu pháp CBT

Điều trị bệnh tâm lý bằng liệu pháp Cognitive behavior therapy sẽ có các ưu điểm như sau:

• Phù hợp với các bệnh nhân không thể điều trị bằng thuốc đơn thuần.
• Áp dụng chữa trị trong khoảng thời gian tương đối ngắn.
• Nhiều hình thức điều trị tâm lý như tham gia buổi nói chuyện, tâm sự và chia sẻ,...
• Nội dung gồm nhiều chiến lược điều trị tâm lý bổ ích và thiết thực có thể dùng trong cuộc sống hằng ngày, kể cả sau khi hoàn tất việc điều trị.

Nhược điểm của liệu pháp CBT 

Đi đôi với ưu điểm tuyệt vời, biện pháp điều trị này cũng tồn tại một số nhược điểm như:

• Bệnh nhân cần nghiêm túc tuân thủ theo quy trình điều trị để có kết quả tốt nhất.
• Phải tham dự đủ các buổi trò chuyện hoặc làm bài tập phụ đạo khiến bệnh nhân mất nhiều thời gian hơn.
• Người bệnh cần trực tiếp đối mặt với cảm xúc như lo lắng, bất an,... do đó giai đoạn ban đầu khi điều trị vô cùng khó khăn.
• Nội dung của liệu pháp này tập trung vào khả năng thay đổi suy nghĩ, cảm xúc và hành vi bản thân, không bao gồm việc giải quyết các vấn đề xã hội khác.
• Tập trung giải quyết các vấn đề những vấn đề tâm lý cụ thể ở hiện tại, nó không bao gồm các nguyên nhân tiềm ẩn có thể gây ra các bệnh về sức khỏe tâm thần như tuổi thơ không hạnh phúc,...

Nội dung điều trị bệnh của liệu pháp nhận thức hành vi

Khi điều trị bằng liệu pháp nhận thức hành vi, người bệnh sẽ có buổi trị liệu với các bác sĩ chuyên khoa tâm lý trong khoảng thời gian 1 lần/tuần hoặc 1 lần/2 tuần. Quá trình chữa trị thường kéo dài từ 5 đến 20 buổi, với mỗi buổi gặp mặt sẽ mất khoảng 30 đến 60 phút.

Trong các buổi điều trị, bệnh nhân sẽ cùng các chuyên gia trị liệu chia nhỏ các vấn đề đang gặp phải của bản thân thành các phần riêng biệt như suy nghĩ, cảm xúc và hành động. Bác sĩ sẽ khuyến khích bệnh nhân chia sẻ những suy nghĩ và cảm xúc khiến họ khó chịu. Đừng lo lắng, bất an nếu bạn cảm thấy khó khăn khi bộc lộ cảm xúc của bản thân, bởi chỉ khi chia sẻ các khó khăn với họ mới có thể giúp bạn tự tin và thoải mái hơn.

Hai bên sẽ cùng nhau phân tích vấn đề nào không thực tế và ảnh hưởng tiêu cực đối với người bệnh, ảnh hưởng của vấn đề đó đối với cuộc sống như thế nào. Sau đó, bác sĩ sẽ giúp người bệnh tìm biện pháp thay đổi suy nghĩ và hành vi tiêu cực hiện tại.

Mục đích cuối cùng của liệu pháp điều trị này là dạy cho người bệnh sử dụng các kỹ năng đã học được trong quá trình chữa trị vào cuộc sống hàng ngày để vượt qua khó khăn bản thân đang đối mặt. Điều này sẽ giúp bệnh nhân quản lý được các vấn đề xấu và ngăn chặn chúng có tác động tiêu cực đến chất lượng tinh thần sống, ngay cả sau khi quá trình chữa trị kết thúc.

Điều trị bằng liệu pháp CBT phù hợp với ai?

Đến thời điểm hiện tại, liệu pháp nhận thức hành vi được sử dụng trên nhiều quốc gia. Và nó có thể hỗ trợ tốt nhất cho người bệnh trong nhiều vấn đề tâm lý như:

• Chứng rối loạn lo âu, chứng ám ảnh cưỡng chế (OCD).
• Điều trị hội chứng ruột kích thích (IBS).
• Điều trị các vấn đề có liên quan đến tâm trạng, cảm xúc của con người.
• Điều trị rối loạn căng thẳng sau chấn thương, rối loạn ăn uống cho người bệnh.
• Điều trị các hội chứng mệt mỏi mãn tính, chứng ám sợ.
• Khắc phục tình trạng lạm dụng các chất kích thích ở bệnh nhân.
• Điều trị rối loạn liên quan đến tình dục hoặc rối loạn giấc ngủ.
• Một số vấn đề khác liên quan đến sự kiểm soát cảm xúc.

Thông tin của bài viết này hẳn đã giúp bạn hiểu thêm về liệu pháp nhận thức hành vi. Nếu bạn có nhu cầu chữa trị tâm lý thì có thể trao đổi cụ thể với chuyên gia về nhu cầu, mục đích, tình trạng của bản thân để đưa ra liệu pháp chữa trị phù hợp nhất.