Diễn biến sốt xuất huyết: Cảnh giác trước mùa bệnh

Tỉ lệ mắc sốt xuất huyết trên toàn cầu đã tăng hơn 30 lần trong vòng 50 năm qua. Theo thống kê, mỗi năm ở nước ta có hơn 100.000 người nhiễm sốt xuất huyết. Số ca bệnh tập trung nhiều hơn ở khu vực miền nam và miền trung đặc biệt vào mùa mưa từ tháng 6 tới tháng 11 hằng năm. Vậy hiểu biết đầy đủ về diễn biến sốt xuất huyết sẽ giúp chúng ta tự bảo vệ mình và người thân tốt hơn trước khi bước vào mùa cao điểm của dịch bệnh này.

Sốt xuất huyết là gì?

Sốt xuất huyết Dengue (hay sốt Dengue), ở Việt Nam thường gọi là sốt xuất huyết là bệnh lý truyền nhiễm cấp tính có nguyên nhân từ virus Dengue. Có 4 loại virus gây bệnh là DENV1, DENV2, DENV3 và DENV4. Mỗi lần mắc bệnh cơ thể chỉ có khả năng tạo đề kháng với một chủng virus, vì vậy mỗi người có thể mắc sốt xuất huyết nhiều lần trong đời.

Bệnh có khả năng lây từ người sang người với trung gian truyền bệnh là muỗi, trong đó muỗi vằn (Aedes Aegypti) được biết đến là loại muỗi phổ biến nhất lan truyền bệnh ở Việt Nam, cũng như trên thế giới. Loại muỗi này thường sống ở những nơi ẩm thấp, tù đọng nước. Chúng hoạt động và đốt người để hút máu vào sáng sớm và chiều tối. Do đó chúng ta có thể bị mắc sốt xuất huyết ở tất cả các tháng trong năm nhưng gia tăng đặc biệt và thường bùng phát thành dịch bệnh vào mùa mưa (từ tháng 6 tới tháng 11).

Trong hơn 200 năm kể từ dịch bệnh bùng phát đầu tiên ở Châu Á, châu Phi và châu Mỹ năm 1778 tới nay, sốt xuất huyết vẫn luôn là nỗi lo lắng lớn của người dân và cơ quan y tế mỗi năm. Vì vậy nắm được diễn tiến và cách phòng tránh căn bệnh này chắc chắn là điều vô cùng cần thiết với tất cả chúng ta.

Diễn biến sốt xuất huyết

Sốt xuất huyết có thể xuất hiện ở cả trẻ em và người lớn. Triệu chứng đa dạng từ nhẹ tới nghiệm trọng, phổ biến nhất là sốt và các nốt xuất huyết dưới da. Triệu chứng khởi phát trong vòng 5 - 7 ngày sau khi bị muỗi chích (thời gian ủ bệnh). Diễn biến sốt xuất huyết diễn ra trên người bệnh thông thường gồm 3 giai đoạn chính sau:

Giai đoạn sốt (giai đoạn sốt Dengue)

Đây là giai đoạn đầu tiên đánh dấu sự xâm nhập của virus vào cơ thể người. Giai đoạn sốt bao gồm 2 diễn tiến cụ thể hơn là thời kỳ ủ bệnh (1 - 4 ngày đầu) và giai đoạn khởi phát.

Trong thời kỳ ủ bệnh, virus xâm nhập và bắt đầu tấn công hệ miễn dịch của con người. Người bệnh có thể bắt đầu gặp những vấn đề như sốt nhẹ, mệt mỏi, chán ăn và dễ lầm tưởng với cảm cúm thông thường.

Sau thời gian này, triệu chứng điển hình của sốt xuất huyết thực sự bắt đầu. Sốt cao 39 - 40 độ C dai dẳng, mệt mỏi rũ rượt, đau đầu là các dấu hiệu thường gặp. Bên cạnh đó, sốt xuất huyết có thể gây đau nhức sau hốc mắt, cảm giác mỏi cơ và các khớp chân tay, nôn ói nhiều từ 3 - 4 lần trong 1 giờ.

