Các kháng nguyên virus viêm gan B và vai trò của chúng trong chẩn đoán bệnh

HBsAg, HBeAg và HBcAg là 3 loại kháng nguyên của HBV, tương ứng với 3 loại kháng thể là anti-HBs, anti-HBc và anti-HBe. Sự hiện diện của các kháng nguyên và kháng thể virus viêm gan B có vai trò quan trọng trong việc xác định thể bệnh và diễn tiến của bệnh. Trong bài viết hôm nay, Nhà thuốc Long Châu sẽ chia sẻ với bạn đọc những thông tin về các kháng nguyên virus viêm gan B.

Tổng quan về virus viêm gan B

Virus viêm gan B thuộc họ Hepadnaviridae có cấu trúc DNA, gây ra bệnh viêm gan B phổ biến trên toàn cầu. Virus viêm gan B có khả năng tấn công và gây viêm nhiễm ở gan, dẫn đến các triệu chứng như mệt mỏi, vàng da, đau bụng và trong một số trường hợp có thể gây ra xơ gan, ung thư gan. Viêm gan B có thể được truyền qua các con đường như quan hệ tình dục không an toàn, tiếp xúc với máu của người nhiễm bệnh hoặc truyền từ mẹ sang con trong quá trình sinh nở. Vậy các kháng nguyên virus viêm gan B là gì?

Các kháng nguyên virus viêm gan B

Kháng nguyên là các phân tử có thể kích thích hệ miễn dịch tạo ra phản ứng miễn dịch. Do đó, các kháng nguyên virus viêm gan B có vai trò quan trọng trong việc xác định tình trạng nhiễm bệnh và khả năng bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây bệnh. Các kháng nguyên chủ yếu của virus viêm gan B, bao gồm:

Kháng nguyên HBsAg

HBsAg là kháng nguyên bề mặt của virus viêm gan B, thường được gọi là kháng nguyên bề mặt. Đây là kháng nguyên quan trọng nhất trong việc chẩn đoán nhiễm virus viêm gan B. HBsAg xuất hiện trong máu của người nhiễm virus và có thể phát hiện được qua các xét nghiệm máu. Sự xuất hiện của HBsAg trong máu là bằng chứng chỉ ra rằng người đó đang nhiễm virus và có thể lây truyền bệnh cho người khác.

HBsAg (+) kéo dài thường đạt nồng độ cao từ 1 - 10 tuần đầu rồi giảm dần đến tháng thứ 6 thì trở về âm tính. Tuy nhiên, nếu HBsAg tồn tại trong hơn sáu tháng, điều này có thể chỉ ra rằng người đó đã chuyển sang giai đoạn viêm gan B mãn tính.

Trong một số ít trường hợp, HBsAg có thể xuất hiện trở lại ở trên người đã có kháng thể HBc và anti HBs bị suy giảm miễn dịch hoặc do hoá trị liệu hay dùng thuốc ức chế miễn dịch.

Kháng nguyên HBcAg

HBcAg là một trong các kháng nguyên virus viêm gan B. Loại kháng nguyên này không được phát hiện trong mà chỉ có thể được tìm thấy trong tế bào gan của người bị nhiễm bệnh. Mặc dù không phải là một yếu tố chẩn đoán trực tiếp, sự có mặt của kháng nguyên HBcAg trong gan cho thấy rằng virus đang hoạt động và có thể gây viêm gan.

Kháng nguyên HBcAg có liên quan chặt chẽ đến sự phát triển của phản ứng miễn dịch, vì nó kích thích cơ thể sản sinh ra kháng thể chống lại virus viêm gan B.

Kháng nguyên HBeAg

Kháng nguyên HBeAg là một loại protein được sản xuất trong quá trình nhân lên của virus viêm gan B. HBeAg thường xuất hiện trong giai đoạn đầu của nhiễm trùng, khi virus đang nhân lên mạnh mẽ trong cơ thể. Sự hiện diện của HBeAg trong máu là một dấu hiệu cho thấy người nhiễm virus viêm gan B đang ở trong giai đoạn lây nhiễm mạnh mẽ và có khả năng lây lan bệnh cho người khác.

