Bong gân gót chân: Hiểu đúng cách để điều trị hiệu quả

Bong gân gót chân là dạng chấn thương thường gặp nhất không chỉ với người thường xuyên luyện tập thể thao. Tùy vào mức độ chấn thương nhẹ hay nặng sẽ có những cách điều trị khác nhau như tự điều trị tạo nhà hoặc phẫu thuật nối gân. Hiểu đúng về tình trạng này giúp bạn có cách xử lý nhanh chóng. Từ đó, vết thương sẽ chóng lành.

Bong gân gót chân là gì?

Bong gân gót chân là chấn thương xuất hiện khi cơ bị kéo giãn, hoặc bị đứt một phần hay toàn bộ một hoặc nhiều dây chằng.

Bong gân gót chân là tình trạng phổ biến ở người tập luyện thể thao (Ảnh minh hoạ)

Hầu hết các tình trạng bong gân gót chân đều ở mức độ nhẹ. Bởi vậy, mọi người thường chủ quan và tự điều trị tại nhà bằng các phương pháp cơ bản như chườm đá lạnh, xoa dầu nóng hoặc nghỉ ngơi không vận động. Tuy nhiên, với những người bị bong gân nặng thì cần phải đi gặp bác sĩ để được thăm khám, xác định tình trạng chấn thương cụ thể để có được phương pháp điều trị phù hợp nhất.

• Mức độ 1 (mức độ nhẹ nhất): Đây là mức độ nhẹ nhất khi bị bong gân gót chân. Ở mức độ này, tình trạng bong gân xảy ra khi lực tác động không quá lớn và gây nên tình trạng giãn dây chằng nhẹ. Lúc này phần thương tổn sẽ bị sưng nhẹ và hơi đau 1 chút.
• Mức độ 2 (mức độ trung bình): Ở mức độ này, dây chằng vùng cổ và gót chân sẽ bị rách hoặc đứt 1 phần. Vùng tổn thương bị sưng và thâm khá lớn. Khi đứng lên bạn cần cẩn thận bởi sẽ bị cảm giác hơi mất vững.
• Mức độ 3 (mức độ nặng nhất): Nếu tình trạng bong gân gót chân của bạn ở mức độ này tức là rất nguy hiểm. Lúc này, phần dây chằng bị đứt toàn bộ. Vùng thương tổn bị sưng và bầm tím rất lớn, Khi đứng dậy sẽ xuất hiện cảm giác cực kỳ đau đớn, mất vững hoàn toàn ở khớp cổ chân.

Triệu chứng của bong gân gót chân

Cũng tương tự như những chấn thương khác, bong gân gót chân cũng có một số dấu hiệu để nhận biết như:

• Có tiếng trật chân hoặc cảm giác bị kéo rách khi bị chấn thương;
• Xuất hiện cảm giác đau đớn kéo dài lúc mới bị thương, đi lại hoặc chuyển động khó khăn;
• Vùng da quanh chỗ bong gân xuất hiện những vết bầm tím;
• Nếu bị bong gân nặng, vùng bị chấn thương sẽ đau dữ dội, di chuyển vô cùng khó khăn;
• Có thể xuất hiện hiện tượng tê hoặc liệt bàn chân to dây thần kinh hoặc mạch máu bị tổn thương.

Bong gân gót chân có thể gây ra cảm giác đau đớn cho người bệnh (Ảnh minh hoạ)

Tuỳ vào từng mức độ bong gân khác nhau sẽ có phương pháp điều trị và xử lý phù hợp. Tuy nhiên, bạn không nên quá chủ quan khi bị bong gân gót chân. Một khi xuất hiện các dấu hiệu ở trên, bạn cần tới ngay bác sĩ chuyên khoa để thăm khám cũng như tham khảo ý kiến để có phương pháp điều trị tốt nhất cho bản thân. Tránh trường hợp điều trị sai cách khiến tình trạng tổn thương ngày một nặng thêm. Trong một số trường hợp, phần tổn thương sẽ trở nên yếu đi, dễ bị thương hơn và ảnh hưởng rất lớn tới sinh hoạt trong cuộc sống.

Nguyên nhân nào gây ra bong gân gót chân?

