Giật cơ lưng: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Giật cơ lưng xảy ra đột ngột và có thể kèm theo đau nhức. Một số trường hợp, giật cơ lưng chỉ thoáng qua. Nhưng nếu kéo dài, nó có thể liên quan đến vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Nhận biết sớm nguyên nhân gây giật cơ lưng giúp điều trị đúng cách và hạn chế tái phát.

Triệu chứng nhận biết giật cơ lưng

Giật cơ lưng là tình trạng co thắt cơ lưng đột ngột, không tự chủ, có thể gây khó chịu hoặc đau nhức. Hiện tượng này xảy ra khi các bó cơ ở vùng lưng bị kích thích quá mức, dẫn đến co cứng trong thời gian ngắn. Tình trạng này có thể chỉ xuất hiện một lần hoặc lặp lại nhiều lần. Nó thường kéo dài vài giây đến vài phút, tùy thuộc vào nguyên nhân.

Một số người chỉ cảm thấy cơn co cơ nhẹ thoáng qua. Trong khi những người khác có thể gặp cơn co thắt mạnh, gây đau đớn, căng cơ lưng. Một số dấu hiệu điển hình để nhận biết tình trạng giật cơ lưng như:

• Cơn co giật có thể xuất hiện bất ngờ, xảy ra khi thay đổi tư thế, cúi người hoặc vận động mạnh. Một số trường hợp có thể giật cơ ngay cả khi nghỉ ngơi;
• Giật cơ có thể gây cảm giác căng cứng, đau nhức hoặc khó chịu ở vùng lưng bị ảnh hưởng. Đôi khi, người bệnh cảm thấy lưng bị co cứng, hạn chế vận động trong thời gian ngắn;
• Giật cơ lưng cũng có thể đi kèm triệu chứng tê bì, ngứa ran, yếu cơ;
• Trong một số trường hợp, giật cơ lưng có thể gây đau lan xuống mông hoặc chân.

Nguyên nhân gây giật cơ lưng

Giật cơ lưng có thể do nhiều yếu tố, từ căng cơ quá mức, rối loạn điện giải đến bệnh lý thần kinh. Hiểu rõ nguyên nhân giúp điều trị hiệu quả và ngăn ngừa tái phát.

Giật cơ lưng do hoạt động quá mức

Làm việc nặng hoặc tập thể dục quá sức có thể gây căng cơ, viêm cơ, dẫn đến co thắt đột ngột. Khi cơ lưng bị căng quá mức, các sợi cơ co rút không kiểm soát, gây ra hiện tượng giật cơ. Ngồi sai tư thế, cúi người đột ngột hoặc nâng vật nặng sai cách cũng là nguyên nhân phổ biến.

Mất cân bằng điện giải

Thiếu magie, kali, canxi làm ảnh hưởng đến dẫn truyền thần kinh cơ, gây co cơ không kiểm soát. Tình trạng này thường gặp ở những người mất nước nhiều, vận động viên hoặc người có chế độ ăn thiếu khoáng chất. Thiếu magie có thể làm tăng nguy cơ co thắt cơ bắp lên 30%.

Rối loạn thần kinh và bệnh lý cột sống

Thoát vị đĩa đệm, thoái hóa cột sống có thể chèn ép dây thần kinh, gây rối loạn tín hiệu thần kinh đến cơ. Khi dây thần kinh bị tổn thương, tín hiệu dẫn truyền bị rối loạn, làm cơ lưng co giật không kiểm soát. Ngoài ra, các bệnh lý rối loạn thần kinh ngoại biên, bệnh Parkinson, đa xơ cứng cũng có thể gây co thắt cơ.

Căng thẳng, stress kéo dài

Khi cơ thể rơi vào trạng thái căng thẳng kéo dài, hormone cortisol tăng cao, làm mất cân bằng hoạt động thần kinh cơ. Những người bị mất ngủ, lo âu có nguy cơ bị giật cơ lưng thường xuyên hơn.

Cách điều trị và phòng ngừa giật cơ lưng

Việc điều trị và phòng ngừa giật cơ lưng hiệu quả cần kết hợp biện pháp tại nhà, điều chỉnh thói quen sinh hoạt và can thiệp y khoa khi cần thiết.

