Đặc điểm nước tiểu của người bị tiểu đường như thế nào?

Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), bệnh đái tháo đường là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn tật trên toàn cầu, chủ yếu do các biến chứng tim mạch, thận, và thần kinh. Đây là một bệnh lý mạn tính nghiêm trọng, tiến triển âm thầm và có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện và kiểm soát kịp thời. Một trong những dấu hiệu ban đầu có thể giúp nhận biết sớm nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường là thay đổi bất thường trong nước tiểu. Vậy nước tiểu của người bị đái tháo đường thường có những đặc điểm gì?

Đặc điểm nước tiểu của người bị tiểu đường xét về màu sắc

Nước tiểu của người bị tiểu đường có thể có mùi ngọt, màu đục và đi tiểu nhiều lần do sự xuất hiện của glucose. Tình trạng đục cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo biến chứng thận hoặc nhiễm trùng đường tiết niệu, cần theo dõi nếu kéo dài.

Màu sắc của nước tiểu trở nên bất thường là dấu hiệu đầu tiên cảnh báo những bệnh lý tiềm ẩn trong cơ thể, trong đó có thể kể tới bệnh tiểu đường. Trong một số trường hợp, người bị tiểu đường có thể có nước tiểu đục nếu xuất hiện biến chứng như tổn thương thận (protein niệu) hoặc nhiễm trùng đường tiết niệu, tuy nhiên đây không phải dấu hiệu phổ biến hay đặc trưng.

Nguyên nhân có thể đến từ các yếu tố sau:

Nước tiểu màu đục do hàm lượng đường trong máu cao

Bình thường, tuyến tụy sản xuất hormone insulin để điều chỉnh và cân bằng mức đường trong máu. Tuy nhiên, đối với những người mắc tiểu đường, cơ thể không thể tự sản xuất đủ insulin hoặc không sử dụng insulin một cách hiệu quả, dẫn đến tăng đường trong máu.

Khi mức đường trong máu quá cao, thận loại bỏ glucose qua nước tiểu. Tuy nhiên, glucose không làm nước tiểu trở nên đục; nếu có đục, nguyên nhân thường đến từ protein niệu hoặc nhiễm trùng.

Biến chứng thận hư do tiểu đường

Khi thận phải làm việc liên tục trong thời gian dài để đào thải lượng đường dư thừa trong máu cao do bệnh tiểu đường, thận sẽ xuất hiện nhiều biến chứng, thậm chí là dẫn đến bệnh thận mãn tính.

Nếu trường hợp này xảy ra, thì các phân tử lớn như protein có thể vượt qua màng thận và xuất hiện trong nước tiểu. Sự hiện diện của protein trong nước tiểu làm cho nước tiểu trở nên đục.

Nhiễm trùng đường tiết niệu

Màu nước tiểu bị đục có thể do đường tiết niệu bị nhiễm trùng. Trong đó, bệnh tiểu đường lại là nguyên nhân làm gia tăng sự nhiễm trùng ở khu vực này. Khi bị nhiễm trùng đường tiết niệu, hệ miễn dịch sẽ phát ra tế bào bạch cầu để tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh. Những tế bào bạch cầu đã chết sẽ được cơ thể loại bỏ thông qua nước tiểu, gây ra tình trạng nước tiểu có màu đục.

Ngoài ra, trong trường hợp nhiễm trùng, tế bào có thể tạo ra dịch nhầy mủ (đôi khi chứa máu), điều này cũng là một nguyên nhân gây màu đục cho nước tiểu trong trường hợp nhiễm trùng đường tiết niệu.

Nước tiểu của người bị tiểu đường có mùi gì?

Ngoài màu sắc, bạn còn có thể nhận biết tiểu đường qua mùi của nước tiểu. Nếu nước tiểu có mùi ngọt hoặc mùi trái cây, đây có thể là dấu hiệu của sự hiện diện glucose hoặc ketone niệu, và có thể gặp trong đái tháo đường, đặc biệt nếu kèm theo các triệu chứng khác như tiểu nhiều, khát nước, sút cân. Tuy nhiên, mùi nước tiểu không phải chỉ dấu đặc hiệu để chẩn đoán tiểu đường. Mùi ngọt trong nước tiểu xuất hiện do glucose bắt đầu rò rỉ vào nước tiểu.

Đối với các bệnh nhân đang điều trị bệnh tiểu đường, mùi ngọt trong nước tiểu cho thấy mức đường huyết chưa được kiểm soát tốt. Nước tiểu có mùi ngọt thật ra cũng có thể xuất phát từ sự dư thừa keton trong máu, do ăn kiêng quá mức hoặc do các vấn đề chuyển hóa khác.

Ở một số người, đây là dấu hiệu đầu tiên của bệnh đái tháo đường. Nếu bạn đột nhiên nhận thấy nước tiểu đục và có mùi ngọt thì hãy đi khám ngay.

