Bệnh Anorexia: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Bệnh Anorexia là một vấn đề phổ biến đặc biệt ở phụ nữ, có thể gây ra những tổn hại nghiêm trọng đối với cả sức khỏe thể chất và tinh thần của người bệnh. Chính vì vậy, Nhà thuốc Long Châu đã tổng hợp những thông tin cần thiết về bệnh Anorexia trong bài viết dưới đây.

Bệnh Anorexia là gì?

Bệnh Anorexia là một dạng rối loạn ăn uống nghiêm trọng và phức tạp. Đây là các rối loạn tâm thần đi kèm những biến chứng về sức khỏe thể chất và tinh thần. Bệnh Anorexia đặc trưng bởi những rối loạn trong suy nghĩ, hành vi và cảm giác liên quan đến cân nặng, hình dáng cơ thể và việc ăn uống của bệnh nhân.

Bệnh Anorexia thường xuất hiện khi bệnh nhân hạn chế quá mức lượng thực phẩm tiêu thụ và có nỗi sợ hãi không chính đáng về việc tăng cân hoặc thay đổi hình dáng cơ thể. Bệnh lý này phổ biến ở phụ nữ. Nếu không được điều trị kịp thời và hiệu quả, Anorexia có thể dẫn đến giảm cân quá mức và gây tổn hại nghiêm trọng đến sức khỏe thể chất và tinh thần của người bệnh.

Đặc điểm của bệnh Anorexia bao gồm thân hình gầy gò, thói quen ăn uống không cân bằng, nỗi lo sợ về tăng cân và sự ám ảnh về việc giữ được thân hình mảnh mai. Những người mắc bệnh thường cho rằng mình béo phì và có thể tái diễn các hành động ám ảnh để duy trì trạng thái gầy gò. Vì sợ tăng cân, họ thường tự hạn chế ăn uống dẫn đến các rối loạn chuyển hóa và nội tiết. Người bệnh có thể gặp các triệu chứng như chóng mặt, đau đầu, mệt mỏi và thiếu năng lượng cùng với nhiều biến chứng nghiêm trọng khác.

Triệu chứng bệnh Anorexia

Bệnh chán ăn tâm thần thường phát triển ở độ tuổi thanh thiếu niên, thường là từ 9 - 12 tuổi, mặc dù trước đây nó thường xuất hiện ở nhóm tuổi 13 - 17. Người bệnh cảm thấy đói nhưng họ chỉ ăn rất ít. Lượng calo trung bình mà người bị chán ăn tâm thần tiêu thụ là từ 600 - 800 calo mỗi ngày và có trường hợp họ có thể từ chối ăn hoàn toàn. Đây là một bệnh tâm thần nặng, có tỷ lệ tử vong cao.

Triệu chứng điển hình của Anorexia ở phụ nữ bao gồm:

• Rối loạn kinh nguyệt, thường là mất 3 chu kỳ kinh nguyệt liên tiếp.
• Sụt giảm cân nặng nhanh chóng và đáng kể.
• Xuất hiện lông tơ mềm trên mặt và cơ thể (một giả thuyết cho rằng điều này có thể liên quan đến chức năng của tuyến giáp).
• Ám ảnh về lượng calo và chất béo trong thực phẩm.
• Chú ý đặc biệt đến thức ăn và việc nấu nướng, có thể nấu cho người khác nhưng không ăn cùng.
• Tự cảm thấy thừa cân, duy trì chế độ ăn kiêng dù đã gầy hoặc thiếu cân một cách nguy hiểm.
• Cắt thức ăn thành từng miếng nhỏ, sử dụng thuốc nhuận tràng, thuốc giảm cân hoặc gây nôn sau khi ăn.
• Tập thể dục thường xuyên với cường độ rất cao.
• Thường xuyên cảm thấy lạnh do mất mỡ hoặc huyết áp thấp, nhiệt độ cơ thể giảm (hạ thân nhiệt).
• Tâm trạng trầm cảm, cô đơn, tránh gặp gỡ bạn bè và người thân.
• Vùng má sưng lên do mở rộng của các tuyến nước bọt (do nôn quá mức).
• Viêm khớp.
• Cảm giác đầy bụng, hơi thở có mùi hôi, mệt mỏi, rụng tóc và thay đổi tâm trạng.
• Có thể có xu hướng nghiện rượu và các chất kích thích.
• Có các dấu hiệu trên da như tăng sắc tố da, viêm da, ngứa và ban đỏ.