Việc phát hiện HBeAg trong máu có thể giúp các bác sĩ đánh giá mức độ hoạt động của virus, từ đó xác định liệu bệnh nhân có cần điều trị để kiểm soát nhiễm trùng hay không.

Kháng thể tương ứng với các kháng nguyên virus viêm gan B

Dưới đây là các kháng thể tương ứng với các kháng nguyên virus viêm gan B, cụ thể như sau:

Kháng thể anti-HBs

Kháng thể anti-HBs xuất hiện khi cơ thể người bệnh sản sinh ra một phản ứng miễn dịch chống lại virus viêm gan B, nghĩa là ngay khi HBsAg biến mất. Sự xuất hiện của anti-HBs trong máu thường là dấu hiệu cho thấy cơ thể đã tạo ra một hệ thống miễn dịch đủ mạnh để chống lại kháng nguyên HbsAg và người bệnh có thể đã được bảo vệ hoặc đã khỏi bệnh.

Anti-HBs cũng là kháng thể mà cơ thể sản sinh ra sau khi được tiêm vắc xin phòng viêm gan B. Vì vậy, nếu một người đã được tiêm vắc xin và có mặt anti-HBs trong máu, điều này cho thấy họ đã được bảo vệ khỏi virus viêm gan B.

Kháng thể anti-HBc

Anti-HBc là kháng thể phản ứng với kháng nguyên HBcAg. Sự xuất hiện của anti-HBc có thể chỉ ra rằng một người đã từng nhiễm virus viêm gan B, dù có thể là nhiễm cấp tính hoặc mạn tính. Tuy nhiên, anti-HBc không phải là dấu hiệu cho thấy virus đã hoàn toàn bị tiêu diệt, vì nó có thể tồn tại trong cơ thể lâu dài, kể cả sau khi virus đã được loại bỏ.

Kháng thể anti-HBe

Kháng thể anti-HBe được sản xuất khi cơ thể người bệnh phát triển một phản ứng miễn dịch chống lại kháng nguyên HBeAg. Sự xuất hiện của anti-HBe trong máu có thể là dấu hiệu cho thấy sự lây nhiễm của virus viêm gan B đã giảm đi và người bệnh có thể chuyển sang giai đoạn viêm gan B mạn tính ít hoạt động hơn.

Vai trò của các kháng nguyên virus viêm gan B trong chẩn đoán

Các kháng nguyên và kháng thể của virus viêm gan B đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc chẩn đoán tình trạng nhiễm bệnh. Cụ thể, việc xét nghiệm các kháng nguyên và kháng thể này giúp các bác sĩ:

• Xác định tình trạng nhiễm bệnh: Dựa vào sự có mặt của các kháng nguyên như HBsAg, HBcAg và HBeAg, bác sĩ có thể xác định xem một người có đang nhiễm virus hay không.
• Đánh giá mức độ hoạt động của virus: Các xét nghiệm về HBeAg và anti-HBe giúp bác sĩ đánh giá mức độ hoạt động của virus, từ đó quyết định liệu bệnh nhân có cần điều trị hay không.
• Xác định khả năng lây nhiễm: Những người có HBsAg và HBeAg trong máu có khả năng lây nhiễm cao. Điều này giúp bác sĩ cảnh báo bệnh nhân và người thân về nguy cơ lây truyền bệnh.

Các kháng nguyên của virus viêm gan B là yếu tố quan trọng giúp chúng ta hiểu rõ hơn về cách mà virus này xâm nhập vào cơ thể và gây ra bệnh. Việc hiểu về các kháng nguyên này không chỉ giúp chẩn đoán bệnh một cách chính xác mà còn mở ra hướng điều trị và phòng ngừa hiệu quả. Các xét nghiệm liên quan đến các kháng nguyên như HBsAg, HBcAg và HBeAg đóng vai trò quan trọng trong việc xác định tình trạng bệnh lý của người nhiễm virus viêm gan B và theo dõi tiến triển của bệnh.