Chẩn đoán bệnh u lympho không Hodgkin ở trẻ em

Bệnh u lympho không Hodgkin có thể gặp ở trẻ em ở mọi lứa tuổi, nhưng phổ biến hơn là ở trẻ em trên 5 tuổi. Trong suốt thời kỳ trẻ thơ, các em bé trai thường bị bệnh nhiều hơn, nhưng ở lứa tuổi thanh thiếu niên, các trẻ em trai và gái bị bệnh như nhau.

Bác sĩ sẽ thực hiện các xét nghiệm, thủ thuật và các quy trình phổ biến để tìm ra nguyên nhân của các vấn đề y học. 

Tại sao cần chẩn đoán bệnh u lympho không Hodgkin ở trẻ em?

Bác sĩ thường sử dụng các phương pháp xét nghiệm để chẩn đoán bệnh ung thư và đồng thời xem xét mức độ di căn của chúng. Di căn là tình trạng ung thư bắt đầu lan tràn từ nơi nó bắt đầu đến các nơi khác của cơ thể.

Việc thực hiện phương pháp xét nghiệm hình ảnh có thể cho thấy những hình ảnh bên trong cơ thể và cho biết ung thư đã lan rộng hay chưa. Các bác sĩ cũng có thể thực hiện các xét nghiệm trên các tế bào u lympho để tìm phương pháp điều trị hiệu quả nhất.

Đối với hầu hết các loại ung thư, sinh thiết là phương pháp chắc chắn nhất để bác sĩ biết liệu một cơ quan nào đó của cơ thể có bị ung thư hay không. Khi sinh thiết, bác sĩ sẽ lấy một mẫu mô nhỏ để kiểm tra trong phòng thí nghiệm. Trong trường hợp không thể sinh thiết, bác sĩ có thể đề xuất một số các xét nghiệm khác để hỗ trợ cho chẩn đoán.

Dưới đây là các lựa chọn để chẩn đoán u lympho không Hodgkin ở trẻ em. Không phải tất cả các xét nghiệm được liệt kê dưới đây sẽ được sử dụng cho mọi trẻ em. Bác sĩ có thể xem xét các yếu tố sau khi chọn một xét nghiệm để chẩn đoán cho trẻ:

• Loại ung thư nghi ngờ.
• Dấu hiệu và triệu chứng của trẻ.
• Tuổi và tổng thể trạng của trẻ.
• Kết quả xét nghiệm trước đó.

Tại sao cần chẩn đoán bệnh u lympho không Hodgkin ở trẻ em?

Các phương pháp chẩn đoán bệnh u lympho không Hodgkin ở trẻ em

Đầu tiên bác sĩ sẽ thực hiện khám thực thể và hỏi tiền sử đầy đủ để giúp xác định xem một đứa trẻ có bị u lympho không Hodgkin hay không. Ngoài ra, các xét nghiệm sau đây có thể được sử dụng:

Xét nghiệm tế bào

Sinh thiết

Sinh thiết là phương pháp được thực hiện bởi bác sĩ giải phẫu bệnh, bằng cách lấy một mẫu mô nhỏ để phân tích dưới kính hiển vi. Bác sĩ chuyên khoa sẽ phân tích các xét nghiệm trong phòng thí nghiệm và đánh giá các tế bào, mô và cơ quan để chẩn đoán bệnh. 

Tuy rằng một số xét nghiệm khác có thể xác định bệnh ung thư, nhưng chỉ có sinh thiết mới có thể giúp chẩn đoán bệnh chính xác. Nếu khối u nằm ở gần bề mặt, việc tê tại chỗ thường được sử dụng để làm tê khu vực sinh thiết trước khi làm sinh thiết. Nếu khối u nằm sâu bên trong cơ thể, các bác sĩ sẽ sử dụng thuốc gây mê toàn thân để ngăn chặn nhận thức về cơn đau.

Chọc hút và sinh thiết tủy xương

Chọc hút và sinh thiết tủy xương là 2 phương pháp tương tự nhau và thường được thực hiện cùng một lúc để kiểm tra tủy xương. Tủy xương có cả phần mô đặc và phần dịch lỏng. Chọc hút tủy xương lấy một lượng dịch lỏng bằng kim. Sinh thiết tủy xương là lấy một lượng nhỏ mô đặc bằng kim.

Sau đó, bác sĩ sẽ phân tích mẫu bệnh phẩm. Vị trí phổ biến để chọc hút tủy xương và sinh thiết là gai chậu ở sau lưng dưới hông. Bác sĩ có thể tiếp cận vị trí xương chậu từ phía trước hoặc phía sau gần hông. Da ở khu vực đó thường được gây tê trước khi thực hiện thủ thuật. Các loại gây mê khác như thuốc để ngăn chặn nhận thức về cơn đau cũng có thể được sử dụng.

Chọc hút và sinh thiết tủy xương là hai phương pháp tương tự nhau

Chọc dò tủy sống

Chọc dò tủy sống là phương pháp bác sĩ sử dụng kim để lấy mẫu dịch não tủy (CSF) để tìm tế bào ung thư, máu hoặc dấu ấn khối u. Dấu ấn u là những chất được tìm thấy với một lượng cao hơn bình thường trong máu, nước tiểu hoặc các mô cơ thể của những người mắc một số loại ung thư. CSF là chất lỏng chảy quanh não và tủy sống. Các bác sĩ thường gây tê để làm tê vùng lưng dưới trước khi làm thủ thuật.

Phân tích di truyền tế bào

Bác sĩ có thể kiểm tra các cặp nhiễm sắc thể (chuỗi DNA có chứa gen) trong khối u từ sinh thiết dưới kính hiển vi để kiểm tra các các nhiễm sắc thể bất thường. Điều này giúp xác định được nhóm của u lympho không Hodgkin và lên kế hoạch điều trị.

