Bị ngứa cổ ho khan lâu ngày là bệnh gì và làm sao để khắc phục?

Vậy nguyên nhân nào dẫn đến kích ứng niêm mạc hô hấp và tình trạng bệnh lý nào gây ra ngứa cổ ho khan lâu ngày. Tình trạng này có nguy hiểm hay không? Cần làm gì khi gặp phải bệnh lý này? Hãy cùng tham khảo bài viết sau đây để làm sáng tỏ những vấn đề trên bạn nhé!

Nguyên nhân gây ngứa cổ ho khan lâu ngày

Ngứa cổ ho khan lâu ngày có rất nhiều nguyên nhân và là triệu chứng thường gặp ở mọi lứa tuổi. Trong đó phổ biến nhất là hai đối tượng có hệ miễn dịch kém là trẻ nhỏ và người cao tuổi. Sau đây là một số nguyên nhân có thể dẫn đến ngứa cổ ho khan lâu ngày:

Cảm cúm, cảm lạnh

Đây là nguyên nhân thường gặp nhất của tình trạng ngứa cổ ho khan lâu ngày. Nhất là ở thời điểm giao mùa hoặc trong mùa lạnh khi cổ không được giữ ấm. Người bệnh thường cảm thấy ngứa rát vùng hầu họng, sau đó khởi phát ho, sổ mũi kèm mệt mỏi, đau nhức cơ toàn thân. Đó là những triệu chứng điển hình của cảm cúm do virus hay cảm lạnh và thông thường chúng sẽ tự khỏi sau 5 đến 7 ngày. Tuy nhiên, một số trường hợp người bệnh vẫn phải đối mặt với những cơn ho và cảm giác ngứa rát vùng hầu họng kéo dài. Có thể từ 1 đến 2 tuần nhưng cũng có thể là 1 tháng.

Dị ứng

Một số tình trạng dị ứng cũng là nguyên nhân thường gặp của ho khan ngứa họng lâu ngày:

Viêm mũi dị ứng: Là bệnh lý rất thường gặp ở nước ta đặc biệt là những năm gần đây khi chất lượng không khí bị đe dọa bởi khói bụi. Bệnh nhân sẽ có tình trạng ngứa mũi, chảy mũi với nước mũi trong kèm ngứa họng, ngứa mắt, hắt xì liên tục. Ngoài khói bụi thì thay đổi thời tiết, phấn hoa, lông thú hay khói thuốc lá cũng là nguyên nhân gây ra dị ứng, tùy thuộc vào cơ địa của từng người mà nguyên nhân sẽ khác nhau. Đây là bệnh lý không thể điều trị dứt điểm, cách duy nhất để khắc phục là hạn chế tiếp xúc với những yếu tố khởi phát triệu chứng.

Dị ứng thực phẩm: Hay gặp như dị ứng hải sản, sữa, một số cây họ đậu, lúa mì.... Dị ứng thực phẩm tùy thuộc vào cơ địa, thực phẩm và số lần tiếp xúc với thực phẩm ấy mà sẽ có những biểu hiện từ nhẹ đến nặng. Dị ứng thực phẩm mức độ nhẹ, thường gặp trong lần đầu tiên khi tiếp xúc, với các biểu hiện như ngứa họng, ho khan, nổi mề đay ở da có thể một vùng hoặc toàn thân. Trong trường hợp nặng có thể diễn tiến đến phản ứng co thắt thanh quản khiến bệnh nhân khó thở, tràn dịch đa màng, tụt huyết áp,… và đe dọa tính mạng. Đây được xem là một tình trạng cấp cứu trong y khoa.

Dị ứng các loại thuốc: Một số loại thuốc hay gặp như penicillin và các loại kháng sinh khác có thể gây ra ngứa họng sau khi dùng thuốc. Tương tự như dị ứng thức ăn, dị ứng thuốc cũng là một tình trạng rất nghiêm trọng và cần đến cơ sở y tế gần nhất để xử trí.