Cách phòng ngừa biến chứng do tiểu đường

Việc phòng ngừa các biến chứng do tiểu đường gây ra rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe của bạn. Một số biện pháp mà bạn có thể áp dụng như sau:

Cách phòng ngừa biến chứng do tiểu đường

Để ngăn chặn các biến chứng nguy hiểm do tiểu đường, điều quan trọng là phải kiểm soát tốt đường huyết và duy trì lối sống lành mạnh. Dưới đây là một số biện pháp thiết thực bạn có thể áp dụng:

Duy trì đường huyết ổn định: Đây là yếu tố then chốt trong kiểm soát bệnh tiểu đường. Bên cạnh chế độ ăn uống và tập luyện phù hợp, một số bệnh nhân tiểu đường type 2 có thể cần đến sự hỗ trợ của thuốc. Trong đó, Ozempic® (semaglutide) – thuốc tiêm 1 lần mỗi tuần thuộc nhóm đồng vận thụ thể GLP‑1 đã được chứng minh có hiệu quả trong việc giảm chỉ số HbA1c, hỗ trợ kiểm soát cân nặng và làm chậm tiến triển của các biến chứng tim mạch và thận. Việc sử dụng thuốc cần có chỉ định cụ thể từ bác sĩ chuyên khoa.

Chế độ ăn uống khoa học: Tăng cường rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt, đạm thực vật và thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp. Hạn chế đồ ngọt, tinh bột tinh luyện và chất béo bão hòa.

Tập luyện đều đặn: Dành ít nhất 30 phút mỗi ngày cho các hoạt động thể chất vừa phải như đi bộ nhanh, bơi lội, đạp xe… sẽ giúp cải thiện độ nhạy insulin và hỗ trợ kiểm soát đường huyết. Một nghiên cứu ở những người tiền đái tháo đường cho thấy tập thể dục cường độ vừa phải làm tăng độ nhạy insulin lên 51% và tập thể dục cường độ cao làm tăng độ nhạy lên 85%. Tuy nhiên, hiệu ứng này chỉ xảy ra vào những ngày tập luyện. Nhiều loại hoạt động thể chất đã được chứng minh là làm giảm sức đề kháng insulin và lượng đường trong máu ở người trưởng thành thừa cân, béo phì và tiền đái tháo đường.

Bỏ hút thuốc lá: Hút thuốc lá có liên quan mạnh mẽ đến nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường, đặc biệt là ở những người nghiện thuốc lá nặng.

Giữ vệ sinh cá nhân: Vệ sinh đường tiết niệu sạch sẽ để giảm nguy cơ nhiễm trùng, một biến chứng dễ xảy ra ở người tiểu đường.

Theo dõi sức khỏe định kỳ: Khám định kỳ để kiểm tra đường huyết, chức năng thận, tim mạch và phát hiện sớm các vấn đề bất thường.

Quản lý căng thẳng: Hạn chế stress, ngủ đủ giấc và duy trì tâm lý tích cực cũng góp phần hỗ trợ quá trình điều trị hiệu quả hơn.

Tiêm chủng cho người đái tháo đường:

• Tiêm vắc xin cúm hàng năm.
• Tiêm vắc xin phế cầu khuẩn.
• Tiêm vắc xin phòng uốn ván - bạch hầu - ho gà, sởi - quai bị - rubella và bệnh zona cũng rất quan trọng đối với người lớn mắc bệnh tiểu đường.

Tóm lại, trong một số trường hợp, người bị tiểu đường có thể có nước tiểu có mùi ngọt hoặc trái cây do sự hiện diện của glucose hoặc ketone. Nước tiểu có thể trở nên đục nếu có biến chứng như tổn thương thận hoặc nhiễm trùng đường tiết niệu. Tuy nhiên, đây không phải là những dấu hiệu đặc trưng và không thể dùng để chẩn đoán tiểu đường một cách chắc chắn. Các đặc điểm bất thường của nước tiểu có thể là dấu hiệu cảnh báo sớm cần được lưu ý, tuy nhiên không thể thay thế cho các phương pháp chẩn đoán y tế chính xác như xét nghiệm máu, xét nghiệm nước tiểu và đánh giá lâm sàng toàn diện.

Nếu bạn đang sống chung với bệnh tiểu đường type 2 và chưa kiểm soát tốt đường huyết, hãy trao đổi với bác sĩ để được tư vấn về các lựa chọn điều trị phù hợp, bao gồm Ozempic® – giải pháp điều trị đái tháo đường chỉ với 1 mũi tiêm/tuần giúp giảm cân, bảo vệ tim - thận.

Hữu ích:

• Tại sao người bị tiểu đường lại đi tiểu nhiều
• Bệnh tiểu đường tuýp 1 nặng hay nhẹ
• Biến chứng tiểu đường tuýp 2 là gì? Có nguy hiểm không?