Khi cơn sốt bắt đầu hạ, dưới da sẽ xuất hiện những vết xuất huyết nhẹ, đau bụng ứ dịch, buồn nôn và tiêu chảy. Những dấu hiệu này cho thấy tình trạng bệnh chuẩn bị chuyển qua giai đoạn tiếp theo, giai đoạn xuất huyết.

Giai đoạn xuất huyết

Sau khi hạ sốt, giai đoạn xuất huyết bắt đầu và thường kéo dài từ 1 - 2 ngày với các triệu chứng thường gặp như: Các chấm xuất huyết dưới da, chảy máu cam, chảy máu chân răng, xuất huyết đường tiêu hóa dẫn tới nôn ói ra máu, tiêu chảy phân đen,... tệ nhất có thể gây xuất huyết não.

Ở giai đoạn này, hầu hết các triệu chứng mệt mỏi, khó chịu ban đầu sẽ thuyên giảm. Tuy nhiên, cùng với xuất huyết làm thay đổi tính thấm thành mạch. Bệnh nhân sốt xuất huyết có thể bị thiếu dịch và cô đặc máu gây hạ huyết áp, lạnh chân tay và nặng nhất là sốc. Các kết quả xét nghiệm máu lúc này thường cho thấy thể tích hồng cầu tăng, số lượng tiểu cầu suy giảm và thay đổi một số công thức máu khác.

Người bệnh nên tham khảo các biện pháp bù dịch và đến thăm khám tại các cơ sở y tế để được chăm sóc tối ưu nhất.

Giai đoạn hồi phục

Diễn biến sốt xuất huyết đi tới giai đoạn cuối cùng. Lúc này, quá trình huyết động bệnh nhân bắt đầu ổn định, các chỉ số xét nghiệm máu cũng trở lại bình thường. Người bệnh sẽ cảm thấy sức khỏe dần ổn, các triệu chứng thuyên giảm hoàn toàn. Đôi khi sẽ xuất hiện tình trạng lợi tiểu và ngứa nhẹ ở các vết xuất huyết.

Các phòng tránh sốt xuất huyết

Hiện nay, vẫn chưa có vaccine phòng ngừa và thuốc đặc trị sốt xuất huyết. Vì vậy, việc nắm rõ các biện pháp phòng ngừa căn bệnh này sẽ giúp chúng ta tự bảo vệ bản thân và gia đình tốt hơn cũng như ngăn ngừa dịch bệnh bùng phát. Trong đó diệt muỗi, phòng tránh muỗi đốt chính là những biện pháp đơn giản và hiệu quả nhất. Một số gợi ý sau đây mà bạn có thể thực hiện ngay:

• Ngủ giăng mùng.
• Sử dụng quần áo che chắn, bôi kem chống côn trùng khi tham gia hoạt động ở các khu vực có nhiều muỗi.
• Diệt muỗi quanh khu vực sinh sống: Xịt thuốc diệt muỗi, diệt ấu trùng muỗi, bọ gậy, loăng quăng ở các vị trí đọng nước, không để nhiều chai lọ, bình, chum chứa nước quanh nhà, nếu có phải sử dụng nắp đậy kín.
• Thường xuyên vệ sinh nhà cửa, giữ gìn không gian sống thoáng mát, sạch sẽ.

Như vậy, thông qua bài viết các bạn đã hiểu thêm sốt xuất huyết là gì, diễn biến sốt xuất huyết như thế nào, cũng như các triệu chứng của từng giai đoạn và cách tự phòng tránh đơn giản tại nhà. Hy vọng rằng, những điều trên sẽ giúp các bạn có sự chuẩn bị tốt hơn khi mùa mưa sắp tới.