Chế độ dinh dưỡng cho trẻ dậy thì sớm bố mẹ nên biết

Chế độ dinh dưỡng cho trẻ dậy thì sớm rất quan trọng bởi đây là yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến nội tiết tố của trẻ. Để biết nên xây dựng chế độ ăn uống như thế nào cho trẻ dậy thì sớm, bạn hãy tham khảo ngay những chia sẻ dưới đây.

Tình trạng trẻ dậy thì sớm hiện nay

Trước khi tìm hiểu chế độ dinh dưỡng cho trẻ dậy thì sớm, bố mẹ cũng nên biết tình trạng dậy thì sớm hiện nay. Trên các diễn đàn sức khỏe trẻ em, vấn đề dậy thì sớm luôn rất được quan tâm và hiện đang ở mức đáng báo động. Tỷ lệ trẻ em dậy thì sớm đã tăng lên đáng kể từ năm 1997 đến 2010. Hiện nay, có khoảng 16% trẻ em gái dậy thì lúc 7 tuổi và khoảng 30% dậy thì khi bước sang 8 tuổi.

Suy giảm độ tuổi dậy thì ở các nước phương Tây được cho là đến từ sự gia tăng tiêu thụ sản phẩm động vật và lượng calo dư thừa. Dậy thì sớm là một dấu hiệu của quá trình lão hóa sớm. Dậy thì bình thường và khỏe mạnh trong điều kiện dinh dưỡng cân đối, không dư thừa calo sẽ rơi vào khoảng 15 – 18 tuổi.

Tuy nhiên, hiện nay có khoảng một nửa các bé gái bắt đầu phát triển ngực trước 10 tuổi và độ tuổi trung bình xuất hiện kinh nguyệt lần đầu là dưới 12 tuổi. Con số này vẫn đang tiếp tục giảm và chưa có dấu hiệu dừng lại, cảnh báo nguy cơ trẻ dậy thì sớm ngày một cao.

Một nghiên cứu thực hiện gần đây cũng cho thấy ở khoảng 3 tuổi có 3.3% trẻ em gái gốc Phi và 1% trẻ em gái da trắng có vú hoặc lông mu phát triển và tỷ lệ này ngày càng tăng, cụ thể là 27.2% và 6.7% khi lên 7 tuổi, 48.3% và 14.7% khi lên 8 tuổi.

Dinh dưỡng ảnh hưởng như thế nào đến dậy thì sớm?

Chế độ dinh dưỡng cho trẻ dậy thì sớm là yếu tố quan trọng với tốc độ phát triển và sức khỏe của trẻ. Dậy thì sớm không do yếu tố cụ thể nào gây nên, trong đó, hệ thống thần kinh và nội tiết tố kiểm soát sự bắt đầu của tuổi dậy thì nhưng chúng rất phức tạp. Nghiên cứu cũng cho thấy một số yếu tố môi trường và lối sống cũng góp phần khiến trẻ dậy thì sớm.

Tình trạng dậy thì sớm ở bé gái và bé trai là do sự chuyển đổi dần dần từ chế độ ăn dựa trên thực vật sang chế độ ăn với nhiều thực phẩm có nguồn gốc động vật, nhiều chất béo và thực phẩm chế biến sẵn cao hơn. Chế độ dinh dưỡng cho trẻ dậy thì sớm có nhiều thịt, các sản phẩm từ sữa và thực phẩm thực vật chế biến được chứng minh có liên quan đến chứng đau bụng kinh sớm hơn so với chế độ ăn chay và tập thể dục mạnh. Bên cạnh đó, sự tăng hoạt động hormone sớm hơn và nhiều hơn cũng là yếu tố gây dậy thì sớm.

