Tốt nghiệp loại giỏi trường Đại học Y Dược Huế. Từng tham gia nghiên cứu khoa học đề tài về Dược liệu. Nhiều năm kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực Dược phẩm. Hiện đang là giảng viên cho Dược sĩ tại Nhà thuốc Long Châu.
Thị Thúy
Mặc định
Lớn hơn
Chốc lở là một trong những bệnh ngoài da khá phổ biến ở trẻ em, đặc biệt trong môi trường đông đúc như nhà trẻ, trường mẫu giáo. Với đặc điểm dễ lây lan và tiến triển nhanh nếu không được chăm sóc đúng cách, bệnh chốc lở ở trẻ em khiến nhiều bậc cha mẹ lo lắng. Vậy bệnh chốc lở ở trẻ có lây không? Làm sao để điều trị hiệu quả và ngăn ngừa bệnh lan rộng?
Không ít phụ huynh hoang mang khi thấy con xuất hiện những nốt mụn nước, vết loét đóng vảy màu vàng mật ong, dấu hiệu điển hình của bệnh chốc lở. Điều đáng nói là bệnh này có thể lây lan nhanh chóng nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời. Chính vì vậy, việc hiểu rõ về mức độ lây lan của bệnh chốc lở ở trẻ em và áp dụng phương pháp điều trị phù hợp là điều vô cùng quan trọng trong quá trình chăm sóc trẻ nhỏ.
Chốc là một dạng nhiễm trùng da nông, do vi khuẩn chủ yếu là tụ cầu hoặc liên cầu gây ra. Bệnh có khả năng lây lan rất nhanh, không chỉ từ vùng da bệnh sang vùng da lành trên cùng một cơ thể mà còn từ trẻ này sang trẻ khác qua tiếp xúc trực tiếp hoặc dùng chung đồ vật. Vì thế, chốc còn được gọi là "chốc lây".
Bệnh chốc có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, tuy nhiên, 90% các ca mắc là ở trẻ nhỏ đang học nhà trẻ hoặc mẫu giáo, khi trẻ bắt đầu có tiếp xúc xã hội nhiều hơn. Một số cha mẹ dễ nhầm lẫn giữa chốc và bệnh thủy đậu do hình ảnh thương tổn ban đầu khá giống nhau. Tuy nhiên, nếu được nhận biết sớm và điều trị đúng cách, bệnh chốc sẽ nhanh chóng cải thiện và không để lại sẹo. Ngược lại, nếu điều trị sai hoặc để bệnh kéo dài, có thể gây biến chứng nghiêm trọng như nhiễm trùng sâu hơn hoặc viêm cầu thận sau nhiễm liên cầu.
Bệnh chốc được chia thành hai dạng chính:
Dạng này thường do tụ cầu khuẩn gây ra. Ban đầu, da xuất hiện các vết đỏ nhỏ (0,5 – 1 cm), sau đó hình thành bọng nước có nền đỏ bao quanh. Bọng nước nhanh chóng trở thành bọng mủ đục, rồi vỡ ra, đóng vảy màu vàng nâu hoặc nâu nhạt giống mật ong. Vị trí hay gặp là ở mặt, tay chân, da đầu, nhưng không xuất hiện ở niêm mạc. Trẻ có thể bị ngứa, gãi khiến tổn thương lan rộng.
Dạng này thường do liên cầu tan huyết nhóm A gây ra. Biểu hiện ban đầu là các mụn nước hoặc mụn mủ, nhưng nhanh chóng vỡ ra, tiết dịch ẩm và không kịp hình thành bọng nước. Vết tổn thương có vảy vàng mật ong, bờ đỏ nhẹ, có thể kèm theo thương tổn vệ tinh nhỏ xung quanh. Dạng chốc này hay xuất hiện quanh miệng, mũi, chân tay, đặc biệt ở trẻ có viêm da cơ địa, ghẻ, chàm hoặc nhiễm ký sinh trùng.
Thông thường, bệnh chốc có thể tự khỏi sau 2–3 tuần, nhưng với điều kiện được chăm sóc vệ sinh da tốt và điều trị phù hợp. Nếu không, bệnh có thể kéo dài hơn, đặc biệt trong thời tiết nóng ẩm hoặc khi hệ miễn dịch của trẻ suy yếu.
Bệnh chốc là một dạng nhiễm khuẩn ngoài da rất dễ lây lan, đặc biệt phổ biến ở trẻ nhỏ. Nguyên nhân lây lan chủ yếu là do tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết từ các nốt loét hoặc mụn mủ. Những chất dịch này chứa vi khuẩn gây bệnh, có thể truyền sang người khác khi chạm vào, hoặc thậm chí qua các vật dụng hàng ngày nếu không được vệ sinh sạch sẽ.
Trong môi trường trường học, nhà trẻ hoặc các cơ sở chăm sóc trẻ em, nguy cơ lây nhiễm càng cao do số lượng trẻ đông, thường xuyên sinh hoạt và chơi chung. Việc dùng chung khăn mặt, khăn tắm, ga giường, quần áo, đồ chơi hoặc các vật dụng cá nhân khác với trẻ bị chốc có thể tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn lây từ trẻ này sang trẻ khác mà không ai hay biết.
