Các chỉ số cholesterol có ý nghĩa như thế nào?

Cholesterol không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch mà còn là tác động lên các chức năng sinh lý khác của cơ thể. Tuy nhiên, khi mức cholesterol cao, nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch và đột quỵ sẽ gia tăng đáng kể. Xét nghiệm cholesterol là một công cụ hữu hiệu giúp bác sĩ kiểm tra các chỉ số cholesterol, từ đó phát hiện sớm tình trạng mỡ máu cao và đưa ra các biện pháp điều trị kịp thời. Cùng Long Châu tìm hiểu nhé!

Các chỉ số có trong xét nghiệm cholesterol

Xét nghiệm cholesterol là một phương pháp xét nghiệm máu quan trọng giúp đo lường lượng cholesterol và các chất béo khác có trong máu. Cholesterol đóng vai trò thiết yếu trong cơ thể, giúp duy trì cấu trúc tế bào và hoạt động của các cơ quan. Tuy nhiên, khi mức cholesterol thay đổi bất thường và tích tụ quá mức trong máu, nó có thể gây tắc nghẽn mạch máu, tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, bao gồm bệnh động mạch vành và đột quỵ. Vì vậy, việc thực hiện xét nghiệm cholesterol định kỳ là rất quan trọng để theo dõi sức khỏe và có biện pháp điều chỉnh kịp thời các chỉ số cholesterol.

HDL (Cholesterol lipoprotein mật độ cao)

HDL hay còn gọi là "cholesterol tốt," giúp loại bỏ LDL cholesterol, tức là "cholesterol xấu", ra khỏi máu. HDL giúp giữ cho động mạch luôn thông thoáng và giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch. Cholesterol tốt mang vai trò quan trọng trong việc vận chuyển cholesterol dư thừa từ các tế bào về gan, nơi chúng được xử lý và loại bỏ khỏi cơ thể. Một mức HDL cao sẽ giúp bảo vệ cơ thể khỏi các bệnh lý tim mạch.

LDL (Cholesterol lipoprotein mật độ thấp)

LDL là cholesterol "xấu" vì khi mức LDL trong máu quá cao, nó có thể tích tụ trong thành động mạch, hình thành mảng bám, dẫn đến xơ vữa động mạch. Sự tích tụ này khiến động mạch bị thu hẹp, làm giảm lưu lượng máu và có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm như nhồi máu cơ tim và đột quỵ. Chính vì vậy, việc giữ mức LDL cholesterol ở mức thấp là rất quan trọng để duy trì sức khỏe tim mạch.

Triglyceride

Triglyceride là một dạng chất béo có mặt trong máu. Khi cơ thể tiêu thụ quá nhiều calo từ thực phẩm, phần dư thừa sẽ được chuyển hóa thành triglyceride và lưu trữ dưới dạng mỡ. Mức triglyceride cao có thể do các yếu tố như thừa cân, chế độ ăn uống không lành mạnh, lạm dụng rượu, hút thuốc, ít vận động và bệnh tiểu đường. Triglyceride cao có liên quan trực tiếp đến nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Cholesterol toàn phần

Tổng lượng cholesterol là sự kết hợp của tất cả các loại cholesterol trong máu, bao gồm HDL, LDL và triglyceride. Đây là chỉ số tổng hợp phản ánh mức độ cholesterol trong cơ thể. Khi tổng lượng cholesterol quá cao, đặc biệt là mức LDL và triglyceride cao, nguy cơ mắc bệnh tim mạch sẽ tăng lên. Việc theo dõi tổng lượng cholesterol giúp bác sĩ đánh giá tình trạng sức khỏe tim mạch và đưa ra các biện pháp điều chỉnh kịp thời.

Cách đọc chỉ số cholesterol theo bảng kết quả xét nghiệm

Xét nghiệm cholesterol thường được thực hiện vào buổi sáng, và người bệnh cần nhịn ăn ít nhất 8 - 10 giờ trước khi làm xét nghiệm để đảm bảo kết quả chính xác. Quá trình lấy máu chỉ mất vài phút và mặc dù có thể gây cảm giác đau nhẹ tại vị trí kim đâm, cảm giác này sẽ qua nhanh chóng. Sau khi xét nghiệm, các chỉ số mỡ máu sẽ được ghi rõ trong bảng kết quả.

Chỉ số cholesterol toàn phần

Cholesterol toàn phần là tổng lượng cholesterol lưu hành trong máu, bao gồm LDL (cholesterol xấu), HDL (cholesterol tốt) và một phần nhỏ triglycerides. Đây là chỉ số cơ bản và quan trọng mà hầu hết các xét nghiệm máu đều đo lường để đánh giá nguy cơ bệnh tim mạch. Cách đọc chỉ số cholesterol toàn phần như sau:

• Nếu dưới 200 mg/dL (< 5.1 mmol/L), bạn đang ở mức bình thường, nguy cơ mắc bệnh tim mạch rất thấp.
• Nếu từ 200 đến 239 mg/dL (5.1 - 6.2 mmol/L), đây là mức trung bình, cảnh báo nguy cơ tim mạch tăng nhẹ. Bạn nên bắt đầu theo dõi sức khỏe thường xuyên hơn và cân nhắc thay đổi lối sống.
• Nếu trên 240 mg/dL (6.2 mmol/L), mức cholesterol toàn phần cao, đồng nghĩa với việc nguy cơ mắc bệnh tim mạch nghiêm trọng tăng cao, cần có biện pháp can thiệp ngay.