• Dư thừa chất béo tạo ra nhiều Estrogen: Nội tiết tố nam là androstenedione được tạo ra tại tuyến thượng thận và buồng trứng tạo ra estrogen từ các tế bào mỡ. Do đó, chế độ dinh dưỡng cho trẻ dậy thì sớm nhiều chất béo và ít vận động có thể khiến tình trạng nghiêm trọng hơn.
• Protein động vật làm tăng mức độ hormone: Đạm động vật được chứng minh có liên quan đến việc trẻ dậy thì sớm, trong khi đó, đạm thực vật lại có tác dụng ngược lại. Loại protein mà trẻ em ăn thường xuyên, nhất là trong giai đoạn 5 – 6 tuổi sẽ góp phần quyết định thời điểm trẻ dậy thì. Theo đó, nếu trẻ ăn nhiều đạm thực vật hơn sẽ dậy thì muộn hơn trung bình 7 tháng so với trẻ ăn nhiều đạm động vật.
• Hàm lượng estrogen trong thực phẩm chủ yếu đến từ sữa: Phần lớn các loại sữa bò đều chứa một lượng lớn hormone estrogen và progesterone. Mức độ hormone steroid sinh dục ở trẻ em cũng tăng cao gấp 3 lần trong vòng 1 giờ sau khi uống sữa bò. Do đó, chế độ dinh dưỡng cho trẻ dậy thì sớm cần kiểm soát liều lượng, tần suất uống sữa bò và sử dụng các sản phẩm khác từ sữa bò.

Gợi ý chế độ dinh dưỡng cho trẻ dậy thì sớm

Đối với trẻ chưa dậy thì hay đã dậy thì sớm, chế độ dinh dưỡng hàng ngày đều đóng vai trò quan trọng. Theo đó, các chuyên gia đưa ra khuyến nghị về chế độ dinh dưỡng cho trẻ dậy thì sớm cụ thể như sau:

• Chế độ ăn uống của trẻ nên tập trung nhiều hơn vào những thực phẩm toàn phần thực vật hơn là thực phẩm nguồn gốc từ động vật. Điều này sẽ giúp lượng protein hấp thụ vào cơ thể nằm trong phạm vi an toàn, giảm thiểu tiêu thụ EDC của trẻ.
• Chế độ dinh dưỡng cho trẻ dậy thì sớm nên giảm thiểu các sản phẩm từ sữa, thay vào đó bố mẹ có thể cho con uống sữa hạnh nhân và cây gai dầu, tránh ảnh hưởng nhiều đến hormone trong cơ thể trẻ.
• Bên cạnh ăn uống, vận động cũng rất cần thiết đối với trẻ dậy thì sớm. Bố mẹ nên khuyến khích trẻ tập thể dục, chơi thể thao thường xuyên hơn bằng cách cùng con tập luyện.
• Hạn chế tối đa thực phẩm đã qua chế biến trong chế độ dinh dưỡng cho trẻ dậy thì sớm bởi đây là những thực phẩm rất giàu calo nhưng lại nghèo chất dinh dưỡng, bên cạnh đó còn chứa nhiều chất bảo quản, chất điều vị,… không tốt cho sức khỏe, làm gia tăng nguy cơ thừa cân, béo phì.
• Chế độ dinh dưỡng cho trẻ dậy thì sớm nên bao gồm đa dạng loại thực phẩm tự nhiên nhất có thể, bao gồm các loại rau xanh, bí đỏ, ngô, cà rốt, cà chua, hành tây, nấm, các loại hạt, quả bơ, các loại đậu, ngũ cốc nguyên hạt, trái cây tươi,… Ăn uống lành mạnh và cân đối sẽ giúp trẻ khỏe mạnh và kiểm soát phần nào tình trạng dậy thì sớm.
• Ưu tiên những thực phẩm hữu cơ để tránh nguy cơ sử dụng dư lượng thuốc bảo vệ thực phẩm không tốt cho sức khỏe.

Ngoài ra, bạn cũng cần tránh cho trẻ tiếp xúc với BPA bằng các cách sau:

• Hạn chế sử dụng nhựa polycarbonate bất cứ khi nào bạn có thể.
• Không sử dụng chai đựng nước làm bằng nhựa.
• Không cho hộp nhựa, chai nhựa vào lò vi sóng.
• Tránh tối đa việc sử dụng các thực phẩm đóng hộp, bao gồm cả sữa công thức đóng hộp dành cho trẻ em.

Hy vọng chế độ dinh dưỡng cho trẻ dậy thì sớm mà Nhà thuốc Long Châu chia sẻ trên đây đã giúp ích cho các ông bố, bà mẹ. Ngoài quan tâm đến ăn uống, các bậc phụ huynh cũng nên khuyến khích trẻ tập thể dục đều đặn, chơi các môn thể thao con yêu thích để rèn luyện sức khỏe, tăng chiều cao và giảm nguy cơ dậy thì sớm.