Có nên để trẻ khóc tự ngủ? Làm sao tập cho bé tự ngủ an toàn?

Gần đây, phương pháp "Để bé khóc" hay còn gọi là “Cry-it-out” là phương pháp tập cho bé tự ngủ đang được các bậc phụ huynh quan tâm. Phương pháp này do bác sĩ nhi Richard Ferber giới thiệu lần đầu tiên trong cuốn sách “Giải quyết các vấn đề giấc ngủ của trẻ em” vào năm 1985. Vậy, tác dụng của phương pháp này là gì? Có nên để trẻ khóc tự ngủ không? Hãy tìm lời giải đáp cho vấn đề này trong bài viết sau.

Lợi ích khi tập cho trẻ tự ngủ

Mục tiêu của các phương pháp luyện cho trẻ tự ngủ không phải để trẻ ngủ cả đêm mà không cần bú hay không thức giấc vào ban đêm mà đơn giản là để dạy trẻ tự ngủ, ngoài vòng tay của mẹ.

Những lợi ích khi tập cho trẻ sơ sinh tự ngủ gồm:

• Trẻ ngủ ngon hơn và lâu hơn.
• Trẻ có thể tự ngủ trở lại khi trẻ sắp thức.
• Trẻ tự ngủ giúp mẹ ngủ nhiều hơn và có đủ sức khỏe để chăm sóc con.
• Mẹ đỡ mệt vì không phải cho con bú giữa đêm.

Trong các phương pháp tập cho trẻ tự ngủ, có một phương pháp gọi là “Cry-it-out” hay còn gọi là “Để bé khóc”, nghĩa là để trẻ khóc rồi tự ngủ.

Có nên để trẻ khóc tự ngủ, có gây tác hại gì không?

Việc để trẻ học tự ngủ bằng phương pháp Cry-it-out có thể hiệu quả với một số trẻ và được xác nhận là an toàn khi thực hiện đúng cách. Tuy nhiên, không phù hợp với mọi gia đình hoặc mọi triết lý nuôi con. Cha mẹ nên cân nhắc nhu cầu, độ tuổi và cảm xúc của trẻ trước khi áp dụng.

Tác động tiêu cực lên trẻ

Phương pháp dạy cho trẻ tự khóc tự ngủ làm cho trẻ hiểu rằng mẹ sẽ không phản ứng khi trẻ khóc. Từ đó đứa trẻ sẽ không mong ngóng mẹ nữa, thay vào đó trẻ sẽ tự bảo tồn năng lượng, ngừng khóc lóc vì điều này không đem đến kết quả gì, sau đó dẫn đến hệ quả xuất hiện giấc ngủ.

Một số chuyên gia lo ngại rằng nếu để trẻ khóc kéo dài mà không phản hồi có thể ảnh hưởng đến cảm xúc của trẻ. Tuy nhiên, các nghiên cứu cho thấy nếu sleep training được thực hiện đúng phương pháp và có giới hạn thời gian, thì không có ảnh hưởng tiêu cực lâu dài đến sức khỏe tâm lý.

Lưu ý rằng, tất cả các em bé đều học được cách tự ngủ lại vào ban đêm mà không cần mẹ “huấn luyện". Và chất lượng giấc ngủ mới là yếu tố quan trọng cho sự phát triển của trẻ sơ sinh. Do đó, mẹ cân nhắc có nên để trẻ khóc tự ngủ không.

Ảnh hưởng đến tâm lý của trẻ

Về mặt sinh học, trẻ sơ sinh cần được đáp ứng cảm xúc thường xuyên. Tuy nhiên, sleep training có thể giúp trẻ phát triển khả năng tự xoa dịu nếu được áp dụng đúng lứa tuổi và trong giới hạn an toàn. Trong những tháng đầu tiên của trẻ sơ sinh, bộ não sẽ phát triển mạnh nhất, lưu giữ những ấn tượng đầu tiên của con về thế giới như con có được an toàn không, ba mẹ có phải là chỗ dựa cho con không, con có được yêu thương không.

Đây cũng là khoảng thời gian quan trọng để con học những điều hay, mới lạ từ ba mẹ, đặc biệt là cách xử lý căng thẳng thần kinh. Bởi vậy thật sai lầm khi bạn để con đối mặt một mình vào ban đêm. Trẻ sẽ cảm thấy không được ba mẹ yêu thương và bị bỏ rơi.

Làm giảm phản xạ đòi bú

Trẻ sơ sinh khóc để thu hút sự ý của ba mẹ khi bị tách ra ở một mình. Mẹ đáp lại tiếng khóc của con bằng cái ôm, sự vỗ về là hành vi bản năng của người mẹ. Mỗi phương pháp nuôi con đều có ưu và nhược điểm. Điều quan trọng là cha mẹ cần theo dõi phản ứng của trẻ và chọn cách phù hợp với bản thân, đảm bảo sự gắn bó và an toàn giấc ngủ.

