Dị ứng thuốc AstraZeneca - những điều còn chưa biết

Vắc xin COVID - 19 cũng là một loại thuốc và cũng như bất kỳ thuốc hoặc vắc xin nào khác, sau khi tiêm có thể gặp một số phản ứng sau tiêm. Theo hãng AstraZeneca, vắc xin phòng COVID - 19 của họ tạo ra phản ứng miễn dịch tốt và ít gặp các triệu chứng dị ứng thuốc Astra.

Những điều cần biết về thuốc astra

Vắc xin AstraZeneca là vắc xin phòng COVID-19 được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) thông qua chấp thuận sử dụng trong trường hợp khẩn cấp vào ngày 15/2/2021. Vắc xin được sản xuất ở nhiều nước: Hàn Quốc, Italy, Nhật Bản, Ấn Độ,…

Tại Việt Nam, vắc xin COVID - 19 AstraZeneca đã được Bộ Y tế phê duyệt tại quyết định số 983/QĐ-BYT ngày 01/02/2021.

Vắc-xin COVID - 19 AstraZeneca có mã di truyền thuộc một phần quan trọng của vi - rút SARS - CoV - 2 gọi là gai protein được loại vi-rút 'vật mang' cảm thông thường, vô hại (một loại adenovirus). Adenovirus đã được sửa đổi để nó không thể sinh sôi nẩy nở một khi đã vào được bên trong các tế bào, có nghĩa là nó không thể lây lan sang các tế bào khác và gây ra nhiễm trùng. 

Vaccine Astrazeneca

Liều lượng và cách dùng thuốc astra

Tại Việt Nam, vắc xin astra được chỉ định tiêm phòng cho người từ 18 tuổi trở lên để tạo miễn dịch chủ động phòng bệnh viêm đường hô hấp cấp do virus SARS - CoV - 2 gây ra. Đến nay, vắc xin này vẫn chưa có dữ liệu nghiên cứu về việc sử dụng vắc xin ở trẻ em hoặc thanh thiếu niên dưới 18 tuổi.

Lịch tiêm: Gồm 2 mũi:

• Mũi 1: Lần đầu tiên tiêm.
• Mũi 2: Sau mũi đầu tiên từ 4 đến 12 tuần.

Liều lượng, đường tiêm: Tiêm bắp. Vắc xin dạng dung dịch, đóng 10 liều/1 lọ, mỗi liều 0,5ml.

Trường hợp trì hoãn tiêm chủng

• Người có tiền sử đã mắc COVID-19 trong vòng 6 tháng.
• Người đang mắc bệnh cấp tính.
• Phụ nữ mang thai dưới 13 tuần.

Chống chỉ định tiêm

• Tiền sử phản vệ với vắc xin phòng COVID - 19 cùng loại (lần trước).
• Có bất cứ chống chỉ định nào theo công bố của nhà sản xuất.

Các triệu chứng dị ứng thuốc astra

Phản ứng sau tiêm vắc xin AstraZeneca

Các biểu hiện dị ứng thường xuất hiện sau khi dùng thuốc khoảng 1 giờ. Một số trường hợp dị ứng xuất hiện sau vài giờ, vài ngày dùng thuốc. Các triệu chứng dị ứng astra thường gặp như:

• Rất phổ biến (≥ 10%) như đau đầu, buồn nôn, đau cơ, đau khớp, nhạy cảm đau, đau, nóng tại vị trí tiêm, ngứa, mệt mỏi, bồn chồn, sốt, ớn lạnh.
• Sưng và đỏ tại vị trí tiêm.

Các tai biến nặng do dị ứng thuốc astra

• Sốc phản vệ là một biểu hiện dị ứng trầm trọng, xảy ra với khoảng 1 trong một triệu người được tiêm vắc xin này: Run tay chân, vã mồ hôi, da tái, ớn lạnh; Khó thở, thở khò khè, tim đập nhanh hoặc ngã quỵ; Huyết áp tăng hoặc tụt, mạch nhanh; Tê mặt, tê bì tay chân, co quắp tay chân.
• Thuyên tắc huyết khối, giảm tiểu cầu có thể xảy ra sau khi tiêm vắc xin astra. Thuyên tắc huyết khối có thể xảy ra ở các bộ phận khác nhau trong cơ thể, bao gồm não và bụng. Giảm tiểu cầu có thể gây chảy máu. Các triệu chứng của tình trạng này chủ yếu bắt đầu trong thời gian từ 4 đến 20 ngày sau khi chủng ngừa: Hụt hơi, đau ngực, đau ở bụng dai dẳng, phù chân, nổi ban chấm đỏ li ti hoặc vết bầm không phải tại vết kim mà không rõ nguyên do.
• Triệu chứng khác: Nhức đầu dữ dội, dai dẳng khác với nhức đầu “thông thường” và uống paracetamol hoặc các loại thuốc giảm đau khác không hết; Mắt mờ; yếu tay chân; co giật,...