Tế bào học và hóa mô miễn dịch

Tế bào học và hóa mô miễn dịch là phương pháp chẩn đoán giúp xác định được nhóm của u lympho không Hodgkin. Trong xét nghiệm tế bào học, các tế bào từ các hạch bạch huyết, tủy xương hoặc máu được lấy ra và xử lý bằng một kháng thể được gắn thuốc nhuộm huỳnh quang vào DNA. 

Sau đó, các tế bào được truyền qua phía trước một chùm tia laser, cho phép một máy tính đặc biệt định lượng mức DNA của chúng. Lượng DNA cao hơn bình thường có thể chỉ điểm ung thư. Trong xét nghiệm hóa mô miễn dịch, các tế bào được kiểm tra với các kháng thể và thuốc nhuộm cụ thể để xác định dưới nhóm của u lympho không Hodgkin.

Xét nghiệm hình ảnh

Để xác định ung thư ở vị trí nào và có lan tràn hay không, bác sĩ có thể sử dụng các xét nghiệm hình ảnh sau:

X-quang

Chụp X-quang là cách để tạo ra một hình ảnh của các mô và cơ quan bên trong cơ thể bằng cách sử dụng một lượng nhỏ bức xạ. X-quang ngực là loại X-quang phổ biến nhất được thực hiện để chẩn đoán u lympho không Hodgkin.

Chụp cắt lớp vi tính (CT hoặc CAT) 

Chụp cắt lớp vi tính là tạo ra hình ảnh 3 chiều bên trong cơ thể bằng các tia X được chụp từ các góc khác nhau. Tạo ra hình ảnh này 3 chiều chi tiết cho thấy bất kỳ bất thường hoặc khối u bên trong cơ thể. 

Chụp CT có thể được sử dụng để đo kích thước của khối u. Thông thường, thuốc cản quang hay còn gọi là thuốc nhuộm đặc biệt sẽ được đưa vào trước khi chụp để cung cấp hình ảnh có chi tiết tốt hơn. Thuốc nhuộm này có thể được tiêm vào tĩnh mạch của bệnh nhân hoặc dùng dưới dạng thuốc viên hoặc chất lỏng để uống.

Chụp cộng hưởng từ (MRI)

MRI sử dụng từ trường, thay cho tia X, để tạo ra hình ảnh chi tiết của cơ thể. MRI có thể được sử dụng để đo kích thước của khối u. Một loại thuốc nhuộm đặc biệt gọi là thuốc cản quang được đưa vào trước khi chụp để tạo ra một hình ảnh rõ nét hơn. Thuốc nhuộm này có thể được tiêm vào tĩnh mạch của bệnh nhân hoặc dùng dưới dạng thuốc viên hoặc chất lỏng để uống.

Xét nghiệm hình ảnh để chẩn đoán bệnh u lympho không Hodgkin ở trẻ em

Xạ hình xương

Xạ hình xương sử dụng chất đồng vị phóng xạ để khảo sát bên trong xương. Chất đồng vị phóng xạ được tiêm vào tĩnh mạch của bệnh nhân. Nó tập trung trong các vùng của xương và được phát hiện bởi một máy ảnh đặc biệt. Xương khỏe mạnh thể hiện màu xám với máy ảnh, còn các vùng tổn thương, chẳng hạn như những tổn thương do ung thư, hiện màu đen.

Chụp cắt lớp phát xạ Positron (PET) hoặc chụp PET-CT

Chụp PET thường được kết hợp với CT scan, được gọi là Chụp PET-CT. Chụp PET là một cách để tạo ra hình ảnh của các cơ quan và mô bên trong cơ thể. Một lượng nhỏ chất đường phóng xạ được tiêm vào cơ thể bệnh nhân. Chất đường này được hấp thụ bởi các tế bào sử dụng nhiều năng lượng nhất. Bởi vì ung thư có xu hướng sử dụng năng lượng tích cực, nó hấp thụ nhiều chất phóng xạ hơn. Một máy quét sau đó phát hiện chất này để tạo ra hình ảnh bên trong cơ thể.

Thông tin từ chụp PET thường được sử dụng chung với thông tin từ CT scan, MRI và khám lâm sàng để quyết định xem có phải ung thư có trong các mô hay không. Nó có thể giúp cho thấy sự khác biệt giữa các phát hiện lành tính (không ung thư) từ CT scan hoặc MRI và các khối u ác tính (ung thư) có thể không rõ ràng trên CT scan hoặc MRI. Độ chính xác và vai trò của chụp PET trong u lympho không Hodgkin vẫn chưa rõ ràng, mặc dù các khối u có chứa tế bào u lympho thường biểu hiện trên chụp PET. Chụp PET có thể được sử dụng để xác định nơi u lympho lan tràn và đáp ứng điều trị của bệnh.

Sau khi thực hiện xong các xét nghiệm hỗ trợ chẩn đoán, bác sĩ thông báo kết quả với bạn. Nếu chẩn đoán là u lympho không Hodgkin, những kết quả này cũng giúp bác sĩ mô tả bệnh ung thư. Điều này được gọi là chẩn đoán giai đoạn.

Bất cứ xét nghiệm và biện pháp thăm dò nào mà bệnh nhi cần tiến hành đều sẽ được bác sĩ giải thích với gia đình bệnh nhi. Việc chẩn đoán bệnh u lympho không Hodgkin ở trẻ em, giúp các bác sĩ quyết định phương thức điều trị tốt nhất, tiên lượng cho bệnh nhân về cơ hội hồi phục.

Bảo Vân

Nguồn tham khảo: yhoccongdong.com