Cancer antigen là gì? Cancer antigen tăng có phải là ung thư không?

Tỷ lệ mắc bệnh ung thư đã tăng lên trong những năm qua và ngày càng có nhiều loại ung thư. Vì vậy, để xác định được tình trạng ung thư, ngày càng cần kiểm tra nhiều hạng mục trong quá trình khám. Trong số đó, cancer antigen là một trong những chỉ số quan trọng để xác định được tình trạng thể chất. Vậy cancer antigen là gì?

Cancer antigen là gì?

Từ thời điểm được chẩn đoán mắc bệnh ung thư, đến khi được điều trị, thậm chí theo dõi tình trạng sau khi hồi phục, bệnh nhân ung thư cần lấy máu vài ngày đến vài tuần một lần để thường xuyên phát hiện cancer antigen trong máu nhằm đánh giá hiệu quả điều trị hoặc phát hiện, kiểm tra các dấu hiệu tái phát. Vậy cancer antigen là gì?

Cancer antigen hay còn lại là kháng nguyên carcinoembryonic - là một trong các chỉ số ung thư được sử dụng như dấu hiệu khối u tương đối phổ biến, ứng dụng rộng rãi để theo dõi hiệu quả điều trị và tái phát của ung thư đại trực tràng, ung thư dạ dày, ung thư phổi, ung thư tuyến tụy, ung thư vú và ung thư buồng trứng. Trong trường hợp bình thường, nó sẽ xuất hiện ở hai nơi, một là mô tiêu hóa của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, hai là tế bào niêm mạc của người lớn. Nếu một số tế bào trong cơ thể trở thành ung thư, chúng sẽ biểu hiện một lượng lớn kháng nguyên carcinoembryonic và sau đó sử dụng kháng nguyên carcinoembryonic để tự kết nối với các tế bào bình thường.

Kết quả bình thường của cancer antigen là gì?

Giá trị tham chiếu lý tưởng của cancer antigen thường không cao hơn 5µg/L; nếu bệnh nhân đã được chẩn đoán mắc bệnh ung thư và chỉ số này cao hơn 10µg/L và tiếp tục tăng thì có nghĩa là khối u có thể trở nên trầm trọng hơn.

Ngoài ra, mức độ kháng nguyên carcinoembryonic còn liên quan đến các yếu tố sau:

• Liên quan đến giai đoạn sớm, giữa và cuối của bệnh ung thư. Giá trị của kháng nguyên carcinoembryonic tăng lên ở giai đoạn tiến triển nhưng tỷ lệ dương tính không cao lắm.
• Liên quan đến sự di căn của khối u. Sau khi di căn, nồng độ kháng nguyên carcinoembryonic cũng tăng lên.
• Liên quan đến loại mô của ung thư, ung thư biểu mô tuyến là nhạy cảm nhất, tiếp theo là ung thư biểu mô tế bào vảy và ung thư kém biệt hóa. Điều này cho thấy kháng nguyên carcinoembryonic là kháng nguyên biệt hóa, mức độ biệt hóa càng cao thì tỷ lệ dương tính càng cao.
• Nó liên quan đến việc cải thiện tình trạng. Nồng độ kháng nguyên carcinoembryonic trong huyết thanh giảm khi tình trạng được cải thiện và tăng lên khi tình trạng xấu đi. Việc phát hiện theo dõi liên tục kháng nguyên carcinoembryonic có thể được sử dụng để quan sát hiệu quả và tiên lượng sau phẫu thuật đối với các khối u ác tính và cũng có thể được sử dụng để quan sát hiệu quả của bệnh nhân hóa trị.

Cancer antigen tăng có phải là ung thư không?

Cancer antigen chủ yếu phản ánh nồng độ các protein liên quan đến tế bào ung thư trong máu. Tuy nhiên, lượng protein tiết ra cũng sẽ bị ảnh hưởng bởi các tình trạng thể chất khác như mang thai, hút thuốc, nhiễm trùng, viêm đại tràng, xơ gan, viêm tụy, suy thận,..., đều có thể ảnh hưởng đến giá trị của cancer antigen.

