Bệnh về gan thường gặp ở người già và biện pháp phòng ngừa hiệu quả

Gan là một trong những cơ quan quan trọng nhất trong cơ thể con người, đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hóa, lọc độc tố, dự trữ năng lượng và sản xuất các protein cần thiết cho cơ thể. Tuy nhiên, khi tuổi tác gia tăng, chức năng gan của con người có thể bị suy giảm và dẫn đến các bệnh lý gan khác nhau, nhất là đối với người già. Trong bài viết hôm nay, Nhà thuốc Long Châu sẻ tổng hợp về các bệnh về gan thường gặp ở người già và biện pháp phòng ngừa bệnh gan hiệu quả.

Các bệnh về gan thường gặp ở người già

Người già thường có nguy cơ bùng phát bệnh gan cao do sự lão hoá của cơ thể. Dưới đây là các bệnh về gan thường gặp ở người già:

Gan nhiễm mỡ

Đây là một bệnh lý rất phổ biến ở người trung niên và người cao tuổi. Sự lão hóa của cơ thể có liên quan đến sự phát triển của bệnh gan nhiễm mỡ, đồng thời người già có nhiều nguy cơ mắc phải bệnh gan nhiễm mỡ hơn người trẻ do thường có một số bệnh lý nền đi kèm như thừa cân, béo phì, tăng huyết áp, đái tháo đường và tăng lipid máu.

Xơ gan

Bệnh lý này là hậu quả của sự quá trình phá huỷ cấu ​​trúc bình thường của gan và mất tế bào gan, từ đó gây ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng tổng hợp và hoạt động trao đổi chất bình thường của gan. Lão hóa là một trong các yếu tố nguy cơ cao dẫn đến xơ gan ở người cao tuổi, đặc biệt ở những người đã có tổn thương mãn tính ở gan do virus, bia rượu…

Bệnh gan tự miễn

Bệnh gan tự miễn (bao gồm xơ gan ứ mật nguyên phát và viêm gan tự miễn) cũng thường gặp ở người bệnh cao tuổi, với tỷ lệ là gần 20% người mắc viêm gan tự miễn phát triển khi bước qua tuổi 60, đồng thời bệnh có xu hướng tiến triển thành xơ gan, xơ gan ứ mật nguyên phát hoặc ung thư gan ở người cao tuổi. Bệnh gan tự miễn thường có tiên lượng rất xấu và đáp ứng điều trị kém ở người già.

Viêm gan siêu vi

Người cao tuổi có tiền sử mắc bệnh viêm gan B (HBV) hoặc viêm gan C (HCV) thường có nguy cơ cao bùng phát và dẫn đến xơ gan, suy gan, ung thư gan.

Viêm gan mạn tính

Đây là một trong những bệnh gan thường gặp ở người già và đang có xu hướng ngày càng gia tăng. Tuy nhiên, bệnh lý gan này thường khó phát hiện trong giai đoạn sớm do không có triệu chứng hoặc triệu chứng không rõ ràng.

Bệnh gan do thuốc

Người cao tuổi thường phải sử dụng nhiều loại thuốc để điều trị các bệnh lý khác nhau và một số thuốc có thể gây tác động xấu đến gan. Các thuốc như acetaminophen, statin hoặc thuốc chống đông máu có thể gây độc gan nếu sử dụng kéo dài hoặc liều cao.

Ung thư gan

Ung thư gan là một bệnh nguy hiểm có thể gặp ở bất kỳ đối tượng nào, bao gồm cả người già, nhất là những người có tiền sử bị viêm gan virus hoặc xơ gan. Việc phát hiện sớm ung thư gan đôi khi khó khăn do các triệu chứng mơ hồ.

Mối liên hệ giữa quá trình lão hoá và bệnh về gan

Chức năng của gan sẽ giảm dần khi kích thước và lưu lượng máu nuôi dưỡng gan bị giảm theo tuổi tác tăng dần. Theo thống kê, tỷ lệ mắc bệnh lý gan mạn tính đang có xu hướng gia tăng ở nhóm dân số cao tuổi. Các bệnh về gan thường gặp ở người già thường khó phát hiện, bởi bệnh thường khởi phát một cách âm thầm, dấu hiệu bệnh không rõ ràng và quá trình điều trị khó khăn. Do đó, bệnh gan xảy ra ở người cao tuổi thường dẫn đến biến chứng nghiêm trọng với tỷ lệ tử vong cao.

Khối lượng gan giảm từ 20 - 40%, giảm 35 - 50% lưu lượng máu nuôi dưỡng gan giảm, giảm khả năng tái tạo tế bào gan… Từ đó dẫn đến tình trạng giảm thể tích gan, suy giảm các chức năng của gan có liên quan đến tuổi tác. Đặc biệt, ở nhóm người cao tuổi thường dễ gặp phải tình trạng giảm albumin trong máu, bilirubin máu tăng, men gan tăng...

Hệ thống men cytochrome P450 giảm hoạt động. Cytochrome P450 là loại men chính tham gia vào quá trình chuyển hóa thuốc, từ đó giảm chuyển hóa thuốc cũng như hóa chất ở gan. Điều này dễ gây ra tổn thương cho gan bởi các hóa chất độc hại.

Suy yếu phản ứng miễn dịch chống lại các tế bào ác tính và mầm bệnh. Do đó, ở người lớn tuổi dễ có nguy cơ khởi phát và bùng phát các bệnh lý liên quan đến gan như viêm gan virus, viêm gan vi trùng, gan nhiễm mỡ, bệnh gan tự miễn… Đồng thời, sự suy giảm giám sát hệ miễn dịch cũng có liên quan đến sự phát triển của tế bào ung thư gan.

Phòng ngừa bệnh gan ở người già

Phòng ngừa các bệnh gan thường gặp ở người già là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe và nâng cao chất lượng cuộc sống. Các biện pháp phòng ngừa bao gồm:

• Chế độ ăn uống lành mạnh: Người già nên ăn một chế độ ăn cân đối, giàu chất xơ, rau quả và hạn chế thực phẩm có chứa nhiều mỡ, đường. Điều này giúp kiểm soát cân nặng và giảm nguy cơ bệnh gan.
• Hạn chế rượu bia: Việc lạm dụng rượu bia là nguyên nhân chính gây ra nhiều bệnh gan, vì vậy người già cần hạn chế tối đa việc tiêu thụ rượu.
• Tăng cường vận động: Vận động thể chất giúp cải thiện quá trình trao đổi chất, giảm nguy cơ béo phì và mỡ gan.
• Kiểm soát bệnh lý nền: Để phòng ngừa các bệnh gan do bệnh lý chuyển hóa, người già cần kiểm soát tốt các bệnh như tiểu đường, tăng huyết áp và mỡ máu cao.
• Không tự ý dùng thuốc: Người cao tuổi thường phải dùng nhiều loại thuốc để điều trị các bệnh lý khác nhau. Tuy nhiên, một số loại thuốc có thể gây tác hại cho gan nếu sử dụng không đúng cách. Nên tham khảo ý kiến bác sĩ về cách dùng thuốc an toàn.
• Khám sức khỏe định kỳ: Việc khám sức khỏe định kỳ giúp phát hiện sớm các bệnh lý về gan và có phương pháp điều trị kịp thời.

Bệnh gan là một trong những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng đối với người già. Các bệnh lý gan có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Vì vậy, việc nhận thức rõ về các bệnh gan thường gặp ở người cao tuổi và thực hiện các biện pháp phòng ngừa đúng cách là rất quan trọng để duy trì sức khỏe cũng như chất lượng cuộc sống của người già.