Khi sử dụng thuốc nếu có bất kỳ biểu hiện lạ, không bình thường cần trao đổi ngay với bác sĩ để được xử trí kịp thời.

Sau khi tiêm vaccine có thể xảy ra phản ứng dị ứng thuốc astra

Làm gì khi bị dị ứng thuốc astra?

Hướng dẫn người được tiêm chủng khi có một trong các biểu hiện sau cần đến ngay cơ sở y tế.

Các dấu hiệu xuất hiện trong vòng 1 – 2 ngày đầu sau tiêm:

• Bệnh nhân choáng, hoa mắt, chóng mặt, bồn chồn.
• Run tay chân, vã mồ hôi, da tái, ớn lạnh.
• Miệng ngứa, sưng môi/lưỡi.
• Tê mặt, tê bì tay chân, co quắp tay chân.
• Da: Ngứa, phát ban/mẩn đỏ toàn thân, phù mặt.
• Tiêu hóa: Buồn nôn, nôn, nôn khan, đau bụng/tiêu chảy.
• Hô hấp: Tức ngực, khó thở, khò khè, cảm giác nghẹt thở.
• Huyết áp tăng hoặc tụt, mạch nhanh.
• Nổi hạch.

Các dấu hiệu xuất hiện từ 4 – 28 ngày sau tiêm vắc xin:

• Đau đầu dai dẳng, dữ dội.
• Các triệu chứng thần kinh khu trú: Yếu, liệt tay chân.
• Mắt nhìn mờ hoặc nhìn đôi.
• Co giật.
• Khó thở hoặc đau ngực.
• Đau bụng dai dẳng.
• Đau, phù phì dưới.
• Chảy máu, xuất huyết da, đi ngoài phân đen.

Nếu bị đau tại vết kim, bị sốt, nhức đầu hoặc bị đau nhức thân thể trong 1 – 2 ngày đầu sau khi chủng ngừa, người bệnh có thể uống paracetamol. Người bệnh không cần uống paracetamol hoặc ibuprofen trước khi chủng ngừa. Nếu bị sưng tại vết kim, người bệnh có thể chườm đá lạnh.

Những tác dụng phụ khi dùng thuốc astra

Tương tự bất kỳ loại vắc xin nào khác, khi sử dụng thuốc astra, bạn có thể bị một số tác dụng phụ thường xảy ra sau khi tiêm như sau:

• Đau, sưng, ê ẩm, đỏ hoặc ngứa tại vết kim, phát ban/mẩn đỏ toàn thân, phù mặt;
• Mệt mỏi;
• Nhức đầu;
• Đau cơ;
• Buồn nôn, nôn, nôn khan, đau bụng/tiêu chảy;
• Sốt và ớn lạnh;
• Cảm thấy không khỏe;
• Đau khớp.

Các tác dụng phụ ít xảy ra hơn sau khi tiêm vắc xin astra bao gồm:

• Hạch bạch huyết lớn ra;
• Đau các chi;
• Chóng mặt;
• Ăn bớt ngon miệng;
• Đau ở bụng.

Những tác dụng phụ này thường nhẹ, xuất hiện trong vòng một ngày sau khi tiêm chủng và sẽ hết trong vòng một hoặc hai ngày.

Có thể xuất hiện các triệu chứng giống cúm sau khi tiêm vắc-xin này so với khi tiêm các loại vắc-xin khác và ảnh hưởng đến sinh hoạt bình thường của người tiêm chủng. Các triệu chứng này thường xảy ra hơn sau liều đầu tiên hơn so với liều thứ nhì.

Bảo quản như thế nào để tránh bị dị ứng thuốc astra

Trong quá trình sản xuất, lưu trữ và vận chuyển vắc xin, bảo quản là công đoạn đặc biệt quan trọng để đảm bảo chất lượng vắc xin khi đến tay người dùng. Nếu không có cơ sở vật chất và trang thiết bị phù hợp, chất lượng vắc xin sẽ bị ảnh hưởng. Bảo quản thuốc astra ở nhiệt độ +2 đến +8 độ C.

Bảo quản tốt có thể giảm nguy cơ bị dị ứng thuốc astra

Vắc xin có hạn sử dụng 6 tháng từ ngày sản xuất. Hạn dùng ghi tháng sử dụng đến ngày cuối cùng của tháng. Lọ vắc xin đã mở chỉ sử dụng trong vòng 6 giờ. Không lắc lọ vắc xin trước khi sử dụng.

Chỉ sử dụng ống và kim tiêm một lần, không tái sử dụng, rác thải y tế cần tuân theo sự hướng dẫn của nhân viên y tế, không bỏ y cụ sắc nhọn vào nơi chứa rác sinh hoạt.

Thuốc astra dùng đường tiêm cần được tuân thủ nghiêm ngặt chỉ định và hướng dẫn sử dụng thuốc từ bác sĩ để đảm bảo an toàn và hạn chế tối đa các biểu hiện dị ứng do thuốc astra đem đến.

DS. Thu Hà

Nguồn tham khảo: Tổng hợp