Cấp cứu ngưng tim ngưng thở: Những điều cần biết và cách phòng ngừa

Ngưng tim ngưng thở là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trên thế giới. Nó có thể xảy ra bất cứ lúc nào, ở bất cứ nơi nào, với bất cứ ai. Bạn có đủ tự tin để cứu một người thân, bạn bè hoặc người xa lạ bị ngưng tim ngưng thở? Hãy đọc bài viết này để tìm hiểu về nguyên nhân, triệu chứng, và các bước cấp cứu ngưng tim ngưng thở hiệu quả.

Nguyên nhân và triệu chứng của ngưng tim ngưng thở

Ngưng tim ngưng thở là tình trạng ngưng hoạt động của tim và hệ hô hấp, làm giảm lượng máu và oxy lưu thông đến não và các cơ quan khác. Nguyên nhân gây ngưng tim ngưng thở có thể do:

• Bệnh lý tim mạch như đau tim, nhồi máu cơ tim, rung nhĩ, rung thất, loạn nhịp tim.
• Tắc nghẽn đường thở, do dị vật, ói mửa, phù quầng, viêm thanh quản, hen suyễn.
• Chấn thương, độc chất, ngộ độc, sốc, nhiễm trùng, ngạt nước, điện giật, đột quỵ, động kinh.
• Các nguyên nhân khác như nhiệt độ cơ thể quá cao hoặc quá thấp, thiếu oxy, mất máu, rối loạn nội tiết.

Triệu chứng của ngưng tim ngưng thở bao gồm:

• Mất ý thức, không đáp ứng khi gọi tên, lay, vỗ.
• Ngừng thở hoặc chỉ thở ngáp, không có âm thanh thở, không có luồng khí từ miệng và mũi.
• Mất mạch trung tâm, không có nhịp tim, không có màu da, tím tái, lạnh ngắt.
• Giãn đồng tử, không co khi chiếu sáng.

Các bước cấp cứu ngưng tim ngưng thở

Để cấp cứu ngưng tim ngưng thở một cách chính xác, bạn cần thực hiện các bước sau:

Bước 1: Kiểm tra an toàn và gọi cứu trợ.

• Đảm bảo an toàn cho bản thân, nạn nhân và môi trường xung quanh.
• Gọi, lay, vỗ nạn nhân để kiểm tra phản ứng.
• Nếu nạn nhân không đáp ứng, gọi 115 hoặc các dịch vụ cấp cứu khác, yêu cầu hỗ trợ và máy khử rung tim (AED) nếu có.
• Nếu có người khác ở gần, yêu cầu họ gọi cứu trợ và lấy AED, trong khi bạn tiếp tục các bước cấp cứu.

Bước 2: Khai thông đường thở và kiểm tra nhịp thở.

• Đặt nạn nhân nằm ngửa trên mặt phẳng cứng, đầu hướng về phía bạn.
• Nâng cằm và ngửa trán nạn nhân để thông thoáng đường thở.
• Lấy hết dị vật, đàm, ói trong miệng, họng nạn nhân nếu có.
• Kiểm tra nhịp thở bằng cách nhìn, nghe, cảm nhận lồng ngực và khí thở trong vòng 10 giây.
• Nếu nạn nhân không thở hoặc chỉ thở ngáp, bắt đầu hồi sinh tim phổi.

Bước 3: Ép tim ngoài lồng ngực.

• Đặt lòng bàn tay thuận của bạn giữa hai xương ức của nạn nhân, đặt lòng bàn tay kia lên trên, chồng hai ngón tay lại.
• Dùng hai tay ép mạnh xuống lồng ngực của nạn nhân với độ sâu từ 5 - 6 cm và tần số 100 - 120 lần/phút.
• Sau mỗi lần ép, hãy để lồng ngực nở lại hoàn toàn, không rời tay khỏi lồng ngực.
• Thực hiện liên tục 30 lần ép tim.

Bước 4: Thổi ngạt.

• Sau khi ép tim 30 lần, mở đường thở bằng cách nâng cằm và ngửa trán nạn nhân.
• Nắm chặt mũi nạn nhân bằng ngón cái và ngón trỏ của bạn.
• Hít một hơi thở sâu và đặt miệng của bạn kín miệng nạn nhân.
• Thổi mạnh vào miệng nạn nhân cho đến khi thấy lồng ngực nở ra, thời gian khoảng 1 giây.
• Rút miệng ra và để nạn nhân thở ra, kiểm tra xem lồng ngực có co lại không.
• Thổi tiếp một lần nữa và kiểm tra lồng ngực.
• Sau khi thổi ngạt 2 lần, quay lại ép tim 30 lần.
• Tiếp tục chu kỳ 30/2 cho đến khi nạn nhân hồi phục nhịp thở và tuần hoàn hoặc có người cứu hộ đến hoặc bạn không thể tiếp tục do quá mệt mỏi.