Nếu trẻ được bú đủ vào ban ngày và không có nhu cầu bú đêm sau 6 tháng, sleep training có thể không ảnh hưởng đến việc duy trì sữa mẹ. Tuy nhiên, với trẻ sơ sinh dưới 6 tháng, nhu cầu bú đêm vẫn cần được đáp ứng linh hoạt.

Trẻ thiếu tự tin

Những biểu hiện sinh lý của trẻ sơ sinh thường khá phức tạp. Có những đứa trẻ không quấy khóc nhưng nội tâm lại đang trải qua những cơn khủng hoảng tâm lý dữ dội.

Đây chính là lý do vì sao sự phản hồi và giao tiếp của ba mẹ lại giúp trẻ có được cảm giác an toàn, từ đó giúp trẻ có sự tự tin trong giao tiếp sau này.

Cách tập cho trẻ tự ngủ an toàn, hiệu quả

Sau khi đã trả lời được vấn đề có nên để trẻ khóc tự ngủ hay không, chắc hẳn mẹ thắc mắc nên tập cho con tự ngủ như thế nào thì tốt. Để rèn luyện thói quen ngủ độc lập cho trẻ 3 - 4 tháng tuổi, mẹ có thể áp dụng 3 phương pháp sau đây:

Giúp trẻ phân biệt nhịp ngày và đêm

Trẻ sơ sinh chưa phân biệt rõ ràng sự khác nhau giữa ngày và đêm nên trẻ hay thức giấc vào ban đêm nhưng lại ngủ suốt vào ban ngày. Để giúp trẻ tự điều chỉnh giấc ngủ vào ban đêm nhiều hơn ban ngày, mẹ làm theo những cách sau:

• Trong căn phòng mà trẻ ngủ, chỉ bật ánh sáng dịu nhẹ vào ban đêm.
• Khi trẻ khóc, mẹ nhanh chóng vỗ về hoặc cho bú, trẻ thấy yên tâm sẽ ngủ dễ hơn.
• Mẹ chỉ dành việc chơi đùa với con vào ban ngày sau khi ăn, còn ban đêm chỉ vỗ về nhẹ nhàng.

Đặt trẻ xuống giường khi trẻ buồn ngủ

Tập cho trẻ các thói quen khi ngủ cũng làm tăng cảm giác buồn ngủ cho trẻ và giúp trẻ ngủ lại dễ dàng khi chợt tỉnh giấc vào ban đêm. Ví dụ, mẹ bế trẻ, vỗ về, hát ru cho trẻ ngủ. Tuy nhiên, lâu ngày trẻ sẽ hình thành thói quen chỉ chịu ngủ khi được bế và đung đưa, ngoài ra trẻ cũng khó ngủ lại được nếu không được bồng ru khi thức dậy vào ban đêm.

Do đó, mẹ nên bế lên đặt trẻ xuống giường khi trẻ buồn ngủ để trẻ tự ngủ. Cần áp dụng phương pháp này trong 3 - 4 tháng đầu đời của trẻ để giúp trẻ hình thành thói quen ngủ mà không cần mẹ vỗ về vào ban đêm.

Bắt đầu chu trình ăn, chơi, ngủ

Sau khi đã tập cho trẻ thói quen tự ngủ thuận lợi, hãy thực hiện theo trình tự lập lại mỗi ngày gồm cho trẻ ăn - chơi - cho ngủ. Một chu trình được thực hiện nhất quán sẽ giúp trẻ lập trình được giấc ngủ của mình.

Một số lưu ý giúp trẻ dễ ngủ ban đêm

Mẹ cần lưu ý những điều sau đây để giúp trẻ dễ ngủ vào ban đêm:

• Mẹ thường ngăn con ngủ vào ban ngày vì muốn con ngủ nhiều hơn vào ban đêm. Nhưng điều này sẽ khiến trẻ mệt và khó đi vào giấc ngủ đêm hơn.
• Trẻ từ 6 tháng trở đi không cần bữa ăn đêm để bổ sung dinh dưỡng. Tuy nhiên nếu trẻ cần bữa ăn này, mẹ vẫn có thể cho trẻ bú đêm để duy trì nguồn sữa mẹ.
• Mẹ cần cung cấp cho trẻ đủ lượng kẽm để trẻ ăn ngon, đạt chiều cao và cân nặng đúng chuẩn. Ngoài ra, trẻ cũng cần được bổ sung các vitamin và khoáng chất quan trọng khác như crom, lysine, vitamin nhóm B,... giúp trẻ ăn ngon, tăng cường đề kháng, hệ miễn dịch tốt để ít ốm vặt.

Tóm lại có nên để trẻ khóc tự ngủ không Việc để trẻ tự ngủ bằng các phương pháp như Cry-it-out có thể phù hợp với một số gia đình nếu được thực hiện đúng cách, đúng độ tuổi và trong môi trường an toàn. Các nghiên cứu hiện tại không cho thấy tác hại lâu dài đối với sự phát triển thể chất và tâm lý của trẻ khi áp dụng sleep training có kiểm soát.