DIA là chỉ số có ý nghĩa gì trên máy đo huyết áp?

Trong cuộc sống hiện đại, máy đo huyết áp đã trở thành thiết bị y tế gia đình phổ biến, giúp bạn theo dõi huyết áp một cách nhanh chóng và hiệu quả. Trong các kết quả hiển thị trên màn hình máy đo huyết áp, ba chỉ số quan trọng nhất gồm: SYS (huyết áp tâm thu), DIA (huyết áp tâm trương) và PULSE (nhịp tim). Trong đó, DIA đóng vai trò quan trọng trong việc đánh giá sự hoạt động của hệ tim mạch.

DIA là gì? Vai trò của huyết áp tâm trương trong sức khỏe tim mạch

DIA (được viết tắt từ Diastolic Pressure) là chỉ số huyết áp tâm trương, phản ánh áp lực trong động mạch khi tim ở trạng thái nghỉ ngơi (giữa hai lần co bóp). Đây là một trong hai chỉ số chính giúp đánh giá tình trạng huyết áp, bên cạnh huyết áp tâm thu (SYS).

Chỉ số DIA được đo bằng đơn vị mmHg (mi-li-mét thuỷ ngân). Chỉ số DIA có ý nghĩa như sau:

• Huyết áp tâm trương bình thường: Từ 60 - 80mmHg.
• DIA cao: Trên 90mmHg (dấu hiệu tăng huyết áp).
• DIA thấp: Dưới 60mmHg (dấu hiệu huyết áp thấp).

Chỉ số DIA cao hoặc thấp lâu dài đều tiềm ẩn nguy cơ dẫn đến các bệnh lý nguy hiểm như suy tim, đột quỵ, hoặc nhồi máu cơ tim. Huyết áp tâm trương cho biết khả năng co giãn của động mạch và tình trạng lưu thông máu trong cơ thể.

Một chỉ số DIA bình thường chứng tỏ tim và động mạch đang hoạt động tốt. Ngược lại, đối với những người có chỉ số DIA bất thường, nguy cơ gặp các biến chứng nguy hiểm như xơ vữa động mạch, suy thận, và rối loạn nhịp tim đều tăng cao.

Tác động của chỉ số DIA cao hoặc thấp

Một số vấn đề về sức khỏe tim mạch mà bạn cần lưu ý khi chỉ số DIA bất thường

DIA cao: Tăng huyết áp tâm trương

Huyết áp tâm trương cao (trên 90mmHg) thường gặp ở những người bị tăng huyết áp, đặc biệt là những người thừa cân, béo phì hoặc có lối sống ít vận động.

Một số vấn đề sức khỏe sẽ xảy ra khi DIA cao như sau:

• Xơ vữa động mạch: Các mảng xơ vữa sẽ bám lên thành mạch máu, làm cho tăng áp lực mạch máu.
• Nguy cơ nhồi máu cơ tim: Tim phải làm việc nhiều hơn để đẩy máu qua các động mạch giảm khả năng co dãn.
• Đột quỵ: Là một trong những biến chứng nguy hiểm nhất khi huyết áp cao.

Nguyên nhân phổ biến dẫn đến DIA cao:

• Tiêu thụ nhiều muối;
• Lười vận động;
• Tiền sử gia đình có bệnh tăng huyết áp;
• Hút thuốc lá: Nicotine trong thuốc lá kích thích hệ thần kinh giao cảm, làm tăng nhịp tim và huyết áp. Hút thuốc cũng gây xơ cứng động mạch, khiến chỉ số DIA tăng cao.

DIA thấp: Huyết áp tâm trương thấp

Huyết áp tâm trương thấp (DIA thấp) xảy ra khi mức huyết áp tâm trương giảm xuống dưới 60mmHg. Đây là tình trạng phổ biến ở những người suy nhược cơ thể, thiếu nước, hoặc bị mất máu nghiêm trọng. Việc nhận biết và điều trị kịp thời là yếu tố quan trọng để ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng DIA thấp, bao gồm:

• Mất nước hoặc mất máu nghiêm trọng: Cơ thể bị thiếu nước hoặc mất máu khiến lưu lượng máu giảm, dẫn đến hạ huyết áp.
• Tác dụng phụ của thuốc: Một số loại thuốc như thuốc lợi tiểu, thuốc an thần hoặc thuốc điều trị bệnh tim mạch có thể làm giảm huyết áp.
• Suy giảm chức năng tuyến giáp hoặc tuyến thượng thận: Các vấn đề liên quan đến tuyến nội tiết có thể ảnh hưởng đến huyết áp, đặc biệt là làm giảm huyết áp tâm trương.
• Huyết áp tâm trương thấp có thể gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe, đặc biệt là khi tình trạng này kéo dài.
• Suy tim: Tim phải làm việc nhiều hơn để bù đắp cho sự giảm lưu lượng máu, lâu dần dẫn đến suy tim.
• Ngất xỉu: Do lượng oxy cung cấp đến não không đủ, người bệnh có thể bị chóng mặt hoặc ngất xỉu, gây nguy hiểm khi đang lái xe hoặc làm việc.
• Tổn thương cơ quan nội tạng: Huyết áp thấp kéo dài có thể làm giảm lượng máu cung cấp đến gan, thận và tim, gây tổn thương và suy giảm chức năng các cơ quan này.

Một số dấu hiệu của người bị huyết áp tâm trương thấp thường gặp như sau, mặc dù các triệu chứng này không đặc trưng:

• Mệt mỏi, suy nhược cơ thể;
• Chóng mặt, đặc biệt khi thay đổi tư thế;
• Lạnh tay, chân do máu không được lưu thông đầy đủ.

Cách duy trì huyết áp bình thường

Duy trì huyết áp cũng như chỉ số DIA ở mức bình thường là mục tiêu quan trọng giúp bảo vệ sức khỏe tim mạch và phòng ngừa nguy cơ mắc các bệnh lý nghiêm trọng.

Thay đổi lối sống

Bạn nên xây dựng cho mình chế độ ăn uống lành mạnh. Trong đó quan trọng hơn hết là bổ sung nhiều rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt. Hạn chế ăn mặn, dầu mỡ và các thực phẩm chế biến.

Bên cạnh đó nên tăng cường vận động, bằng cách thực hiện các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, bơi lội, hoặc yoga đều đặn. Mỗi ngày chỉ cần tối thiểu 30 phút vận động. Việc ăn uống và vận động nên được thực hiện cùng với việc đảm bảo giấc ngủ mỗi ngày từ 7 - 8 tiếng. Khi đó cơ thể có thời gian hồi phục cũng như thực hiện chuyển hóa cơ bản.

Kiểm tra huyết áp thường xuyên

Đối với những người đang mắc bệnh lý tim mạch hoặc những người có nguy cơ mắc bệnh tim mạch, nên sử dụng máy đo huyết áp để theo dõi chỉ số huyết áp cũng như nhịp tim thường xuyên. Việc ghi chép kết quả hàng ngày sẽ rất hữu ích để nhận biết xu hướng tăng, giảm bất thường. Bên cạnh đó bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ định kỳ, đặc biệt nếu nhận thấy chỉ số DIA thường xuyên nằm ngoài mức bình thường.

Tuân thủ điều trị

Nếu đang điều trị các bệnh liên quan đến huyết áp, hãy dùng thuốc đúng liều lượng theo chỉ định của bác sĩ. Quan trọng nhất là tránh tự ý ngưng hoặc đổi thuốc, bởi vì việc ngưng thuốc đột ngột có thể dẫn đến biến chứng nghiêm trọng. Một điều cần lưu ý khác là, việc chẩn đoán các bệnh lý tim mạch cần được thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa.

Một số loại thảo dược như tỏi, trà xanh, hoặc omega - 3 có thể giúp cải thiện sức khỏe tim mạch, nhưng cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.

Hạn chế thói quen xấu

Thuốc lá và rượu bia là hai yếu tố hàng đầu gây ảnh hưởng đến huyết áp và các vấn đề khác như COPD hay viêm loét dạ dày,... Do đó nên bỏ thuốc lá và hạn chế rượu bia để bảo vệ hệ tim mạch của bạn. Đồng thời những người có bệnh lý tim mạch nên hạn chế đồ uống chứa caffein, bởi vì caffein có thể làm tăng huyết áp tạm thời, đặc biệt ở những người nhạy cảm.

Việc kiểm soát cân nặng cũng rất quan trọng để duy trì cân nặng hợp lý để giảm áp lực lên tim và mạch máu.

Như vậy qua bài viết trên bạn đã biết được DIA là chỉ số có ý nghĩa gì trên máy đo huyết áp. Với những thay đổi tích cực trong lối sống và sự hỗ trợ từ y học, bạn có thể duy trì chỉ số DIA ở mức ổn định, bảo vệ sức khỏe tim mạch một cách hiệu quả.