Tình trạng mất nước là gì? Nguyên nhân gây ra mất nước và cách điều trị, phòng ngừa

Mất nước là gì?

Mất nước xảy ra khi lượng dịch mà cơ thể sử dụng hoặc lượng dịch mất đi nhiều hơn lượng dịch nạp vào dẫn đến tình trạng thiếu nước. Điều này khiến cơ thể không thể thực hiện được các chức năng bình thường của nó.

Ở những người lớn tuổi, họ không có/giảm cảm giác khát dù cơ thể đang bắt đầu mất nước. Tình trạng mất nước có thể trở nên trầm trọng hơn nếu người lớn tuổi bị sốt hoặc mắc các bệnh làm giảm khả năng tự uống nước của họ.

Những dấu hiệu và triệu chứng gợi ý tình trạng mất nước

Khát nước không phải lúc nào cũng là dấu hiệu đáng tin cậy về nhu cầu nước của cơ thể. Đặc biệt ở những người lớn tuổi, họ không cảm thấy khát cho đến khi cơ thể đã mất nước rất nhiều. Đó là lý do tại sao phải tăng cường uống nước khi thời tiết nóng bức hoặc khi bạn bị ốm.

Các dấu hiệu và triệu chứng của tình trạng mất nước có thể khác nhau tùy theo độ tuổi.

• Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ: Môi và lưỡi khô, khóc không có nước mắt, mắt trũng, không ghi nhận tã ướt sau 3 tiếng, bứt rứt/kích thích hoặc li bì/ngủ gà.

• Trẻ lớn/người lớn: Cực kỳ khát, tiểu ít, nước tiểu sậm màu, mệt mỏi, chóng mặt, lú lẫn.

Biến chứng có thể gặp khi mất nước

Mất nước có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng, nguy hiểm nhất là tình trạng shock giảm thể tích có thể dẫn đến tụt huyết áp, truỵ mạch và tử vong.

Các biến chứng khác có thể gặp bao gồm:

• Co giật: Xảy ra do rối loạn điện giải đặc biệt là Natri và Kali do mất nước dẫn đến tình trạng rối loạn điện thế trong tế bào gây ra co giật.

• Suy thận và sỏi thận: Mất nước có thể gây ra tình trạng cô đặc nước tiểu, tạo điều kiện hình thành sỏi thận. Ngoài ra, mất nước kéo dài có thể dẫn đến suy thận.

• Tổn thương do nhiệt: Thường gặp ở những người vận động thể thao cường độ cao nhưng không bù đủ nước sẽ khiến nhiệt độ cơ thể tăng cao quá mức dẫn đến hội chứng tổn thương do nhiệt từ nhẹ (như chuột rút) cho đến nặng như shock nhiệt (heatstroke).

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên xảy ra, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp bạn mau chóng hồi phục sức khỏe.

Nguyên nhân dẫn đến mất nước

Lượng nước cơ thể mất hằng ngày thường từ các nguồn như mồ hôi, qua hơi thở, đại tiện và tiểu tiện cũng như nước mắt và nước bọt. Việc uống nước đầy đủ và lượng nước hấp thu từ thức ăn mỗi ngày giúp bổ sung lượng nước mất.

Nguyên nhân phổ biến nhất gây ra mất nước ở trẻ nhỏ là tiêu chảy và nôn ói nhiều.

Người lớn tuổi thường có lượng nước trong cơ thể thấp và có thể có các bệnh kèm hoặc sử dụng các thuốc gây giảm thể tích nước trong cơ thể. Người lớn tuổi thường không có/giảm cảm giác khát nếu đi kèm với tình trạng sốt cao có thể khiến tình trạng mất nước trở nên trầm trọng hơn.