LDL Cholesterol

LDL được mệnh danh là “cholesterol xấu” vì nó dễ tích tụ trên thành mạch máu, hình thành các mảng bám, dẫn đến hẹp hoặc tắc nghẽn động mạch. Đây là yếu tố hàng đầu gây ra bệnh tim mạch. Cách đọc chỉ số LDL như sau:

• Dưới 100 mg/dL (2.6 mmol/L): Mức lý tưởng, nguy cơ tim mạch thấp.
• Từ 100 đến 129 mg/dL (2.6 - 3.3 mmol/L): Mức chấp nhận được với người không có nguy cơ cao.
• Từ 130 đến 159 mg/dL (3.4 - 4.1 mmol/L): Mức trung bình cao, cần điều chỉnh lối sống.
• Từ 160 đến 189 mg/dL (4.1 - 4.9 mmol/L): Mức cao, cần thay đổi chế độ ăn uống và có thể cần điều trị thuốc.
• Trên 190 mg/dL (4.9 mmol/L): Mức rất cao, yêu cầu can thiệp y tế khẩn cấp.

HDL Cholesterol

HDL được xem là “cholesterol tốt” bởi nó giúp vận chuyển cholesterol dư thừa từ mô và thành mạch về gan để đào thải. Mức HDL cao có vai trò bảo vệ tim mạch. Cách đọc chỉ số HDL:

• Dưới 40 mg/dL đối với nam hoặc dưới 50 mg/dL đối với nữ: Mức thấp, tăng nguy cơ bệnh tim mạch.
• Từ 40 đến 59 mg/dL:Mức tạm ổn, nhưng nên cải thiện thêm.
• Trên 60 mg/dL: Mức lý tưởng, giúp bảo vệ tim mạch hiệu quả.

Triglycerides

Triglycerides cao thường liên quan tới thói quen ăn uống giàu đường và chất béo không lành mạnh. Khi triglycerides tăng cao, kết hợp với LDL cao hoặc HDL thấp, nguy cơ mắc bệnh tim mạch sẽ gia tăng đáng kể. Cách đọc chỉ số triglycerides:

• Dưới 150 mg/dL: Mức bình thường.
• Từ 150 đến 199 mg/dL: Mức trung bình cao, cần điều chỉnh lối sống.
• Từ 200 đến 499 mg/dL: Mức cao, cảnh báo nguy cơ tim mạch nghiêm trọng.
• Trên 500 mg/dL: Mức rất cao, cần điều trị y tế ngay.

Cần làm gì khi có chỉ số cholesterol bất thường?

Khi kết quả xét nghiệm cholesterol cho thấy chỉ số cholesterol của bạn không nằm trong phạm vi bình thường, bác sĩ sẽ tìm rõ nguyên nhân và đề xuất các biện pháp can thiệp để điều chỉnh chỉ số này, nhằm giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh tim mạch và các vấn đề sức khỏe khác.

Điều chỉnh chế độ ăn uống

Chế độ ăn uống là một yếu tố quan trọng trong việc cải thiện mức cholesterol. Bạn nên tăng cường tiêu thụ rau xanh, trái cây tươi, ngũ cốc nguyên hạt và các loại cá béo, bởi đây là những thực phẩm có lợi cho sức khỏe tim mạch. Đồng thời, giảm bớt các thực phẩm chế biến sẵn, thức ăn nhanh, đồ ăn nhiều dầu mỡ hoặc đồ nướng, vì chúng có thể làm tăng mức cholesterol xấu (LDL) trong cơ thể.

Luyện tập thể dục đều đặn

Vận động thường xuyên là một phương pháp hiệu quả để cải thiện sức khỏe tổng thể và giảm mức cholesterol xấu. Bạn nên duy trì việc tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày, với tần suất ít nhất 5 ngày trong tuần. Các hoạt động như đi bộ nhanh, đạp xe, bơi lội hoặc tập yoga có thể giúp tăng cường sức khỏe tim mạch và giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.

Không hút thuốc lá và hạn chế uống rượu

Hút thuốc lá là một yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, vì vậy nếu bạn có thói quen này, hãy tìm cách bỏ thuốc. Ngoài ra, việc hạn chế uống rượu bia cũng rất quan trọng, vì chúng có thể làm tăng mức cholesterol và ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của bạn.

Duy trì cân nặng khỏe mạnh

Nếu bạn đang thừa cân hoặc béo phì, việc nỗ lực giảm cân có thể giúp bạn cải thiện mức cholesterol. Hãy áp dụng các phương pháp giảm cân khoa học, kết hợp chế độ ăn uống hợp lý và tập luyện thể dục đều đặn để đạt được cân nặng lý tưởng.

Tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ

Nếu chỉ số cholesterol của bạn vẫn không cải thiện mặc dù đã thay đổi chế độ ăn uống và lối sống, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng thuốc giảm cholesterol. Trong trường hợp này, hãy uống thuốc theo đúng hướng dẫn và tái khám định kỳ để kiểm soát và điều chỉnh mức cholesterol của bạn.

Việc hiểu rõ các chỉ số trong xét nghiệm cholesterol là một bước quan trọng trong việc theo dõi sức khỏe tim mạch. Các chỉ số này không chỉ giúp chúng ta phát hiện kịp thời những bất thường trong cơ thể mà còn giúp đưa ra các biện pháp điều trị và phòng ngừa phù hợp. Để duy trì sức khỏe tim mạch, chúng ta cần kết hợp chế độ ăn uống lành mạnh, tập luyện thể dục thường xuyên và kiểm tra sức khỏe định kỳ. Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào về cholesterol, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.

Xem thêm:

• Bị cholesterol cao kiêng ăn gì để cải thiện sức khỏe?
• 1 ngày nên ăn bao nhiêu cholesterol để cân bằng dinh dưỡng?
• Tình trạng cholesterol cao ở vận động viên ảnh hưởng như thế nào?