Bước 5: Sử dụng máy khử rung tim (AED).

• Nếu có máy AED, hãy mở và bật máy, làm theo hướng dẫn của máy.
• Cởi hết quần áo trên ngực nạn nhân, lau khô ngực nếu ướt, cạo lông ngực nếu rậm.
• Dán hai miếng dính điện cực lên ngực nạn nhân theo hình vẽ trên miếng dính: Một bên phải ngực, một bên dưới cánh tay trái.
• Kết nối dây với máy, ngừng mọi hoạt động cấp cứu, đảm bảo không ai chạm vào nạn nhân.
• Nhấn nút phân tích nhịp tim và chờ kết quả.
• Nếu máy báo có nhịp rung thất hoặc nhịp nhanh thất vô mạch, hãy nhấn nút sốc điện và chờ máy phát ra tiếng bíp.
• Sau khi sốc điện, tiếp tục hồi sinh tim phổi theo chu kỳ 30/2.
• Sau 2 phút, phân tích lại nhịp tim và sốc điện nếu cần.
• Lặp lại cho đến khi nạn nhân hồi phục nhịp tim bình thường hoặc có người cứu hộ đến hoặc bạn không thể tiếp tục.
• Khi có người cứu hộ đến, hãy trao đổi với họ về tình trạng của nạn nhân, thời gian bắt đầu cấp cứu, số lần sốc điện và các biện pháp cấp cứu đã thực hiện.
• Hãy giúp đỡ người cứu hộ nếu họ yêu cầu và tuân theo chỉ dẫn của họ.
• Nếu nạn nhân hồi phục nhịp tim bình thường, hãy giữ cho nạn nhân ấm áp, thoải mái và yên tĩnh.
• Hãy theo dõi nhịp thở, mạch và tình trạng của nạn nhân cho đến khi có người cứu hộ đến.
• Nếu bạn không thể tiếp tục cấp cứu do quá mệt mỏi, hãy nhờ người khác thay phiên hoặc dừng lại nếu không có ai khác.

Cách phòng ngừa ngưng tim ngưng thở

Ngưng tim ngưng thở là tình trạng nguy hiểm có thể dẫn đến tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời. Nguyên nhân chính của ngưng tim ngưng thở là rối loạn nhịp tim, thường liên quan đến bệnh mạch vành. Do đó để phòng ngừa ngưng tim ngưng thở, cần chú ý đến các biện pháp sau:

• Kiểm tra sức khỏe tim mạch định kỳ, đặc biệt là những người có tiền sử bệnh tim, gia đình có người bị ngưng tim hoặc có các yếu tố nguy cơ như huyết áp cao, cholesterol cao, béo phì, đái tháo đường, hút thuốc lá, uống rượu, ít vận động.
• Điều trị kịp thời và theo đúng chỉ định của bác sĩ các bệnh lý về tim mạch như đau tim, suy tim, rối loạn nhịp tim, khiếm khuyết tim bẩm sinh, bệnh cơ tim.
• Thay đổi lối sống lành mạnh, bao gồm giảm cân nếu thừa cân, bỏ hút thuốc, hạn chế uống rượu, ăn uống cân bằng, giàu chất xơ, ít chất béo, ít muối, ít đường, nhiều rau quả, uống đủ nước, quản lý căng thẳng, tập thể dục thường xuyên, ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày một tuần.
• Học cách cấp cứu ngưng tim ngưng thở, bao gồm cách nhận biết dấu hiệu, gọi cứu trợ, ép tim ngoài lồng ngực, thổi khí vào phổi, sử dụng máy phá rung tim nếu có. Các biện pháp cấp cứu sớm và hiệu quả có thể cứu sống người bệnh và giảm thiểu biến chứng sau ngưng tim.

Ngưng tim ngưng thở là tình trạng cấp cứu, yêu cầu sự can thiệp nhanh chóng và đúng cách. Bạn có thể cấp cứu ngưng tim ngưng thở bằng cách gọi cứu hộ, khai thông đường thở, thổi ngạt, ép tim ngoài lồng ngực và sử dụng máy khử rung tim. Những kỹ năng này có thể cứu sống một người bị ngưng tim ngưng thở nếu được thực hiện kịp thời và chính xác. Hãy nhớ rằng, mỗi giây đều quan trọng khi cấp cứu ngưng tim ngưng thở, vì vậy hãy hành động nhanh nhạy và tự tin. Bạn cũng nên thường xuyên ôn tập và luyện tập những kỹ năng cấp cứu này để sẵn sàng khi cần thiết.

Xem thêm: Các bước cấp cứu ngừng tuần hoàn hô hấp cơ bản