Dấu hiệu nhận biết lồi củ xương hàm trên

Lồi củ xương hàm trên thường có các đặc điểm như khối xương nổi lên, đơn độc, cứng và có thể biến dạng theo nhiều hình dạng khác nhau. Tình trạng này có thể xuất hiện ở mọi độ tuổi, nhưng thường bắt đầu phát triển từ tuổi vị thành niên và tiếp tục ổn định trong suốt cuộc đời. 

Lồi củ xương hàm trên thường không gây ra cảm giác đau đớn hoặc các vấn đề thể chất khác, và thường không cần điều trị nếu không gây ra bất kỳ vấn đề nào. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, nếu lồi xương phát triển quá lớn hoặc gây ra rối loạn chức năng trong miệng, có thể cần phải thăm khám và xem xét liệu pháp điều trị phù hợp.

Lồi củ xương hàm trên là gì?

Lồi củ xương hàm trên hay còn được biết đến với các tên gọi khác như lồi xương hàm trên, vòm miệng hình xuyến, Torus palatinus hoặc Torus hàm trên, là một dạng phổ biến của lồi xương hàm, đặc trưng bởi sự phát triển bất thường nhưng lành tính của các xương ở vòm miệng.

Lồi xương thường xuất hiện trên đường giữa của khẩu cái cứng và có thể khác nhau về hình dạng và kích thước. Mặc dù sửng có thể cảm nhận được tình trạng sưng nề hoặc u bất thường nhưng thường không gây đau. Trong những trường hợp nặng hơn, có thể thấy rõ lồi xương phát triển lớn trên vòm miệng, đường kính thường dưới 2 cm.

Hầu hết các trường hợp lồi củ xương hàm trên không đi kèm với những triệu chứng đau đớn, không gây tổn thương nghiêm trọng và thường không cần phải điều trị. Khoảng 20 – 30% trường hợp có thể gặp tình trạng xoắn đỉnh.

Tuy nhiên, trong một số trường hợp, vòm miệng hình xuyến có thể gây ra những rối loạn chức năng trong miệng, gây khó khăn khi nhai, nuốt và có thể khởi phát một số vấn đề khác.

Nguyên nhân gây ra lồi củ xương hàm trên

Các nhà nghiên cứu cho rằng, lồi củ xương hàm trên có thể phát triển từ một số nguyên nhân dưới đây:

Di truyền: Một nguyên nhân chính được xem xét là yếu tố di truyền. Có thể một người mắc chứng torus palatinus sẽ di truyền bệnh lý này cho con cái của họ.

Chế độ ăn uống: Lồi củ xương hàm trên phổ biến ở những người tiêu thụ một lượng lớn cá nước mặn, đặc biệt là cá biển. Điều này thường gặp ở các quốc gia như Nhật Bản, Na Uy và Croatia. Nguyên nhân là do cá biển chứa một lượng lớn vitamin D và chất béo không bảo hòa đa, hai chất dinh dưỡng rất cần thiết cho sự phát triển của xương. Việc tiêu thụ quá nhiều các chất này có thể kích thích sự phát triển của lồi xương.

Nghiến răng: Nghiến răng làm tăng áp lực của cấu trúc xương trong miệng, đặc biệt là ở khu vực vòm miệng. Áp lực này có thể kích thích sự phát triển quá mức của các xương và dẫn đến hình thành lồi củ xương hàm trên.

Mật độ xương: Những người phụ nữ sau mãn kinh thường có mật độ xương thấp hơn, và họ có nhiều khả năng mắc chứng lồi củ xương hàm trên hơn so với những người có mật độ xương từ bình thường đến cao. Vòm miệng hình xuyến của nhóm đối tượng này thường từ trung bình đến lớn. Bổ sung quá nhiều vitamin D và chất béo không bảo hòa đa cũng có thể kích thích sự phát triển của lồi xương.

Ai dễ mắc lồi củ xương hàm trên?

Những đối tượng có nguy cơ cao hơn mắc chứng vòm miệng hình xuyến bao gồm:

Giai đoạn đầu tuổi trưởng thành: Lồi củ xương hàm trên có thể phát triển nhiều hơn trong giai đoạn này, khi cơ thể đang trong quá trình phát triển và tăng trưởng.

Phụ nữ: Phụ nữ có khả năng cao hơn mắc chứng vòm miệng hình xuyến so với nam giới. Điều này có thể liên quan đến yếu tố hormonal và sự thay đổi trong cơ địa của phụ nữ.

Người có gốc Châu Á: Những người có nguồn gốc từ khu vực Châu Á thường có tỷ lệ cao hơn mắc chứng lồi xương hàm so với những nhóm dân tộc khác.