Không chỉ lây giữa người với người, bệnh chốc còn có thể tự lan rộng trên cơ thể của chính người bệnh. Điều này xảy ra khi trẻ cảm thấy ngứa, dùng tay gãi lên vùng tổn thương, rồi sau đó chạm vào vùng da lành khác. Vi khuẩn từ dịch tiết sẽ theo tay trẻ lan sang các vùng da mới, làm xuất hiện thêm nhiều nốt loét khác. Đây là lý do vì sao các chuyên gia luôn khuyến cáo phụ huynh cần cắt móng tay ngắn, giữ tay trẻ sạch sẽ và hạn chế cho trẻ gãi vào vùng da bị bệnh.
Ngoài ra, môi trường sống nóng ẩm, thiếu vệ sinh hoặc quần áo không được giặt sạch, cũng là những yếu tố làm tăng nguy cơ lây lan nhanh chóng bệnh chốc trong cộng đồng.
Chính vì mức độ lây lan cao và dễ bùng phát thành ổ dịch nhỏ trong nhóm trẻ, phụ huynh cần phát hiện sớm triệu chứng bệnh, cách ly nhẹ nhàng và điều trị đúng cách để ngăn ngừa bệnh lan rộng. Việc giữ vệ sinh cá nhân và hạn chế tiếp xúc trực tiếp với vùng da tổn thương là yếu tố quan trọng giúp kiểm soát sự lây lan của bệnh chốc một cách hiệu quả.
Bệnh chốc là tình trạng nhiễm khuẩn ngoài da rất dễ lây lan, đặc biệt ở trẻ nhỏ có làn da mỏng manh và sức đề kháng chưa hoàn thiện. Để bảo vệ con khỏi nguy cơ mắc bệnh cũng như hạn chế bệnh lan rộng nếu đã nhiễm, cha mẹ cần áp dụng các biện pháp chăm sóc và phòng ngừa toàn diện dưới đây:
Trước hết, hãy tạo cho trẻ một môi trường sinh hoạt thoáng mát, sạch sẽ và rộng rãi. Quần áo của trẻ nên được chọn từ chất liệu vải cotton mỏng, thấm hút mồ hôi tốt, giúp làn da luôn được khô ráo, tránh tình trạng ẩm ướt là điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển. Không nên để trẻ mặc quần áo quá bó sát hoặc để da hở nhiều khi trời nắng nóng.
Cha mẹ cũng cần chú ý bảo vệ làn da của trẻ khỏi các vết xây xát nhỏ, bởi đây chính là “cửa ngõ” để vi khuẩn xâm nhập gây bệnh. Hãy hướng dẫn trẻ chơi ở những nơi sạch sẽ, tránh tiếp xúc gần với vật sắc nhọn, đồ chơi bẩn hoặc vật nuôi. Đồng thời, hạn chế cho trẻ ở gần côn trùng hoặc những nơi ẩm thấp, thiếu ánh sáng, nơi vi khuẩn và nấm dễ sinh sôi.
Việc giữ gìn vệ sinh da hằng ngày rất quan trọng. Tắm cho trẻ bằng nước sạch, nhẹ nhàng để không gây trầy xước. Mỗi ngày nên giặt và thay quần áo sạch, cắt móng tay và cắt tóc gọn gàng để hạn chế tích tụ vi khuẩn và tránh việc trẻ gãi làm trầy xước da.
Bên cạnh đó, hãy chú ý đến chế độ dinh dưỡng để tăng cường sức đề kháng. Cho trẻ uống đủ nước mỗi ngày, bổ sung nước ép trái cây và rau xanh để cung cấp vitamin, giúp da khỏe mạnh và phục hồi nhanh chóng nếu có tổn thương.
Cuối cùng, nếu phát hiện trẻ có dấu hiệu bị chốc, hãy điều trị sớm và đúng cách, tránh để trẻ gãi, chà xát mạnh vào vùng da bệnh vì có thể khiến bệnh lan rộng và tăng nguy cơ biến chứng.
Bệnh chốc lở ở trẻ em tuy là một tình trạng nhiễm trùng da thường gặp nhưng hoàn toàn có thể điều trị hiệu quả nếu được phát hiện sớm và chăm sóc đúng cách. Việc giữ vệ sinh cá nhân cho trẻ, tránh để trẻ gãi, sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ và hạn chế tiếp xúc gần khi đang mắc bệnh là những biện pháp quan trọng giúp ngăn ngừa lây lan. Cha mẹ đừng chủ quan khi thấy con có dấu hiệu da tổn thương, hãy chủ động đưa trẻ đi khám để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh những biến chứng không mong muốn xảy ra.
Dược sĩ Đại họcNgô Kim Thúy
Tốt nghiệp loại giỏi trường Đại học Y Dược Huế. Từng tham gia nghiên cứu khoa học đề tài về Dược liệu. Nhiều năm kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực Dược phẩm. Hiện đang là giảng viên cho Dược sĩ tại Nhà thuốc Long Châu.