Bố mẹ nên làm gì khi con tuổi dậy thì hỗn láo?

Bất cứ ai khi làm bố mẹ cũng đều mong muốn con cái của mình phải thật khỏe mạnh và ngoan ngoãn. Tuy vậy, một điều khó tránh khỏi là những bất đồng và xung đột về suy nghĩ cũng như hành động giữa bậc làm cha mẹ với con cái, nhất là khi con ở tuổi dậy thì. Vậy bố mẹ nên làm gì khi con tuổi dậy thì hỗn láo?

Tìm hiểu về tuổi dậy thì

Tuổi dậy thì là giai đoạn bắt buộc mà bất cứ ai cũng phải trải qua trước khi trưởng thành thật sự. Với các bé gái, tuổi dậy thì thường bắt đầu từ 8 đến 13 tuổi và kết thúc lúc 15 đến 17 tuổi. Ở bé trai, tuổi dậy thì thường bắt đầu từ khoảng 9 đến 14 tuổi và kết thúc lúc 16 đến 17 tuổi. Tuy nhiên với mỗi người, tuổi dậy thì sẽ bắt đầu và kéo dài dài trong khoảng thời gian khác nhau do sự khác nhau về mặt di truyền, dinh dưỡng, môi trường sống. Thông thường trẻ em ở thành phố sẽ bắt đầu dậy thì sớm hơn trẻ ở nông thôn.

Trẻ ở tuổi dậy thì có nhiều sự thay đổi bên ngoài như thay đổi về các bộ phận trên cơ thể, cân nặng, chiều cao,.. và cả sự thay đổi về tâm lý. Ở tuổi này, trẻ bắt đầu có sự nhận biết rõ ràng hơn về mặt nhận thức, trẻ quan tâm đến hình ảnh của bản thân, các mối quan hệ xung quanh và đang dần phát triển tính độc lập. Do đó, tuổi dậy thì đến với trẻ mà cha mẹ không trang bị cho con kiến thức cũng như sự chuẩn bị kỹ càng thì dễ kéo theo nhiều vấn đề tiêu cực.

Tại sao tuổi dậy thì con lại hỗn láo

Trước khi lớn tiếng trách mắng con, cha mẹ nên dành thời gian để tìm hiểu lý do vì sao con tuổi dậy thì lại hỗn láo. Bởi biết được lý do thì cha mẹ mới có hướng xử lý và biết phải làm gì khi con tuổi dậy thì hỗn láo. Dưới đây là một số lý do phổ biến khiến con ở tuổi dậy thì trở nên hỗn láo:

• Do con bị áp lực: Nhiều bậc cha mẹ có thói quen so sánh con mình với con cái người khác hoặc hay đặt cho con quá nhiều kỳ vọng vượt quá khả năng nỗ lực của con khiến tâm lý con bị áp lực từ đó sinh ra sự phản kháng với cha mẹ.
• Bị cha mẹ la mắng: Việc cha mẹ la mắng, thậm chí một số cha mẹ còn đánh con khiến con cái sinh ra ác cảm và oán giận cha mẹ. Điều này sẽ dẫn đến hệ quả là trẻ có những hành động và lời nói vượt quá chuẩn mực.
• Do sự thiếu quan tâm từ gia định: Một số cha mẹ vì quá bận rộn mà không dành thời gian quan tâm đến sự thay đổi trong lời nói và hành động của con. Cho rằng những hành vi có phần hỗn láo này là điều bình thường mà không có biện pháp với trẻ, khiến hành vi này ngày càng phát triển và dẫn con đến con đường hỗn láo nghiêm trọng.
• Do sự phát triển tính độc lập: Ở độ tuổi dậy thì, con đang phát triển về tính độc lập, do đó thường sẽ có xu hướng muốn thoát ly khỏi sự quản lý của bố mẹ để chứng minh tính độc lập và tự chủ của bản thân. Và đôi khi điều này đi quá giới hạn khi con có hành vi cãi lại hay thách thức sự quản lý của bố mẹ dẫn đến khiến cha mẹ khó chịu và cho rằng con đang hỗn láo.
• Do môi trường sống tác động: Môi trường sống, môi trường học tập có ảnh hưởng cực kỳ to lớn với trẻ, nhất là trẻ vị thành niên đang trong độ tuổi dậy thì. Nếu môi trường sống xung quanh quá áp lực, có nhiều người, nhiều bạn bè có hành vi không phù hợp với chuẩn mực đạo đức thì trẻ sẽ cho rằng những hành vi đó là bình thường và dễ dàng học theo.

Bố mẹ nên làm gì khi con tuổi dậy thì hỗn láo?

Làm gì khi con tuổi dậy thì hỗn láo để không khiến mối quan hệ giữa bố mẹ và con cái chệch khỏi đường ray chuẩn mực đạo đức mà vẫn vun vén được tình cảm là một câu hỏi lớn và khó đối với phụ huynh. Tuy nói vậy nhưng cũng phải là không có cách!