Viêm amidan

Ngứa cổ ho khan lâu ngày cũng có thể là dấu hiệu cho thấy amidan của bạn đang gặp vấn đề. Ngoài ngứa họng ho khan thì triệu chứng nổi bật của viêm amidan là tình trạng sưng, đỏ amidan ở hai bên vùng hầu họng kèm cảm giác nuốt đau, nuốt vướng và sốt. Đây là bệnh lý cấp tính cần được xử trí ngay để giảm triệu chứng khó chịu cho bệnh nhân đồng thời hạn chế những biến chứng toàn thân nguy hiểm.

Viêm phổi, viêm phế quản

Ngoài những bệnh lý ở đường hô hấp trên thì ngứa cổ ho khan lâu ngày cũng gợi ý một tình trạng viêm ở đường hô hấp dưới như viêm phổi hay viêm phế quản. Người bệnh sẽ thường có ngứa cổ ho khan hoặc ho có đờm vàng hoặc xanh nhưng điển hình hơn cả là triệu chứng sốt, thở khò khè kèm mệt mỏi toàn thân. Đây là bệnh lý nguy hiểm cần được can thiệp y tế ngay.

Hen suyễn

Hen suyễn cũng là một bệnh lý có tác nhân gây dị ứng, kích ứng niêm mạc hầu họng đồng thời làm co thắt hệ thống dẫn khí dẫn đến các triệu chứng như ngứa họng, ho khan, khó thở,… nếu tình trạng nặng nề bệnh nhân có thể suy hô hấp và đe dọa tính mạng.

Trào ngược dạ dày thực quản

Trào ngược dạ dày thực quản hiện đang là một bài toán nan giải cho các bác sĩ tiêu hóa. Vì đây là một tình trạng mạn tính, thời gian điều trị kéo dài, đồng thời rất dễ tái phát. Dịch từ dạ dày có tính acid khi trào ngược lên vùng hầu họng sẽ gây ra những cảm giác khó chịu cho người bệnh như nóng rát vùng cổ, kích thích niêm mạc hầu họng gây ngứa cổ ho khan lâu ngày hoặc dẫn đến tình trạng viêm vùng hầu họng tái đi tái lại gây ảnh hưởng chất lượng cuộc sống người bệnh. 

Ngứa cổ ho khan lâu ngày có nguy hiểm không?

Các nguyên nhân gây ngứa cổ ho khan lâu ngày kể trên chia làm hai nhóm, một nhóm gây ngứa cổ ho khan lâu ngày với tình trạng mãn tính và một nhóm gây ngứa cổ, ho với tình trạng cấp tính cần can thiệp điều trị ngay.

Với tình trạng ngứa cổ và ho cấp tính như viêm amidan, viêm phổi, viêm phế quản, dị ứng thức ăn, dị ứng thuốc, hen suyễn bạn nên đến gặp bác sĩ thăm khám và điều trị ngay tránh các biến chứng nguy hiểm.

Đối với nhóm ngứa cổ ho khan lâu ngày mạn tính như sau khi mắc cúm, cảm lạnh, viêm mũi dị ứng, trào ngược dạ dày thực quản thì về cơ bản chúng chỉ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bạn chứ không gây ra những vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe. Trong một số trường hợp nếu ho kéo dài quá lâu có thể gây tổn thương dây thanh quản làm thay đổi giọng nói hoặc gây ra một số triệu chứng cho hệ tiêu hóa như buồn nôn, ợ hơi.