Hơn nữa, ý nghĩa lâm sàng lớn nhất của chỉ số ung thư là kiểm tra hiệu quả của việc điều trị ung thư và phục vụ như một phương pháp kiểm tra không xâm lấn và thân thiện với bệnh nhân. Nếu một người chưa được chẩn đoán mắc bệnh ung thư nhận thấy cancer antigen tăng cao khi khám sức khỏe định kỳ, điều đó không nhất thiết có nghĩa là người đó bị ung thư. Đối với những người bình thường không có triệu chứng ung thư, các bác sĩ sẽ không chủ động khuyến nghị đưa chỉ số ung thư vào hạng mục khám sức khỏe định kỳ.

Nếu phát hiện kháng nguyên carcinoembryonic tăng cao trong quá trình kiểm tra, bệnh nhân cần kiểm tra thêm để chẩn đoán bệnh, chẳng hạn như phát hiện dấu hiệu khối u khác trong huyết thanh, kiểm tra hình ảnh, nội soi, sinh thiết bệnh lý,...

Các bước thực hiện cancer antigen là gì?

Phương pháp phát hiện

Các loại mẫu bệnh phẩm bao gồm huyết thanh, nước bọt, dịch màng phổi, dịch não tủy,... Lấy 2 ml máu tĩnh mạch, ly tâm để tách huyết thanh sau khi đông máu. Nên tránh tình trạng tan máu nghiêm trọng khi đo mẫu. Các phương pháp thường được sử dụng để phát hiện CEA bao gồm xét nghiệm miễn dịch phóng xạ, xét nghiệm hấp thụ miễn dịch liên kết với enzyme, phương pháp lọc miễn dịch có nhãn vàng, phương pháp phát quang hóa học và phương pháp điện hóa phát quang.

Kháng nguyên carcinoembryonic cần được kiểm tra bằng cách lấy máu. Không cần phải nhịn ăn trước khi lấy máu. Mức độ tan máu của mẫu máu sẽ ảnh hưởng đến độ chính xác của giá trị xét nghiệm kháng nguyên carcinoembryonic.

Yếu tố cá nhân

Kháng nguyên ung thư phổi cần được kiểm tra thông qua việc lấy máu tĩnh mạch. Việc lấy máu tĩnh mạch thường được chọn từ nơi tĩnh mạch dày nhất và dễ quan sát nhất. Sau khi lấy máu xong, hãy làm theo hướng dẫn của bác sĩ và dùng ngay bông gòn tiệt trùng hoặc các vật dụng cầm máu đã tiệt trùng khác để nén chỗ đâm, hoặc uốn cong cánh tay để giữ bông gòn trong 5 đến 10 phút. Không chà xát để tránh máu rò rỉ và hình thành khối máu tụ.

Yếu tố điều trị

Nên tránh tán huyết càng nhiều càng tốt trong quá trình thu thập và xử lý mẫu bệnh phẩm, nhưng các yếu tố gây bệnh do thuốc thường ít xảy ra trên lâm sàng nên chúng ít ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm kháng nguyên carcinoembryonic.

Bài viết trên đã giúp bạn hiểu hơn về cancer antigen là gì. Kháng nguyên ung thư >5 pg/L có thể chỉ ra các khối u ác tính (ung thư ruột kết, ung thư dạ dày, ung thư tuyến tụy,...) và các bệnh không ác tính như viêm gan, suy thận, viêm loét đại tràng,... Nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, nó có thể gây hoại tử các cơ quan và mô, viêm phúc mạc và thậm chí đe dọa tính mạng. Đặc biệt, các khối u ác tính cần được phát hiện sớm và can thiệp sớm để kéo dài thời gian sống của người bệnh nhất có thể.