Cluster feed là gì? Cần làm gì khi trẻ cluster feed?

Những tuần đầu đời, trẻ sơ sinh có nhu cầu bú rất thất thường, trong đó có tình trạng cluster feed. Khi bé bú đòi liên tục trong khoảng thời gian ngắn, mẹ có thể lo lắng liệu mình đang bị thiếu sữa hay bé đang gặp vấn đề sức khỏe? Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ cluster feed là gì, tại sao bé gặp tình trạng này và cách khắc phục hiệu quả.

Cluster feed là gì? Dấu hiệu nhận biết trẻ cluster feed

Cluster feeding là thuật ngữ chỉ việc trẻ sơ sinh bú sữa liên tục trong các cữ bú ngắn liên tiếp, thay vì bú theo lịch cách quãng thông thường. Hiện tượng này thường xảy ra trong một khoảng thời gian ngắn, thường vào cuối ngày hoặc khi trẻ đang trong giai đoạn phát triển mạnh.Dưới đây là những dấu hiệu giúp nhận biết trẻ đang cluster feed:

• Bé muốn bú liên tục, dù mới bú xong cách đó không lâu. Mỗi cữ bú có thể kéo dài lâu hơn bình thường, hoặc bé bú nhiều cữ liên tiếp. Một số bé bú căng bụng vẫn đòi bú.
• Bé có thể tỏ ra khó chịu, khóc to khi không được bú. Chỉ cần bú mẹ là bé dịu lại, nhưng sau khi ngừng bú lại quấy khóc.
• Nếu bé bú nhiều, nhưng không có các dấu hiệu bất thường như sốt, nôn trớ, hay khóc quá mức và bé vẫn tăng cân bình thường, thì đó là dấu hiệu của cluster feeding. Đây là một hiện tượng bình thường trong sự phát triển của trẻ sơ sinh.
• Hiện tượng này thường xảy ra vào cuối ngày, khi bé có nhu cầu bú nhiều hơn để chuẩn bị cho giấc ngủ dài.
• Dù bú liên tục, bé vẫn tăng cân bình thường và có ít nhất 6 - 8 lần đi tiểu/ngày, chứng tỏ bé bú đủ sữa.

Nguyên nhân khiến trẻ cluster feed

Dưới đây là những nguyên nhân chính khiến trẻ có tình trạng cluster feed:

Trẻ đang tăng trưởng nhanh

Trẻ sơ sinh trải qua các giai đoạn tăng trưởng vượt bậc (Growth spurt) vào tuần thứ 3, tuần thứ 6, tháng thứ 3 và tháng thứ 6. Trong các giai đoạn này, bé cần nhiều năng lượng hơn để phát triển cơ thể và não bộ. Để đáp ứng tốc độ tăng trưởng này, trẻ bú nhiều đảm bảo cơ thể nhận đủ dinh dưỡng. Đây là lý do cha mẹ thường thấy bé bú liên tục nhưng vẫn không no lâu.

Phát triển não bộ và hệ thần kinh

Sự phát triển mạnh mẽ của não bộ và hệ thần kinh cũng dẫn đến tăng nhu cầu bú ở trẻ sơ sinh. Theo nghiên cứu từ Tạp chí Dinh dưỡng Trẻ sơ sinh Việt Nam (2023), não bộ trẻ phát triển nhanh nhất trong 6 tháng đầu đời. Điều đó đòi hỏi một lượng lớn axit béo, protein và glucose từ sữa mẹ. Trong thời gian này, trẻ bú nhiều hơn không chỉ để nhận đủ năng lượng mà còn giúp phát triển các kết nối thần kinh. Việc bú liên tục cũng giúp bé cảm thấy an toàn, giảm căng thẳng và hỗ trợ sự phát triển của hệ thần kinh trung ương.

Chuẩn bị cho giấc ngủ dài hơn

Khi tìm hiểu cluster feed là gì​ bạn đã biết tình trạng này thường xảy ra vào buổi tối. Đây là thời điểm bé cần nạp đủ năng lượng để có giấc ngủ dài hơn vào ban đêm. Một số nghiên cứu chỉ ra rằng trẻ sơ sinh có xu hướng bú nhiều vào cuối ngày. Mục đích là để điều chỉnh nhịp sinh học và tăng lượng sữa dự trữ trong dạ dày. ​Theo các chuyên gia, việc cho trẻ bú nhiều vào buổi tối có thể giúp trẻ sơ sinh ngủ ngon hơn và giảm tình trạng thức giấc giữa đêm do đói. Trẻ bú đầy đủ trước khi ngủ sẽ cảm thấy thoải mái, dễ dàng đi vào giấc ngủ sâu hơn.