Người thường xuyên bổ sung vitamin D và chất béo không bảo hòa đa từ chế độ ăn uống: Việc tiêu thụ lượng lớn vitamin D và chất béo không bảo hòa đa từ thực phẩm, đặc biệt là từ các nguồn như cá biển, có thể tăng nguy cơ phát triển lồi xương hàm trên.

Có người thân trong gia đình mắc chứng lồi xương hàm: Nguy cơ mắc lồi xương hàm có thể tăng lên đối với những người có người thân trong gia đình đã từng hoặc đang mắc chứng này. Yếu tố di truyền có thể đóng vai trò quan trọng trong việc xác định nguy cơ của cá nhân.

Dấu hiệu nhận biết lồi củ xương hàm trên

Lồi củ xương hàm trên thường không gây đau đớn hoặc bất kỳ tình trạng thể chất nào. Tuy nhiên, khi lồi xương phát triển lớn về kích thước, thường có những đặc điểm sau:

• Những khối xương nổi, đơn độc, cứng, hình thành và phát triển ở giữa vòm miệng.
• Có nhiều kích thước khác nhau, từ nhỏ hơn 2mm đến lớn hơn 6mm.
• Trong giai đoạn đầu, khi lồi xương có kích thước nhỏ, sẽ cảm nhận được một điểm bất thường ở giữa vòm miệng, nhô lên một chút so với những vùng lân cận.
• Trong giai đoạn phát triển và khi lồi xương lớn hơn, lồi củ xương hàm trên sẽ hiện diện rõ ràng trên vòm miệng, có thể nhìn thấy và đánh giá bằng mắt thường.
• Lồi xương hình thành ở nhiều dạng khác nhau, có thể là dạng phẳng, hình thoi, dạng thùy hoặc dạng hòn (tương tự như nấm).

Thường thì lồi xương hàm trên phát triển rất chậm, thường bắt đầu ở tuổi dậy thì nhưng có thể không phát triển nhanh về kích thước và khó nhận biết cho đến tuổi trung niên. Ở những người già, vòm miệng hình xuyến ngừng phát triển, thậm chí có thể thu nhỏ lại trong một số trường hợp do quá trình tiêu xương tự nhiên của cơ thể khi già đi.

Những trường hợp có lồi củ xương hàm trên phát triển với kích thước lớn có thể gặp một số vấn đề sau:

• Một số lồi xương được bao phủ bởi niêm mạc có thể bị kích thích hoặc bị loét do chấn thương.
• Cảm giác khó chịu, vướng víu khi nhai và nuốt có thể xảy ra.

Kích thước của lồi củ xương hàm trên có thể biến đổi, nhưng thường không vượt quá 2 cm, và được phân loại như sau:

• Vết: Là kích thước nhỏ nhất của lồi xương, chỉ phát hiện bất thường khi sờ bằng tay. Trong quá trình kiểm tra, bạn có thể cảm nhận một hòn xương nhỏ nhô lên so với xung quanh.
• Nhỏ: Lồi xương hàm trên được coi là nhỏ khi chiều cao của nó dưới 3mm.
• Vừa: Lồi xương hàm trên được xem là vừa khi chiều cao của nó dao động từ 3 đến 5mm.
• Lớn: Lồi xương hàm trên được coi là lớn khi chiều cao của nó trên 5mm.

Lồi củ xương hàm trên là một biểu hiện bất thường liên quan đến sự phát triển quá mức của xương trên vòm miệng, thường xuất hiện dưới dạng khối xương đơn độc và cứng. Tuy nhiên, thông thường, tình trạng này không gây đau đớn, không phát triển thành các khối u ác tính, và không đòi hỏi điều trị trong hầu hết các trường hợp.

Trong một số trường hợp, lồi xương có thể được bao phủ bởi niêm mạc, gây ra khó khăn trong quá trình nhai, nuốt, nói, và vệ sinh răng miệng do kích thước lớn của nó. Ngoài ra, nó cũng có thể gây ra sự không thoải mái khi tháo và lắp răng giả một cách đúng đắn.

Các vấn đề khác có thể xuất phát từ lồi xương bao gồm kích thích hoặc tổn thương. Cụ thể, lồi xương có thể bị trầy xước khi nhai các loại thức ăn cứng, chẳng hạn như khoai tây chiên. Do vùng vòm miệng hình xuyến không có mạch máu, việc chữa trị vết trầy xước hoặc cắt thường diễn ra chậm hơn so với các vùng khác của cơ thể.