Nuôi dưỡng mối quan hệ gắn kết với con cái

Bước đầu tiên và cần thiết nhất trong mọi tình huống có thể xảy ra giữa ba mẹ và con cái đó là nuôi dưỡng mối quan hệ gắn kết. Để làm được điều này, bạn nên:

• Hỏi thăm con: Những lời hỏi han nhẹ nhàng ở mức cần thiết sẽ giúp bạn nắm bắt được tâm trạng và các vấn đề con đang đối mặt và kịp thời đưa ra lời khuyên hay lời động viên để con không quá lo lắng, căng thẳng.
• Tạo mối quan hệ với bạn bè của con: Có rất nhiều vấn đề mà ở tuổi dậy thì con ngại ngùng hoặc không dám chia sẻ với bố mẹ. Do đó, bạn bè sẽ là những người được con tin tưởng và chia sẻ nhiều câu chuyện. Vì vậy, bố mẹ cũng nên tạo mối quan hệ với bạn bè của con để phần nào thông qua đó hiểu hơn về con
• Làm gương cho con cái: Không phải tự nhiên mà người ta nói rằng “con cái là một phiên bản thu nhỏ của bố mẹ”, bởi cách giao tiếp, cư xử của bạn sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của con. Vì thế, khi ở cùng con, bố mẹ hãy nói chuyện và hành động như cách mà bố mẹ muốn con cư xử với mình như vậy.

Học cách thấu hiểu con cái

Một vấn đề rõ ràng và cần thiết hơn bao giờ hết để dạy con là học cách thấu hiểu con cái. Bất cứ vấn đề gì cũng có nhiều mặt, bố mẹ không thể chỉ yêu cầu con phải như thế này, như thế kia mà không đứng ở lập trường của con để suy nghĩ cho con. Cuộc sống đang ngày càng đổi mới, ở mỗi thời đại chúng ta đều lớn lên theo những cách khác nhau với nhiều nhiều yếu tố ảnh hưởng khác nhau. Do đó, bố mẹ cũng phải học cách nhìn nhận, tìm hiểu và thấu hiểu thế giới mà con đang sống. “Làm gì khi con tuổi dậy thì hỗn láo?” Hãy nói chuyện với con nhiều hơn, làm bạn với con, giữ bình tĩnh khi con có một số hành vi vượt quá chuẩn mực và dùng thái độ tích cực để xây dựng mối quan hệ với con.

Dạy con kỷ luật và đưa ra các chuẩn mực trong ứng xử giữa cha mẹ và con cái

Về cơ bản, dạy con kỷ luật là điều mà cha mẹ nên dạy con cho từ khi con còn bé chứ không phải đợi đến khi con đến tuổi dậy thì mới dạy con. Tuy vậy, ở độ tuổi dậy thì khá nhạy cảm này thì cha mẹ càng nên củng cố cho con kỹ càng hơn về những đức tính như kỷ luật hay tôn trọng, nhất là tôn trọng các quy định, chuẩn mực trong ứng xử giữa cha mẹ và con cái.

Cha mẹ có thể đặt ra các quy định về cách xưng hô giữa cha mẹ và con cái như không xưng hô với con cái bằng các danh xưng như “mày - tao” hay những từ ngữ khiếm nhã khó nghe và đương nhiên là con cái cũng phải tuân thủ điều này.

Về cách nói chuyện, cha mẹ nên có giao ước với con rằng giữa hai bên dù xảy ra vấn đề gì cũng không được quát tháo, la hét, trừng trợn hay chỉ tay vào mặt con mà dùng thái độ bình tĩnh, lời nói lịch sự, tôn trọng để trò chuyện với nhau và cùng nhau tìm ra hướng xử lý.

Đưa ra các hình thức phạt, kỷ luật phù hợp và mang tính giáo dục triết lý khi con vi phạm các nội quy đã trao đổi trước đó. Và để làm được điều này, ba mẹ cũng phải thực hiện đúng theo giao ước và chịu phạt khi phạm vi để làm gương cho con.

Trên đây là những thông tin chúng tôi chia sẻ đến bạn để giải đáp cho thắc mắc nên làm gì khi con tuổi dậy thì hỗn láo. Hành trình nuôi dạy con chưa bao giờ là dễ dàng nhưng trên con đường gập ghềnh và khó đi ấy, tin chắc rằng tất cả những ai là cha mẹ cũng đều cảm nhận được niềm vui và hạnh phúc khi được đồng hành cùng con. Mong rằng những chia sẻ phía trên sẽ giúp bạn biết phải làm gì khi con dậy thì hỗn láo và chúc tất cả các bạn thành công trên con đường nuôi dưỡng và giáo dục con cái!