Hội chứng 4S: Hội chứng bong vảy da do tụ cầu và những điều cần biết

Hội chứng 4S là bệnh do độc tố của vi khuẩn tụ cầu vàng gây ra, khiến da phồng rộp, bong tróc và có thể dẫn đến biến chứng nặng nề nếu không được điều trị kịp thời. Nhiều bậc cha mẹ lo lắng con yêu của mình có thể nhiễm hội chứng này, cùng Nhà thuốc Long Châu tìm hiểu về hội chứng 4S qua bài viết dưới đây.

Hội chứng 4S là gì?

Hội chứng 4S, hay còn gọi là hội chứng bong vảy da do tụ cầu (Staphylococcal Scalded Skin Syndrome - SSSS), là một căn bệnh da liễu nguy hiểm do độc tố của vi khuẩn tụ cầu vàng (Staphylococcus aureus) gây ra. Bệnh thường gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ dưới 6 tuổi, nhưng cũng có thể xảy ra ở người lớn.

Tên gọi "4S" xuất phát từ 4 đặc điểm chính của bệnh:

• Sốt: Đây là triệu chứng phổ biến nhất của hội chứng 4S, thường xuất hiện trước khi da phồng rộp. Sốt có thể cao đến 39°C hoặc hơn. Trẻ có thể cảm thấy ớn lạnh, lờ đờ, biếng ăn và quấy khóc.
• Da đỏ: Da xuất hiện các mảng đỏ rực, thường bắt đầu ở nách, bẹn hoặc quanh miệng. Mảng đỏ có thể lan rộng nhanh chóng đến các bộ phận khác của cơ thể. Da có thể cảm thấy nóng và đau rát.
• Bọng nước: Da phồng rộp thành các bọng nước nông, dễ vỡ. Bọng nước có thể xuất hiện ở bất kỳ bộ phận nào trên cơ thể, nhưng thường gặp nhất ở nách, bẹn, ngực và lưng. Bọng nước có thể chứa dịch trong hoặc mủ.
• Bong tróc: Lớp da ngoài cùng bong tróc như bị bỏng. Da bong tróc có thể khiến trẻ cảm thấy đau rát và khó chịu. Da có thể bị sẹo sau khi bong tróc.

Nguyên nhân của hội chứng bong vảy da do tụ cầu là gì?

Hội chứng bong vảy da do tụ cầu (SSSS) là do độc tố của vi khuẩn tụ cầu vàng (Staphylococcus aureus) gây ra. Vi khuẩn này thường ký sinh trên da và niêm mạc của người khỏe mạnh. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, vi khuẩn có thể xâm nhập vào cơ thể và gây ra bệnh.

Có hai loại độc tố tụ cầu vàng có thể gây ra hội chứng SSSS:

• Exfoliatin A: Loại độc tố này phổ biến hơn và thường gây ra bệnh ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.
• Exfoliatin B: Loại độc tố này ít phổ biến hơn và thường gây ra bệnh ở người lớn

Được biết, vi khuẩn gây ra hội chứng 4S kí sinh trên cơ thể người khoẻ mạnh. Chỉ khi vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể thông qua các vết thương hở, vết trầy xước hoặc viêm nhiễm trên da, chúng thường sản sinh ra độc tố, gây tổn thương cho liên kết da. Điều này dẫn đến sự tách lớp da phía trên ra khỏi các lớp sâu bên dưới, tạo nên sự bong tróc đặc trưng của hội chứng bong vảy da do tụ cầu. 

Cơ thể sản xuất kháng thể chống độc tố có thể kiềm chế sự lan tràn của chúng, từ đó giảm nguy cơ lan rộng của bệnh. Tuy nhiên, khi người bệnh thiếu kháng thể bảo vệ, độc tố có thể lan nhanh qua mạch máu, gây ra tổn thương bỏng rộp trên da. Các vùng bị ảnh hưởng có thể xuất phát từ mũi, mắt, mỏm cụt rốn, vòm họng hoặc từ các vết thương hoặc tình trạng nhiễm trùng như viêm phổi, viêm xương tủy, viêm nội tâm mạc.

Những biến chứng của hội chứng 4S là gì?

Hội chứng bong vảy da do tụ cầu (hội chứng 4S) là một căn bệnh nguy hiểm có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời. Dưới đây là một số biến chứng phổ biến của hội chứng 4S:

• Mất nước: Da bong tróc có thể dẫn đến mất nước nghiêm trọng, đặc biệt ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Mất nước có thể gây ra các triệu chứng như mệt mỏi, chóng mặt, nhức đầu, chuột rút cơ bắp và lú lẫn. Trong trường hợp nặng, mất nước có thể dẫn đến tử vong.
• Nhiễm trùng: Da bong tróc tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn xâm nhập và gây nhiễm trùng. Nhiễm trùng có thể lan rộng khắp cơ thể và dẫn đến nhiễm trùng huyết, có thể gây tử vong.
• Suy hô hấp: Da bong tróc có thể ảnh hưởng đến chức năng hô hấp, đặc biệt ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Suy hô hấp có thể dẫn đến các triệu chứng như khó thở, thở nhanh và tím tái. Trong trường hợp nặng, suy hô hấp có thể dẫn đến tử vong.
• Sẹo: Da bong tróc có thể để lại sẹo vĩnh viễn.

Ngoài ra, hội chứng 4S còn có thể dẫn đến một số biến chứng khác như:

• Viêm cầu thận;
• Viêm khớp;
• Suy giảm chức năng gan.

Biện pháp phòng ngừa hội chứng 4S

Dưới đây là một số biện pháp phòng ngừa hội chứng 4S:

• Vệ sinh tay thường xuyên: Rửa tay kỹ càng bằng xà phòng và nước ấm trong ít nhất 20 giây sau khi đi vệ sinh, thay tã, trước khi ăn và sau khi tiếp xúc với người khác. Sử dụng dung dịch khử trùng tay có chứa ít nhất 60% cồn nếu không có sẵn xà phòng và nước.
• Vệ sinh da: Tắm rửa thường xuyên cho trẻ bằng xà phòng và nước ấm. Giữ da trẻ sạch sẽ và khô ráo. Che vết thương hở bằng băng gạc hoặc băng vô trùng.
• Tránh tiếp xúc với người bệnh: Tránh tiếp xúc trực tiếp với da hoặc dịch tiết từ các bọng nước của người bị hội chứng SSSS. Không dùng chung đồ dùng cá nhân như khăn tắm, khăn mặt hoặc quần áo với người bị hội chứng SSSS.
• Tăng cường sức đề kháng: Cho trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời. Cung cấp cho trẻ chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng. Cuối cùng, cần cho trẻ tiêm chủng đầy đủ theo lịch khuyến cáo.

Bằng cách thực hiện các biện pháp phòng ngừa trên, bạn có thể giúp giảm nguy cơ mắc hội chứng 4S cho bản thân và trẻ nhỏ. Nếu bạn nghi ngờ mình hoặc người thân bị hội chứng SSSS, hãy đến gặp bác sĩ ngay lập tức để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.