Một số biện pháp giúp giảm ngứa cổ ho khan lâu ngày hiệu quả

Một số biện pháp giúp giảm nhẹ triệu chứng ngứa cổ ho khan lâu ngày mà bạn có thể áp dụng để cải thiện cảm giác khó chịu:

Tập một số thói quen ăn uống và sinh hoạt tốt cho sức khỏe

Một số thói quen giúp cải thiện tình trạng ngứa họng ho khan đồng thời giúp bạn có một sức khỏe tốt hơn:

• Uống đủ nước, không uống nước đá, nước lạnh, các loại thức uống có gas. Nên uống nước lọc hoặc nước ấm, nước ép hoa quả.
• Bổ sung nhiều hoa quả rau xanh vào khẩu phần ăn.
•  Hạn chế các chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá.
• Hạn chế ăn thức ăn nhiều dầu mỡ.
• Giữ ấm vùng cổ họng, ngực, bàn tay, bàn chân vào mùa lạnh.
• Không mở điều hòa với nhiệt độ quá thấp, nên duy trì ở mức 25 đến 27 độ C.
• Chú ý tránh nằm ngửa, thay vào đó nên nằm nghiêng khi ngủ; đồng thời kê gối cao hơn đầu.
• Tập luyện thể dục thể thao 30 phút mỗi ngày để tăng cường thể lực.

Một số cách giúp giảm cơn ngứa cổ và ho khan

Bạn có thể áp dụng một số cách sau:

• Ngậm kẹo có tinh chất bạc hà hoặc sử dụng siro ho.
• Thuốc xịt mũi có chứa muối hoặc tinh chất thảo mộc làm dịu cơn ngứa.
• Sử dụng thuốc chống dị ứng không kê đơn và thuốc xịt mũi có thể làm giảm ngứa họng do dị ứng.
• Đảm bảo vệ sinh răng miệng.
•  Súc miệng và vùng họng mỗi ngày với nước muối.

Một vài mẹo dân gian giúp cắt cơn ngứa cổ và ho khan

Y học cổ truyền chính là thế mạnh của những trường hợp bệnh mạn tính, tình trạng ngứa cổ ho khan lâu ngày là một ví dụ. Cùng tham khảo một số bài thuốc Đông y trong hỗ trợ điều trị tình trạng này nhé:

Gãi tai giúp giảm ngứa cổ họng

Đây là một mẹo dân gian tưởng chừng vô lý nhưng đã được các nhà khoa học chứng minh về tính hiệu quả. Gãi tai đặc biệt là vùng dái tai giúp kích thích các dây thần kinh ở tai tạo nên một cơn co thắt ở cổ họng có tác dụng giảm ho và ngứa cổ họng rất hiệu quả.

Thoa dầu nóng

Trong trường hợp ho khan và ngứa họng do cảm lạnh có thể áp dụng phương pháp thoa dầu nóng. Dầu nóng có tính ấm giúp máu lưu thông tốt, chữa ho rất hiệu quả. Tuy nhiên, tuyệt đối không được áp dụng phương pháp này cho trẻ dưới 1 tuổi với bất kì lí do nào. Cách thực hiện như sau: Thoa một ít dầu nóng ở lòng bàn chân và vùng cổ họng sau đó massage chân nhẹ nhàng, có thể mang vớ để giữ ấm chân. Đây chỉ là phương pháp giúp giảm triệu chứng ho và ngứa cổ chứ không có tác dụng điều trị bệnh.

Bấm huyệt giúp cắt đứt cơn ngứa cổ họng và ho nhanh chóng

Phương pháp kích thích các huyệt đạo giúp khí huyết lưu thông tốt từ đó cải thiện các triệu chứng về hô hấp đặc biệt là ho và ngứa họng đã được các bác sĩ Đông y áp dụng rất hiệu quả. Cách thực hiện như sau:

• Huyệt dũng tuyền: Thoa dầu hoặc dán một miếng Salonpas vào huyệt này trước khi ngủ, kiên trì khoảng 3 đến 5 ngày sẽ thấy triệu chứng giảm rõ rệt. Biện pháp này chỉ có tác dụng với trường hợp ho ngứa họng do cảm lạnh, và tuyệt đối không áp dụng trên trẻ nhỏ.
• Huyệt xích trạch: Xác định huyệt bằng cách duỗi khuỷu tay, huyệt nằm tại chỗ lõm bờ ngoài gân cơ nhị của đầu cánh tay, bờ trong của phần cơ trên cơ ngửa dài và cơ cánh tay trước. Dùng ngón tay cái day ấn huyệt đến khi huyệt nóng lên.

