Covid-19 biến thể JN.1 - Mối đe dọa đối với sức khỏe

Covid-19 biến thể JN.1 đang có tốc độ lây lan đáng chú ý trên nhiều quốc gia. Mức độ tiến hóa nhanh chóng, JN.1 có khả năng lây lan dễ hơn hẳn khiến nhiều cơ quan chức năng đưa ra cảnh báo tới người dân.

Biến thể mới JN.1 Covid-19

Covid-19 là một bệnh truyền nhiễm do coronavirus SARS-CoV-2 gây ra. Dịch bệnh này xuất phát từ thành phố Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc vào cuối năm 2019 và sau đó đã nhanh chóng lan ra toàn cầu. Đại dịch toàn cầu này đã ảnh hưởng mạnh mẽ tới sức khỏe, thậm chí đã kết thúc cuộc sống của nhiều người dân. Dịch Covid-19 đã gây ảnh hưởng nặng nề đến kinh tế và xã hội trên toàn cầu, với nhiều người mất việc làm và nhiều ngành công nghiệp gặp khó khăn. Đến nay, Covid-19 vẫn là nỗi ám ảnh của nhiều người dân và nhiều quốc gia đang trong quá trình khôi phục nền kinh tế sau một thời gian dài chiến đấu với dịch bệnh.

Chưa dừng lại ở đó, Covid-19 tự hình thành nhiều biến thể trong thời gian ngắn. Biến thể JN.1 là một trong 5 biến thể của Covid-19 đã được xếp vào nhóm biến thể chiếm ưu thế, cần được quan tâm do WHO. Theo nghiên cứu biến thể Pirola thì biến thể JN.1 là thế hệ sau của biến thể Pirola. Biến thể này có khoảng 60 đột biến trên protein gai so với Corona lúc ban đầu. Dường như sự tiến hóa của biến thể này đã nhanh hơn so với các biến thể trước đó. Vậy nên, biến thể JN.1 đã chiếm phần lớn trong các ca mắc Covid-19 tại Mỹ.

Biến thể mới JN.1 tại Việt Nam

Trong đó biến thể JN.1 đã xuất hiện tại Việt Nam với tốc độ lây lan đáng chú ý. Trong 2 tuần tuần 2024, số ca mắc Covid-19 tăng lên 2,4 lần so với 2 tuần trước đó, số ca bệnh rải rác khắp 39 tỉnh và thành phố. Tuy số ca nhập viện tăng nhưng số ca bệnh nặng không tăng nên hệ thống điều trị tại các cơ sở vẫn đáp ứng đủ nhu cầu điều trị hiệu quả cho người dân.

Tại Thành phố Hồ Chí Minh số ca mắc Covid-19 đa số đều là biến thể JN.1 thuộc nhánh Pirola của chủng Omicron. Tuy chưa có bằng chứng độc lực của biến thể Covid-19 mới này tăng nhưng số ca mắc có dấu hiệu tăng. Tính tại Thành phố Hồ Chí MInh, từ 18/12/2023 đến 22/01/2024 có tới 94 ca mắc Covid-19 mới trong đó có tới 17 ca nặng cần thở oxy. Đây là một dấu hiệu đáng báo động vì trong khoảng thời gian sắp tới, thời gian nghỉ tết của toàn dân, nếu không có biện pháp phòng ngừa phù hợp thì tốc độ lây lan với biến chủng JN.1 có thể gây ra đại dịch mới.

Các triệu chứng mắc biến thể JN.1

Trung tâm Y tế UT Southwestern (Mỹ), Phó giáo sư Tiến sĩ bác sĩ Minji Kang cho biết biến thể JN.1 có các triệu chứng khá giống với các biến thể của chủng Omicron khác bao gồm:

• Nghẹt mũi, chảy nước mũi.
• Mệt mỏi, đau đầu, sốt, ớn lạnh.
• Đau họng, ho, có thể có nôn hoặc buồn nôn.
• Cơ thể đau nhức, cơ bắp đau nhức.
• Mất vị giác, mất khứu giác, thở hụt hơi, khó thở.

Theo bác sĩ Kang thì có vẻ biến thể JN.1 gây ra nhiều vấn đề tiêu hóa hơn các biến chủng khác, đặc biệt là tiêu chảy. Với các dấu hiệu này vẫn rất dễ dàng gặp phải ở những bệnh lý khác. Nhưng cần đặc biệt chú ý theo dõi sức khỏe, các triệu chứng này nếu bạn có tiếp xúc gần với các đối tượng có mắc hay có nguy cơ cao mắc Covid-19.

Tuy chưa có bằng chứng biến thể JN.1 có độc tính cao hơn nhưng đối với những người thuộc nhóm dễ bị tổn thương thì cũng dễ mắc bệnh nặng, các đối tượng này bao gồm:

• Người có bệnh lý nền như: Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, bệnh tiểu đường, béo phì, bệnh tim,... Những đối tượng này sức đề kháng không cao, hệ miễn dịch suy giảm dễ bị virus tấn công và gây ra các biến chứng nặng nề.
• Phụ nữ đang mang thai và trẻ sơ sinh cũng là đối tượng cần được phòng ngừa triệt để.
• Người từ 65 tuổi trở lên: Theo Everyday Health thì hơn 81% số ca tử vong do Covid-19 đều là người trên 65 tuổi. Tỷ lệ mắc Covid-19, tỷ lệ gặp nhiều biến chứng do Covid-19 ở đối tượng này cũng cao nhất.

Vậy cách thức phòng ngừa đối với Covid-19 biến thể JN.1 bao gồm những gì? Vẫn là những cách phòng ngừa Covid-19 cơ bản từ trước đến nay như:

• Đeo khẩu trang: Đeo khẩu trang khi bạn ở trong các khu vực công cộng hoặc khi tiếp xúc gần với người khác. Chọn khẩu trang có chất lọc tốt để giảm nguy cơ lây nhiễm.
• Rửa tay thường xuyên: Rửa tay bằng xà phòng và nước trong ít nhất 20 giây. Sử dụng nước rửa tay có cồn nếu không có xà phòng và nước trước và sau khi ra khỏi nhà, hay cảm thấy mới tiếp xúc với nguy cơ lây nhiễm.
• Giữ khoảng cách xã hội: Tránh tiếp xúc gần với người khác, đặc biệt là những người có triệu chứng. Giữ khoảng cách với người khác ít nhất 2 mét.
• Tránh chạm mặt: Tránh đưa tay chạm vào mắt, mũi và miệng mà không rửa tay trước đó.
• Tiêm vaccine Covid-19: Đây là biện pháp phòng ngừa cơ bản.

Covid-19 biến thể JN.1 có thể làm bùng phát trở lại dịch Covid-19. Vậy nên toàn thể người dân cần chung tay phòng ngừa bệnh cho chính bản thân mình cũng như cho toàn thể cộng đồng.