Bớt cá hồi: Nguyên nhân, chẩn đoán và cách xử lý

Bớt cá hồi là loại bớt thường xuất hiện ở trẻ sơ sinh, có màu hồng nhạt hoặc đỏ và được nhiều cha mẹ đặc biệt quan tâm. Hầu hết trường hợp xuất hiện loại bớt này sẽ mờ dần theo thời gian, tuy nhiên trong một số trường hợp, việc theo dõi y tế và can thiệp điều trị có thể cần thiết.

Bớt cá hồi là gì?

Bớt cá hồi là tên gọi thường dùng để chỉ một dạng bớt bẩm sinh rất hay gặp ở trẻ sơ sinh, còn được biết đến với tên gọi khác là bớt hồng cam (salmon patch). Đặc điểm nhận diện loại bớt này là màu sắc hồng hoặc đỏ nhạt, được hình thành từ sự giãn nở của các mao mạch nhỏ dưới da.

Trong dân gian, bớt cá hồi trên khuôn mặt trẻ thường được gọi là “nụ hôn thiên thần” (angel kiss), trong khi vết xuất hiện sau gáy lại mang tên “vết mổ của cò” (stork bite). Những dấu ấn này hoàn toàn lành tính và thường thấy ở nhiều trẻ.

Các vết bớt thường hiện rõ hơn khi bé khóc, cáu gắt hoặc khi có sự thay đổi nhiệt độ môi trường. Hầu hết bớt trên mặt sẽ mờ dần khi trẻ được khoảng 1 - 2 tuổi. Tuy nhiên, các vết ở sau gáy thường tồn tại lâu hơn và có thể theo trẻ đến khi trưởng thành. Tuy nhiên không cần quá lo lắng, cha mẹ hoàn toàn có thể che phủ chúng bằng tóc của con để giảm sự chú ý.

Bớt cá hồi có lây không?

Một trong những thắc mắc thường gặp của nhiều bậc phụ huynh là liệu bớt cá hồi có khả năng lây từ người này sang người khác hay không. Câu trả lời chắc chắn là không.

Nguyên nhân xuất hiện bớt cá hồi là do sự giãn nở bất thường của các mao mạch trên da, không liên quan đến vi khuẩn hay virus. Vì vậy, đây không phải là bệnh truyền nhiễm và hoàn toàn không có khả năng lây lan. Do đó cha mẹ có thể yên tâm chăm sóc bé mà không cần lo ngại việc tiếp xúc với những vết bớt này.

Chẩn đoán bớt cá hồi

Việc chẩn đoán bớt cá hồi khá đơn giản và chủ yếu dựa trên quan sát bằng mắt thường. Những đặc điểm phổ biến giúp nhận diện loại bớt này bao gồm:

• Thường xuất hiện ở vùng mặt hoặc sau gáy;
• Có màu hồng nhạt hoặc hơi ửng đỏ;
• Bề mặt phẳng, không nhô lên khỏi da;
• Không có viền rõ ràng, hình dáng bất định;
• Không gây ngứa, đau hay cảm giác khó chịu.

Ở trẻ sơ sinh, bớt cá hồi thường xuất hiện ở những vị trí đặc trưng như giữa hai lông mày, mí mắt, quanh mũi, gần miệng hoặc phía sau gáy. Mặc dù đa phần trường hợp đều lành tính nhưng cha mẹ không nên quá chủ quan. Khi thấy con có vết bớt bất thường, tốt nhất nên đưa trẻ đi khám để bác sĩ kiểm tra và xác nhận. Các xét nghiệm chuyên sâu hay sinh thiết chỉ được chỉ định khi nghi ngờ sang thương da có nguồn gốc khác.

Khi nào bớt cá hồi cần can thiệp y tế?

Thông thường, bớt cá hồi không gây ảnh hưởng đến sức khỏe và không cần can thiệp điều trị. Tuy nhiên, trong một số tình huống, việc thăm khám y tế là cần thiết để loại trừ nguy cơ tiềm ẩn. Vì vậy cha mẹ nên chú ý nếu:

• Vết bớt xuất hiện nhiều ngày sau khi trẻ chào đời;
• Bớt có dấu hiệu thay đổi màu sắc, trở nên sậm màu hơn;
• Vết bớt gây ngứa, chảy máu hoặc đau nhức khó chịu;
• Trẻ có biểu hiện khó chịu liên quan đến vị trí có vết bớt.

Khi này, bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra kỹ để xác định đây là bớt cá hồi lành tính hay bệnh da liễu khác. Việc theo dõi sớm sẽ giúp cha mẹ yên tâm và đảm bảo an toàn cho sức khỏe của trẻ.

Phương pháp điều trị bớt cá hồi

Trong hầu hết các trường hợp, bớt cá hồi có xu hướng mờ dần khi trẻ lớn lên và không cần bất kỳ can thiệp nào. Tuy nhiên, một số vết có thể tồn tại lâu hơn, thậm chí kéo dài đến tuổi trưởng thành. Khi đó, cha mẹ hoặc chính người có bớt có thể cân nhắc các phương pháp thẩm mỹ để giảm sự chú ý.

• Điều trị bằng laser: Đây là biện pháp phổ biến giúp làm mờ bớt cá hồi. Laser hoạt động bằng cách tác động vào hệ thống mạch máu dưới da, từ đó làm nhạt dần màu sắc vết bớt. Phương pháp này thường không gây đau nhưng có thể cần nhiều buổi thực hiện để đạt kết quả như mong muốn.
• Trang điểm che phủ: Với những bớt nhỏ hoặc nằm ở vị trí dễ thấy, việc sử dụng mỹ phẩm trang điểm là giải pháp nhanh chóng và đơn giản.

Mặc dù có nhiều lựa chọn nhưng lời khuyên chung là cha mẹ nên chờ đến khi trẻ lớn hơn mới quyết định điều trị bằng công nghệ thẩm mỹ. Nhiều trường hợp bớt cá hồi có thể tự biến mất theo thời gian mà không cần can thiệp nên việc thẩm mỹ quá sớm đôi khi không cần thiết.

Biện pháp phòng tránh bớt cá hồi

Thực tế cho đến nay, khoa học chưa tìm ra nguyên nhân cụ thể gây nên hiện tượng bớt cá hồi. Chính vì vậy, không có biện pháp phòng tránh tuyệt đối nào để ngăn ngừa sự xuất hiện bớt cá hồi ở trẻ sơ sinh.

Thay vào đó, phụ huynh cần hiểu rằng loại bớt này không gây hại, không lây lan và thường mờ dần theo thời gian. Thay vì lo lắng quá mức, hãy theo dõi sự thay đổi của vết bớt và cho trẻ đi khám định kỳ để được bác sĩ tư vấn kịp thời.

Bớt cá hồi là dấu hiệu bẩm sinh thường gặp ở trẻ sơ sinh, đa phần vô hại và có thể mờ dần khi trẻ lớn lên. Tuy nhiên cha mẹ vẫn cần theo dõi sự thay đổi của vết bớt và đưa trẻ đi khám nếu có dấu hiệu bất thường, đồng thời cân nhắc điều trị thẩm mỹ nếu bớt tồn tại lâu dài.