Các hình thức phục hồi chức năng hiện nay

Mỗi phương pháp phục hồi chức năng đều có những đặc điểm riêng biệt, hỗ trợ người bệnh hồi phục chức năng và tái hòa nhập với cuộc sống. Hãy cùng khám phá các hình thức phục hồi chức năng phổ biến hiện nay để hiểu rõ hơn về những lợi ích mà chúng mang lại.

Phục hồi chức năng là gì?

Phục hồi chức năng là một lĩnh vực y học quan trọng, tập trung vào việc hỗ trợ người bệnh khôi phục và tối ưu hóa các chức năng cơ thể thông qua những biện pháp luyện tập và can thiệp từ môi trường. Phương pháp này không chỉ giúp người bệnh lấy lại khả năng hoạt động cơ bản mà còn góp phần quan trọng trong việc giảm thiểu tác động của các tình trạng suy giảm chức năng và tàn tật, từ đó tạo điều kiện để họ hội nhập hoặc tái hội nhập vào cộng đồng.

Phục hồi chức năng bao gồm việc cải thiện cả chức năng thể chất và tâm thần, chẳng hạn như khả năng vận động, nhận thức và tư duy. Tùy vào tình trạng của mỗi người bệnh, các phương pháp phục hồi sẽ được điều chỉnh linh hoạt để đạt được mục tiêu chung là giúp họ phục hồi sức khỏe và tăng khả năng tự lập trong cuộc sống hàng ngày.

Những đối tượng nào cần thực hiện phục hồi chức năng?

Phục hồi chức năng là một phương pháp điều trị cần thiết cho những người gặp phải suy giảm chức năng ở một số cơ quan hoặc bộ phận cơ thể sau chấn thương, phẫu thuật, hoặc các bệnh lý nặng, khiến họ tạm thời mất khả năng tự hoạt động trong cuộc sống hàng ngày. Những đối tượng cần thực hiện các hình thức phục hồi chức năng bao gồm:

• Người bị chấn thương do tai nạn (gãy xương, chấn thương tủy sống, chấn thương sọ não);
• Người bị đột quỵ;
• Người mới trải qua phẫu thuật lớn;
• Người đang điều trị ung thư;
• Người bị dị tật bẩm sinh hoặc rối loạn di truyền;
• Người mắc bệnh mạn tính (viêm khớp mạn tính,...);
• Người tàn tật hoặc mất hoàn toàn khả năng vận động.

Ngoài ra, người tàn tật, mất hoàn toàn khả năng vận động do các chấn thương nghiêm trọng như liệt cũng rất cần phục hồi chức năng để ngăn ngừa biến chứng như teo cơ. 

Các hình thức phục hồi chức năng

Các hình thức phục hồi chức năng hiện nay rất đa dạng, mỗi phương pháp đều có mục tiêu và cách tiếp cận riêng nhằm giúp người bệnh tối ưu hóa khả năng hồi phục. Dưới đây là các phương pháp phục hồi chức năng phổ biến trong y khoa.

Ngôn ngữ trị liệu

Ngôn ngữ trị liệu, hay liệu pháp ngôn ngữ, là phương pháp tập trung vào việc cải thiện khả năng phát âm, giao tiếp và nuốt của người bệnh. Những người gặp khó khăn trong giao tiếp sau đột quỵ, người phẫu thuật cắt thanh quản hoặc trẻ em gặp rối loạn phát triển ngôn ngữ là các đối tượng thường được chỉ định liệu pháp này. Ngôn ngữ trị liệu giúp bệnh nhân phục hồi các kỹ năng giao tiếp và giải quyết các vấn đề như:

• Rối loạn âm ngữ: Khó khăn trong việc phát âm hoặc điều chỉnh âm thanh khi nói.
• Rối loạn ngôn ngữ: Gặp vấn đề về khả năng hiểu và sử dụng ngôn ngữ.
• Rối loạn nuốt: Khó khăn trong việc nuốt thức ăn, có thể dẫn đến nguy cơ nghẹn.

Vật lý trị liệu

Vật lý trị liệu là một phương pháp điều trị không xâm lấn, chủ yếu ứng dụng để phục hồi chức năng cơ xương khớp. Phương pháp này sử dụng các bài tập vận động và các tác nhân vật lý như nhiệt, ánh sáng, sóng siêu âm hoặc điện để hỗ trợ hồi phục. 

Các hình thức chính trong vật lý trị liệu bao gồm:

• Vận động trị liệu: Các bài tập nhằm tăng cường khả năng vận động của cơ, khớp và tăng cường sức bền.
• Tác nhân vật lý: Sử dụng nhiệt độ, ánh sáng hoặc dòng điện để giảm đau, kích thích tái tạo mô và giảm sưng.

Tâm lý trị liệu

Tâm lý trị liệu là phương pháp điều trị các vấn đề về tâm thần và cảm xúc thông qua việc hỗ trợ người bệnh thay đổi suy nghĩ, cảm xúc và hành vi. Phương pháp này thường được áp dụng cho người gặp các triệu chứng như rối loạn giấc ngủ, rối loạn ăn uống hoặc các vấn đề không thể lý giải bằng yếu tố thể chất. 

• Rối loạn lo âu và trầm cảm: Giúp người bệnh học cách kiểm soát và điều chỉnh cảm xúc, cải thiện chất lượng cuộc sống.
• Vấn đề hành vi: Xử lý các hành vi khó kiểm soát, từ đó giúp bệnh nhân sống hòa nhập với môi trường.

Hoạt động trị liệu

Hoạt động trị liệu là phương pháp tập trung vào việc cải thiện khả năng thực hiện các hoạt động sinh hoạt hàng ngày của người bệnh. Phương pháp này hỗ trợ người bệnh thực hành các kỹ năng phối hợp giữa các nhóm cơ và khớp, giúp họ dần trở lại với cuộc sống tự lập mà không cần quá nhiều sự hỗ trợ từ người khác. 

• Tăng cường vận động: Giúp người bệnh điều khiển tốt hơn các nhóm cơ và khớp.
• Phát triển kỹ năng sống: Hướng dẫn các kỹ năng cần thiết để bệnh nhân có thể tự chăm sóc bản thân.

Nhìn chung, các hình thức phục hồi chức năng đều có đặc điểm và cách áp dụng riêng, phù hợp với từng tình trạng bệnh lý và nhu cầu của người bệnh. Sự kết hợp các phương pháp một cách hợp lý sẽ giúp tối ưu hiệu quả điều trị và giúp bệnh nhân tái hòa nhập xã hội nhanh chóng.