Cần làm gì khi trẻ cluster feed?

Cluster feed là một hiện tượng sinh lý bình thường giúp trẻ sơ sinh điều chỉnh nhu cầu bú và kích thích sản xuất sữa mẹ. Tuy nhiên, nếu không hiểu đúng, cha mẹ có thể cảm thấy lo lắng và căng thẳng. Khi nhận thấy trẻ có dấu hiệu cluster feed, mẹ nên làm những việc sau:

Kiên nhẫn và đảm bảo nguồn sữa ổn định

Mẹ nên đảm bảo ăn uống đầy đủ, uống đủ nước và nghỉ ngơi hợp lý để duy trì nguồn sữa. Mỗi ngày, mẹ cần uống từ 2 - 2,5 lít nước. Ăn bổ sung thực phẩm giàu protein, chất béo lành mạnh sẽ giúp đảm bảo cơ thể có đủ năng lượng sản xuất sữa. Trong bữa ăn hàng ngày, mẹ nên tăng cường tiêu thụ thực phẩm lợi sữa. Mẹ cũng nên tìm hiểu ăn gì để sữa mẹ thơm, mát giúp trẻ tăng cân nhanh.

Tạo không gian bú thoải mái

Khi đã biết cluster feed là gì​, mẹ có thể yên tâm cho trẻ bú theo nhu cầu. Điều quan trọng là cần tạo không gian thoải mái khi trẻ bú mẹ. Trẻ sơ sinh có thể bị xao nhãng khi bú, đặc biệt là trong giai đoạn cluster feed. Mẹ nên chọn không gian yên tĩnh, ánh sáng dịu nhẹ để bé tập trung hơn khi bú. Nếu trẻ bú nhiều và lâu hơn, việc thay đổi tư thế cho con bú cũng giúp mẹ giảm đau mỏi và bé cảm thấy thoải mái hơn.

Xác định dấu hiệu bất thường

Cluster feed là một hiện tượng bình thường. Nhưng nếu trẻ có các dấu hiệu bất thường như: Trẻ bỏ bú và quấy khóc dữ dội, có dấu hiệu mất nước như môi khô, ít tiểu, da nhăn nheo,... mẹ cần theo dõi kỹ. Bé bú nhiều nhưng không tăng cân đều đặn hoặc có các dấu hiệu mệt mỏi, ngủ li bì, có thể là dấu hiệu của vấn đề dinh dưỡng hoặc bệnh lý tiềm ẩn.

Có phải trẻ nào cũng cluster feeding? 

Không phải trẻ nào cũng cluster feeding. Mỗi em bé có nhịp độ bú khác nhau. Không phải bé nào cũng trải qua giai đoạn này một cách rõ ràng. Nếu bé không cluster feed thì có sao không? Câu trả lời là không sao cả!

Điều này có thể do trẻ bú hiệu quả ngay từ đầu. Bé có thể nhận đủ lượng sữa cần thiết trong các cữ bú thông thường mà không cần bú dồn dập. Một số bé có nhịp sinh học ổn định, bú theo lịch trình cố định ngay từ sớm mà không cần trải qua giai đoạn cluster feeding. Trong một số trường hợp, bé có nhu cầu bú ít hơn nên cũng không trải qua giai đoạn cluster feeding.

Bạn không cần lo lắng nếu bé không có dấu hiệu cluster feed, miễn là bé bú đủ cữ và tỏ ra hài lòng sau khi bú. Trẻ tăng cân tốt theo chuẩn, đi tiểu ít nhất 6 - 8 lần/ngày (đối với bé bú mẹ), ngủ ngon là dấu hiệu cho thấy trẻ đang phát triển bình thường.

Cluster feed là gì​? Đây là một hiện tượng bình thường và là dấu hiệu cho thấy bé đang tăng trưởng và thiết lập nhịp bú phù hợp hơn. Mẹ không cần quá lo lắng mà nên kiên nhẫn, nghỉ ngơi đầy đủ và đảm bảo nguồn sữa ổn định. Việc hiểu đúng về cluster feed giúp cha mẹ chăm sóc bé tốt hơn và giảm bớt áp lực trong giai đoạn đầu đời của trẻ.