Khi nói tới nguyên nhân gây ra bong gân gót chân, chắc chắn mọi người sẽ nghĩ ngay tới các hoạt động thể dục thể thao như chạy, nhảy, đi bộ,...

Ngoài ra, những người thường xuyên sử dụng giày cao gót hoặc mang giày thể thao không vừa chân, không đúng mục đích sử dụng cũng rất dễ dẫn tới bong gân. Bên cạnh đó, việc khởi động trước khi vận động sai hoặc ảnh hưởng từ môi trường bên ngoài như địa hình không bằng phẳng, trơn trượt… cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng bong gân chân.

Điều trị bong gân gót chân như thế nào?

Với trường hợp bị bong gân nhẹ, bác sĩ sẽ hỏi chi tiết về tai nạn, thăm khám cổ chân để kiểm tra gân và dây chằng, và hoàn toàn có thể tự sơ cứu trước tại nhà bằng các phương pháp như:

• Chườm đá ngay lập tức. Không được chườm nóng trong 72 tiếng sau khi bị thương bởi sẽ khiến sưng to hơn.
• Hạn chế đi lại, để cổ chân nghỉ ngơi.
• Nâng cổ chân lên cao.
• Bó ép hoặc dùng thanh nẹp cổ chân lại,...

Chườm đá là một trong những cách bạn nên làm khi bị bong gân gót chân (Ảnh minh hoạ)

Còn với những trường hợp bong gân gót chân mức độ vừa, bên cạnh những bước như giảm đau bằng dùng túi chườm đá, kê cao chân, nằm bất động, bạn sẽ cần băng bột từ ⅓ cẳng chân xuống đến bàn chân trong tối thiểu 3 tuần. Trong thời gian này, tuyệt đối không xoa bóp, chườm nóng, tiêm bất cứ thuốc gì vào vùng bong gân, tránh giãn mạch, chảy máu, phù nề. Ngoài ra, cũng không nên băng quá chặt, sẽ dễ gây ra đau nhức, bầm tím khu vực bị bong gân.

Những trường hợp bong gân nặng, tuỳ vào tình hình cụ thể sẽ được chỉ định phẫu thuật nội soi để khâu phục hồi dây chằng hoặc tạo hình lại dây chằng.

Bên cạnh đó, sau khi xuất viện, bạn cũng cần lưu ý một số điều sau để kiểm soát tình trạng bong gân gót chân gồm:

• Mang miếng bảo vệ cổ chân khi chơi thể thao.
• Giảm cân để giảm thiểu áp lực đè lên phần cổ chân và gót chân.
• Sử dụng thuốc và nạng theo chỉ định của bác sĩ.
• Nghỉ ngơi, chườm đá, nâng cao chân khi nằm.
• Liên hệ ngay với bác sĩ nếu xuất hiện các tình trạng như: chân bị thương chưa thể vận động lại được, hoặc không hết sưng sau 2 ngày, hoặc sưng nhiều hơn, bị sốt hay mắt cá chân có vấn đề; chân bị liệt, tê hoặc có màu sậm, ngón chân lạnh,...

“Phòng bệnh hơn chữa bệnh". Bong gân gót chân hoàn toàn có thể phòng tránh được nếu bạn tuân thủ và lưu ý một số vấn đề như:

• Khởi động thật kỹ trước khi chơi thể thao.
• Sử dụng giày thể thao đúng kích cỡ, đúng chủng loại. Không nên sử dụng giày tập chạy, giày đi bộ để thực hiện những hoạt động thể thao khác như chơi bóng đá, bóng rổ,...
• Khi di chuyển trên những đoạn đường mấp mô, không bằng phẳng cần cẩn thận, không nên chạy nhanh hoặc nhảy.
• Giảm tần suất hoặc tạm dừng chơi thể thao khi thấy xuất hiện tình trạng đau ở khớp cổ chân.
• Đặc biệt, cần tránh để bong gân tái đi tái lại nhiều lần sẽ dễ trở thành bong gân mãn tính. Điều này rất dễ xảy ra nếu dây chằng không được chăm sóc đúng cách, dẫn đến tình trạng không phục hồi hoàn toàn. Nếu tình trạng này liên tục kéo dài từ 4 - 6 tuần thì sẽ trở thành bong gân mãn tính.

Hồng Anh

Nguồn: Tổng hợp