Một số thảo dược giúp giảm triệu chứng ngứa cổ ho khan lâu ngày

Tỏi

Tỏi là một gia vị được sử dụng thường xuyên trong các món ăn. Tùy nhiên, với tính ấm, kháng viêm, giảm ho tốt tỏi cũng được sử dụng như một vị thuốc trong Đông y. Cách thực hiện: 

• Cách 1: Bạn lấy một vài tép tỏi, đập dập, bóc vỏ, sau đó ngậm trong 5 đến 10 phút sẽ làm dịu vùng hầu họng, cắt được cơn ngứa và ho nhanh chóng.
• Cách 2: Cho tỏi đập dập vào một cốc sữa nóng, sau đó đợi đến khi sữa đạt mức nhiệt ấm uống được thì uống từng ngụm sữa đã hòa lẫn với tỏi để làm dịu cơn ho.
• Cách 3: Thái lát mỏng một củ tỏi, đắp vùng lòng bàn chân rồi dùng gạc y tế quấn lại để qua đêm. Sau đó rửa lại vùng lòng bàn chân với nước ấm vào sáng hôm sau.

Mật ong và gừng

Mật ong từ lâu đã được biết đến với tính kháng viêm và tăng sức đề kháng. Bạn pha mật ong với một ly nước ấm có thể vắt thêm 1 vài lát chanh để uống sẽ giúp cắt cơn ho hiệu quả.

Gừng tươi có tính ấm và kháng khuẩn rất cao. Theo Đông y, đây là vị thuốc giúp loại bỏ tà khí cho cơ thể, giảm các triệu chứng cảm cúm do khí lạnh vô cùng hữu hiệu. Vì vậy, nếu bạn đã thử nhiều cách nhưng triệu chứng ngứa cổ ho khan lâu ngày vẫn không khỏi thì hãy thử với gừng tươi nhé. Cách thực hiện:

• Lấy khoảng 60 gram gừng tươi giã nhuyễn rồi đun với 500ml nước.
• Đun trong 30 phút sau đó lọc bỏ bã lấy nước và thêm vào một ít mật ong.
• Uống 2 lần/ ngày đều đặn 50ml/lần mỗi ngày hai cử sáng và tối.

Cam thảo 

Cam thảo có vị ngọt, có tác dụng bồi bổ cơ thể, hóa đàm, nhuận phế giúp làm dịu cổ họng, giảm tình trạng ngứa cổ ho khan. Cách thực hiện:

• Lấy khoảng 4 - 20g bột cam thảo pha với nước ấm.
• Uống 2 lần/ ngày đến khi cảm giác cổ họng hết ngứa rát.

Tóm lại, nhìn chung tình trạng ngứa cổ ho khan lâu ngày mạn tính không gây nguy hiểm đến tính mạng. Tuy nhiên nếu có những triệu chứng như sốt, thở khò khè, khó thở, ho kéo dài trên 1 tháng hoặc ho ngày càng tăng kèm xuất hiện đàm hoặc máu, đau họng nhiều, nuốt khó, nuốt vướng, phát ban thì bạn nên nhanh chóng đến gặp bác sĩ để được thăm khám nhé.

Trên đây là những nguyên nhân và lưu ý về tình trạng ngứa cổ ho khan lâu ngày. Hy vọng đã giúp bạn giải đáp được những thắc mắc về vấn đề này. Đồng thời mang đến cho bạn một số kiến thức bổ ích kết hợp cả Đông và Tây y liên quan đến cách giảm triệu chứng ngứa cổ và ho khan. Cảm ơn bạn đã dành thời gian tham khảo bài viết và hẹn gặp lại ở những bài viết khác nhé!