Biện pháp tại nhà

Xoa bóp, chườm nóng hoặc lạnh giúp thư giãn cơ và giảm đau cơ lưng do co thắt. Chườm lạnh có tác dụng giảm viêm và làm dịu cơn đau. Trong khi đó, chườm nóng giúp tăng lưu thông máu, hỗ trợ giãn cơ. Những điều nên làm khi bị căng cơ là gì? Các bài tập kéo giãn cột sống, tư thế yoga nhẹ có thể giúp cơ lưng thư giãn. Các bài tập tăng cường cơ lưng giúp giảm nguy cơ co thắt cơ.

Việc bổ sung nước và khoáng chất rất quan trọng nếu giật cơ do mất cân bằng điện giải. Thiếu magie, kali, canxi có thể làm rối loạn dẫn truyền thần kinh, gây co thắt cơ. Bộ Y tế khuyến nghị người trưởng thành nên tiêu thụ 300-400 mg magie và 2.500 mg kali mỗi ngày để hạn chế co cơ. Chế độ ăn giàu magie, kali, canxi giúp hỗ trợ chức năng cơ. Rau xanh, chuối, cá hồi, hạt điều, sữa là những nguồn dinh dưỡng tốt giúp giảm co cơ.

Bạn nên tránh ngồi quá lâu, hạn chế lao động nặng hoặc vận động sai tư thế để bảo vệ cơ và cột sống. Ngồi làm việc quá lâu có thể gây căng cơ và co thắt, đặc biệt ở nhân viên văn phòng. Viện Sức khỏe Nghề nghiệp Việt Nam khuyến cáo chúng ta nên đứng dậy vận động nhẹ mỗi 30 - 60 phút để giảm áp lực lên cơ lưng.

Điều trị y khoa khi cần thiết

Nếu giật cơ kéo dài hoặc tái phát nhiều lần, bác sĩ có thể chỉ định thuốc giãn cơ, giảm đau. Các nhóm thuốc như Eperisone, Tolperisone có tác dụng làm giãn cơ, giảm căng thẳng thần kinh.

Thoát vị đĩa đệm, chèn ép thần kinh có thể gây giật cơ kéo dài và cần can thiệp chuyên khoa. Nếu nghi ngờ bệnh lý thần kinh, bác sĩ có thể chỉ định chụp X-quang, MRI cột sống để xác định nguyên nhân.

Vật lý trị liệu có thể giúp cải thiện chức năng cơ và cột sống. Các phương pháp như sóng xung kích, điện xung, kéo giãn cột sống giúp tăng tuần hoàn máu, giảm căng cơ và hỗ trợ phục hồi vận động.

Giật cơ lưng khi nào cần đi khám bác sĩ?

Trong một số trường hợp, giật cơ lưng có thể là dấu hiệu cảnh báo vấn đề sức khỏe nghiêm trọng liên quan đến thần kinh hoặc cột sống. Dưới đây là những dấu hiệu cần thăm khám bác sĩ kịp thời:

• Giật cơ xuất hiện liên tục nhiều lần trong ngày hoặc kéo dài hơn một tuần nên đi khám. Đây có thể là dấu hiệu của mất cân bằng thần kinh cơ hoặc bệnh lý cột sống.
• Giật cơ đi kèm đau nhức nhiều, cảm giác tê bì hoặc yếu cơ có thể liên quan đến thoát vị đĩa đệm, chèn ép dây thần kinh. Nếu cơn đau lan xuống chân, mông hoặc làm hạn chế khả năng vận động, người bệnh cần đi khám để loại trừ nguy cơ hẹp ống sống hoặc viêm dây thần kinh tọa.
• Nếu đã thử các phương pháp như xoa bóp, chườm nóng/lạnh, giãn cơ và bổ sung vi chất nhưng không cải thiện, có thể nguyên nhân xuất phát từ tổn thương thần kinh hoặc bệnh lý cơ xương khớp nghiêm trọng. Khi đó bạn cần đi khám sớm.

Giật cơ lưng có thể do căng cơ đơn thuần nhưng cũng có thể là dấu hiệu của bệnh cột sống. Việc xác định nguyên nhân giúp áp dụng phương pháp điều trị phù hợp. Duy trì lối sống lành mạnh, tập thể dục và bổ sung vi chất tốt cho cơ giúp giảm nguy cơ tái phát. Nếu triệu chứng giật cơ kéo dài, bạn nên thăm khám chuyên khoa để được tư vấn và điều trị kịp thời.