Cần làm gì khi trẻ uống hạ sốt quá liều?

Làm gì khi trẻ uống hạ sốt quá liều là một trong những câu hỏi mang tính cấp bách, đòi hỏi cha mẹ phải trang bị kiến thức để ứng phó kịp thời. Thuốc hạ sốt, thông dụng nhất là Paracetamol và Ibuprofen, tuy hữu ích trong việc kiểm soát cơn sốt nhưng cũng tiềm ẩn nguy cơ ngộ độc nếu sử dụng sai cách. Bài viết này sẽ cung cấp cho các bậc phụ huynh những thông tin thiết thực, hướng dẫn cụ thể và chi tiết về những việc cần làm ngay lập tức, cũng như cách phòng tránh hiệu quả, giúp đảm bảo an toàn cho trẻ.

Nhận biết dấu hiệu trẻ uống hạ sốt quá liều

Paracetamol và Ibuprofen là hai loại thuốc hạ sốt phổ biến nhất hiện nay, có sẵn ở nhiều dạng bào chế khác nhau như viên nén, viên sủi, gói bột, siro, và viên đặt hậu môn. Đối với Paracetamol (hay còn gọi là Acetaminophen), liều dùng thông thường là 10-15mg/kg cho mỗi lần uống, cách nhau 4-6 giờ nếu cần, và tổng liều trong 24 giờ không được vượt quá 60mg/kg. Ví dụ, một trẻ 10kg có thể uống 100-150mg Paracetamol mỗi lần và không quá 600mg trong một ngày. 

Với Ibuprofen, liều khuyến cáo là 7-10mg/kg mỗi lần, cách nhau 6-8 giờ, và tổng liều không quá 40mg/kg/ngày. Một trẻ 20kg có thể dùng 140-200mg Ibuprofen mỗi lần và tổng liều không vượt quá 800mg trong một ngày.

Việc nhận biết sớm các dấu hiệu ngộ độc thuốc hạ sốt ở trẻ đóng vai trò then chốt, giúp cha mẹ kịp thời đưa trẻ đi cấp cứu. Các triệu chứng ngộ độc thường xuất hiện theo hai giai đoạn: Sớm và muộn.

Trong giai đoạn đầu, thường trong vòng vài giờ sau khi uống thuốc, trẻ có thể biểu hiện các triệu chứng như buồn nôn, nôn mửa, chán ăn, đau bụng, và mệt mỏi. Những triệu chứng này dễ bị nhầm lẫn với các bệnh thông thường khác, khiến cha mẹ chủ quan. Tuy nhiên, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, ngộ độc thuốc, đặc biệt là ngộ độc Paracetamol, có thể tiến triển sang giai đoạn muộn, nguy hiểm hơn nhiều.

Các dấu hiệu muộn thường xuất hiện sau 24-72 giờ, bao gồm vàng da, vàng mắt, nước tiểu sẫm màu, đau hạ sườn phải. Đây là những dấu hiệu cảnh báo tổn thương gan nghiêm trọng. Ngộ độc Ibuprofen, mặc dù ít gây tổn thương gan hơn, cũng có thể gây ra các triệu chứng nghiêm trọng như xuất huyết tiêu hóa (nôn ra máu, đi ngoài phân đen), suy giảm chức năng thận, co giật, hôn mê. Khi nghi ngờ trẻ đã uống thuốc hạ sốt quá liều, dù chưa xuất hiện triệu chứng rõ ràng, cha mẹ cũng cần đưa trẻ đi khám ngay lập tức.

Làm gì khi trẻ uống hạ sốt quá liều?

Cần làm gì khi trẻ uống hạ sốt quá liều? Khi phát hiện hoặc nghi ngờ trẻ uống hạ sốt quá liều, điều đầu tiên và cấp thiết nhất là cha mẹ phải giữ bình tĩnh. Ngay lập tức, hãy gọi cấp cứu 115 hoặc đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất. Song song với việc gọi cấp cứu, hãy cung cấp cho nhân viên y tế các thông tin cần thiết để họ có thể đánh giá tình hình và chuẩn bị phương án điều trị phù hợp.

Những thông tin này bao gồm: Loại thuốc trẻ đã uống (Paracetamol hay Ibuprofen, tên biệt dược nếu biết), liều lượng ước tính mà trẻ đã uống (dựa trên số viên thuốc còn lại trong hộp, hoặc lượng thuốc còn lại trong chai), thời gian trẻ uống thuốc, và các triệu chứng hiện tại của trẻ. Nếu có thể, hãy mang theo vỏ thuốc, chai thuốc hoặc bất kỳ thứ gì liên quan đến việc trẻ uống thuốc để bác sĩ xác định chính xác loại thuốc và liều lượng. 

Việc cung cấp thông tin đầy đủ và chính xác sẽ giúp ích rất nhiều cho việc chẩn đoán và điều trị. Trong khi chờ đợi sự trợ giúp y tế, hãy theo dõi sát sao tình trạng của trẻ, bao gồm ý thức (trẻ tỉnh hay lơ mơ, có đáp ứng với kích thích hay không), nhịp thở (nhanh, chậm, khó thở), mạch, và nhiệt độ.

Những việc phụ huynh không nên làm khi trẻ dùng thuốc hạ sốt quá liều

Trong lúc chờ đợi xe cấp cứu hoặc trên đường đưa trẻ đến bệnh viện, có một số việc cha mẹ tuyệt đối không nên làm.

• Thứ nhất, không tự ý gây nôn cho trẻ, trừ khi có hướng dẫn cụ thể của nhân viên y tế. Việc gây nôn không đúng cách có thể khiến trẻ bị sặc, hít chất nôn vào phổi, gây nguy hiểm. Hơn nữa, trong trường hợp ngộ độc Paracetamol, việc gây nôn sau hơn 1 giờ kể từ khi uống thuốc thường không mang lại hiệu quả.
• Thứ hai, không cho trẻ uống bất kỳ loại thuốc hay dung dịch nào khác, kể cả nước, sữa, than hoạt tính, khi chưa có chỉ định của bác sĩ. Việc này có thể làm phức tạp thêm tình trạng ngộ độc hoặc gây tương tác thuốc nguy hiểm.
• Thứ ba, không nên trì hoãn việc đưa trẻ đến bệnh viện. Nhiều bậc cha mẹ có tâm lý chờ đợi xem trẻ có tự hồi phục hay không, hoặc cho rằng các triệu chứng ban đầu không nghiêm trọng. Tuy nhiên, ngộ độc thuốc hạ sốt, đặc biệt là Paracetamol, có thể tiến triển rất nhanh và gây ra những hậu quả nghiêm trọng.

Do đó, ngay cả khi trẻ chỉ có biểu hiện nhẹ, vẫn cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để được theo dõi và điều trị kịp thời. Việc chậm trễ có thể khiến tình trạng ngộ độc trở nên trầm trọng hơn, gây khó khăn cho việc điều trị và để lại di chứng lâu dài.

Làm gì khi trẻ uống hạ sốt quá liều là một tình huống y tế khẩn cấp, đòi hỏi sự bình tĩnh, hành động nhanh chóng và chính xác từ phía cha mẹ. Việc trang bị kiến thức về cách nhận biết, xử trí ban đầu và phòng ngừa ngộ độc thuốc hạ sốt là vô cùng cần thiết, giúp bảo vệ an toàn cho trẻ. Hãy luôn ghi nhớ số điện thoại cấp cứu 115 và tuân thủ nghiêm ngặt hướng dẫn sử dụng thuốc của bác sĩ.