Nguyên nhân gây bệnh Anorexia

Bệnh Anorexia (chán ăn tâm thần) thường có các nguyên nhân sau đây:

• Yếu tố di truyền: Liên quan đến di truyền và sự tác động của môi trường có thể thay đổi biểu hiện gen. Có những chất dẫn truyền thần kinh được cho là liên quan đến tình trạng chán ăn.
• Yếu tố nhiễm trùng: Một giả thuyết cho rằng chán ăn có thể là phản ứng với nhiễm trùng như liên cầu hoặc mycoplasma. Thiếu kẽm cũng có thể là một nguyên nhân gây chán ăn.
• Yếu tố văn hóa: Chuẩn mực về vóc dáng đẹp ở phụ nữ có thể ảnh hưởng đến tình trạng chán ăn. Nhiều nền văn hóa coi vóc dáng gầy mảnh là chuẩn mực, trong khi những người có thân hình đầy đặn thường phải đối mặt với sự kỳ thị. Các nghiên cứu dịch tễ học cũng cho thấy rằng yếu tố dân tộc, giới tính và tình trạng kinh tế - xã hội có vai trò quan trọng trong phát triển chứng rối loạn này.
• Yếu tố khác: Trẻ em của những người bị lạm dụng tình dục có nguy cơ cao hơn bị chán ăn. Ngoài ra, một tỷ lệ lớn người bị rối loạn ăn uống kéo dài là người tự kỷ (23%).

Biến chứng của bệnh Anorexia

Các biến chứng thường gặp ở người mắc chứng chán ăn tâm thần (Anorexia) bao gồm rối loạn tiêu hóa như tiêu chảy và táo bón, rối loạn nước điện giải như hạ natri và kali máu, gây ra mất răng, sâu răng, ngừng tim, phù, teo não, loãng xương và giảm bạch cầu. Nếu bệnh Anorexia xuất hiện sớm và kéo dài, có thể gây suy dinh dưỡng nghiêm trọng, dẫn đến giảm chiều cao, giảm cân nặng, suy dinh dưỡng mãn tính, thiểu năng sinh dục và chậm dậy thì ở trẻ em. Ngoài ra, Anorexia cũng có thể gây ra các vấn đề về sức khỏe tim mạch và thần kinh bao gồm rối loạn tim và loạn nhịp tim, cũng như các triệu chứng rối loạn thần kinh như co giật, run rẩy.

Điều trị bệnh Anorexia

Nếu không điều trị kịp thời, bệnh chán ăn tâm thần có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng như bệnh tim và suy thận và có thể diễn tiến nguy hiểm đến mức dẫn đến tử vong. Đến 6% số bệnh nhân mắc Anorexia có thể tử vong do những vấn đề liên quan đến tim và thận.

Để điều trị bệnh Anorexia hiệu quả, cần giải quyết ba vấn đề chính:

• Khôi phục lại cân nặng đáng kể và duy trì một cân nặng phù hợp với sức khỏe.
• Điều trị các rối loạn tâm lý liên quan đến bệnh Anorexia như lo âu, trầm cảm hoặc các rối loạn hành vi.
• Giảm bớt hoặc loại bỏ những tư tưởng và hành vi dẫn đến rối loạn ăn uống như sự hoài nghi về thân hình, sợ tăng cân hoặc các thói quen ăn uống không lành mạnh.

Điều này cần sự can thiệp chuyên sâu từ các chuyên gia để đảm bảo bệnh nhân có thể hồi phục và duy trì sức khỏe tối đa.

Chế độ ăn uống là yếu tố quan trọng nhất cần điều chỉnh trong điều trị bệnh chán ăn tâm thần. Chế độ này cần phù hợp với từng bệnh nhân và bao gồm các lưu ý sau:

• Bổ sung kẽm có thể có tác dụng tích cực trong điều trị bệnh.
• Cung cấp đủ năng lượng trong các bữa ăn: Bệnh nhân cần tiếp nhận khoảng 1.200 - 1.500 calo/ngày ban đầu và tăng dần lên 500 calo/ngày. Mục tiêu là đạt 4.000 calo/ngày đối với nam và 3.500 calo/ngày đối với nữ.
• Bổ sung axit béo DHA và EPA có lợi cho sự khởi phát và điều trị các rối loạn tâm thần.
• Sử dụng các loại vitamin và dịch truyền khi cần thiết để hỗ trợ sức khỏe bệnh nhân.
• Ngoài ra, Olanzapine có thể được sử dụng để giúp tăng cân và giảm các triệu chứng ám ảnh. Các liệu pháp nhận thức hành vi cũng đã được chứng minh hiệu quả trong điều trị bệnh Anorexia.

Bệnh Anorexia là một rối loạn ăn uống nghiêm trọng, ảnh hưởng đến cả sức khỏe thể chất và tinh thần của bệnh nhân. Điều trị Anorexia đòi hỏi phải can thiệp đa mặt, từ chế độ ăn uống, điều trị tâm lý đến sự hỗ trợ y tế. Việc nhận thức sâu rộng về bệnh là cần thiết để có phương pháp điều trị hiệu quả và giúp bệnh nhân hồi phục hoàn toàn.