Bệnh vú to ở nam giới: Nguyên nhân và cách điều trị

Tuy không có biến chứng nghiêm trọng, bộ ngực to như nữ giới khiến đàn ông mặc cảm, đồng thời cũng là dấu hiệu cho một số bệnh lý ảnh hưởng sức khỏe. Do đó, bạn cần quan tâm và xử lý kịp thời khi xuất hiện dấu hiệu của bệnh.

Vú to có thể là biểu hiện của một số bệnh lý ở nam giới.

Bệnh vú to ở nam giới có liên quan đến hormone sinh dục

Bệnh vú to ở nam giới (Gynecomastia) được thể hiện qua tình trạng mô vú nam giới lớn hơn bình thường. Khác với vú to do béo phì (Lipomastia), vú to ở nam giới là triệu chứng lâm sàng của rối loạn cân bằng hormone trong cơ thể chứ không phải do mỡ tích tự nhiều ở phần ngực.

Hormone nội tiết trong cơ thể con người được chia làm hai nhóm:

• Nhóm hormon nam (androgen): Đại diện là testosterone.
• Nhóm hormone nữ (estrogen): Đại diện là estradiol.

Cả hai nhóm trên đều hiện diện ở trong cơ thể của cả hai giới nhưng với tỷ lệ khác nhau. Khi tỷ lệ estrogen cao hơn mức bình thường phá vỡ sự cân bằng hormone, cơ thể nam giới xuất hiện những triệu chứng của bệnh vú to.

Những nguyên nhân dẫn đến bệnh vú to ở nam giới

1. Thay đổi nội tiết tố

Sự cân bằng nội tiết tố bị phá vỡ có thể do những nguyên nhân sau:

• Sử dụng nhiều thực phẩm có dư lượng hormone tăng trưởng.
• Rối loạn tỷ lệ hormone đàn ông tuổi trung niên kết hợp với tình trạng tích tụ mỡ thừa.
• Nam giới uống sữa đậu nành thường xuyên.
• Dao động nồng độ hormone tuổi dậy thì.

Theo các công trình nghiên cứu, khoảng 50 - 60% nam giới trong độ tuổi thiếu niên (12 - 14 tuổi) phát triển bình thường sẽ xuất hiện dấu hiệu vú to sinh lý. Triệu chứng giảm dần theo thời trong 6 - 24 tháng.

2. Sử dụng thuốc

Một số loại thuốc khi sử dụng có thể gây bệnh vú to nam giới như:

• Steroid đồng hóa và androgen
• Anti-androgen được sử dụng để điều trị các bệnh về tuyến tiền liệt như flutamide, finasteride và spironolactone
• Thuốc chống lo âu như diazepam (Valium)
• Thuốc loét như thuốc không kê đơn cimetidine (Tagamet HB).
• Thuốc tim như digoxin (Lanoxin)
• Thuốc làm rỗng dạ dày như metoclopramide (Reglan).
• Thuốc chữa AIDS như efavirenz (Sustiva)

Sử dụng thuốc diazepam có thể gây mất cân bằng hormone dẫn đến bệnh vú to ở nam giới.

3. Sử dụng chất kích thích

Bệnh gynecomastia cũng có bắt nguồn từ những chất kích thích như:

• Rượu
• Amphetamines
• Cần sa
• Heroin
• Methadone (Methadone, Dolophine)

4. Ảnh hưởng của bệnh lý

Vú to ở nam giới cũng có thể là dấu hiệu của một số tình trạng sức khỏe tiêu cực như:

• Bệnh lý liên quan đến tinh hoàn: Hội chứng Klinefelter, chấn thương hoặc viêm nhiễm tinh hoàn, ung thư tinh hoàn… khiến quá trình sản sinh testosterone bị ảnh hưởng gây mất cân bằng nội tiết tố.
• Các bệnh làm thay đổi chuyển hóa hormone sinh dục như xơ gan hay béo phì.
• Bệnh lý chuyển hóa nội tiết: Suy thận mạn tính, cường giáp, tăng prolactin máu…
• Nhiễm độc các estrogen ngoại lai phthalate (DEP, DEHP,...).
• Tình trạng suy dinh dưỡng cũng khiến nồng độ testosterone giảm trong khi nồng độ estrogen không đổi gây mất cân bằng hormone dẫn đến bệnh vú to.

Vú to ở nam giới có thể là biểu hiện của bệnh lý xơ gan.

Chẩn đoán bệnh và cách điều trị

1. Phương pháp chẩn đoán

Nếu bộ ngực phát triển bất thường, nam giới nên đi khám phòng khám chuyên khoa. Bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện:

• Kiểm tra tổng thể tuyến vú: kích thước, độ săn chắc, dịch tiết và lympho.
• Thực hiện chẩn đoán để phân biệt với tình trạng vú to mỡ và vú to giả.
• Tìm hiểu về các loại thuốc, thực phẩm chức năng và mỹ phẩm người bệnh đã sử dụng.
• Tìm hiểu dấu hiệu của các bệnh lý như bệnh nội tiết hay bệnh gan.
• Kiểm tra dương vật, tinh hoàn và hệ dục tính kỷ.

Bác sĩ có thể thực hiện chẩn đoán để phân biệt với tình trạng vú to mỡ hay vú to giả.

Ngoài ra, bác sĩ có thể chỉ định thực hiện 4 xét nghiệm sau:

• Nồng độ hormone giới tính: Testosterone, estradiol, prolactin, LH, FSH, TSH
• Siêu âm tuyến vú
• Chức năng thận, gan và bilan lipid máu
• Chụp Mammography

2. Cách điều trị

Tùy vào nguyên nhân mà cách xử lý bệnh gynecomastia cũng khác nhau. Nếu nguyên nhân do chế độ ăn uống hay tác dụng phụ của thuốc thì triệu chứng sẽ giảm sau khi ngưng sử dụng thực phẩm hoặc uống thuốc. Tuy nhiên, nếu vú to là biểu hiện của bệnh lý thì cần phải điều trị tận gốc mới khỏi được.

Những loại thuốc sau có thể được chỉ định trong quá trình điều trị:

• Thuốc bổ sung hormone nam giới testosterone
• Thuốc điều hòa thụ thể estrogen
• Thuốc ức chế enzym tổng hợp estrogen

Thuốc có các dạng: thuốc uống, kem bôi và thuốc tiêm. Ngoài ra, phẫu thuật can thiệp cắt bỏ mô vú thừa cũng là lựa chọn phổ biến đối với trường hợp nam giới có bộ ngực quá lớn. Đây là biện pháp đơn giản, hiệu quả và bệnh nhân có thể được xuất viện ngay trong ngày.

Như vậy, vú to ở nam giới có thể chỉ là biểu hiện của mất cân bằng hormone hoặc là triệu chứng của bệnh lý trong cơ thể. Để biết được nguyên nhân và cách khắc phục, tốt nhất là nên đi khám bác sĩ chuyên khoa.

Uyên