Dinh dưỡng cho người chuyển giới và một số điều cần lưu ý

Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển giới, giúp hỗ trợ sức khỏe và thúc đẩy quá trình thích nghi với các thay đổi sinh lý. Chế độ ăn phù hợp và cân bằng giữa protein, carbohydrate, chất béo và chất xơ là yếu tố quan trọng để duy trì sức khỏe và cung cấp năng lượng cho cơ thể. Đồng thời, việc tư vấn từ chuyên gia dinh dưỡng sẽ giúp cá nhân hóa chế độ ăn và đảm bảo cung cấp đủ vitamin và khoáng chất cần thiết trong quá trình chuyển giới. Hãy cùng tìm hiểu kỹ hơn về dinh dưỡng cho người chuyển giới trong bài viết dưới đây.

Tổng quan về chuyển giới

Chuyển giới là thuật ngữ chung để miêu tả những người có bản chất giới tính, hoặc cảm nhận nội tâm về việc là nam, nữ hoặc một giới tính khác, không khớp với giới tính mà họ được gán khi sinh ra. Đây là một khái niệm rộng lớn và đa dạng, khó để hiểu và nhận biết.

Về mặt sinh học, có hai dạng chuyển giới:

• Chuyển giới nam sang nữ (male to female).
• Chuyển giới nữ sang nam (female to male).

Về mặt hướng tính dục, người ta chia thành ba dạng:

• Chuyển giới đồng tính: người chuyển giới từ nam sang nữ (hoặc ngược lại) và chỉ yêu người mang giới tính nữ (hoặc nam).
• Chuyển giới song tính: người chuyển giới từ nam sang nữ (hoặc ngược lại) và có thể yêu cả nam và nữ.
• Chuyển giới dị tính: người chuyển giới từ nam sang nữ (hoặc ngược lại) và chỉ yêu người mang giới tính nam (hoặc nữ).

Trong thời đại hiện tại, mặc dù internet và phương tiện truyền thông đại chúng phát triển rất nhanh, nhưng vẫn còn một số người chưa hiểu rõ, nhận thức chính xác và đầy đủ về người chuyển giới. Nói chung, họ có những đặc điểm riêng biệt.

Dù sinh ra với giới tính sinh học nhất định và nhận thức rõ ràng về giới tính của mình, nhưng những người chuyển giới có một khao khát nội tâm khác biệt. Chỉ cần có nhận thức và mong muốn sống đúng với giới tính mà họ cảm nhận, dù khác với giới tính sinh học, đã đủ để được coi là người chuyển giới mà không cần phải thực hiện phẫu thuật.

Ở một số quốc gia tiên tiến, việc hiểu rõ về bản thân và giới tính đã được chấp nhận, thậm chí cho phép thay đổi giới tính trên giấy tờ cá nhân. Trong khi ở những nơi khác, chỉ chấp nhận thay đổi nếu đã thực hiện quá trình phẫu thuật chuyển giới.

Tuy thuật ngữ "chuyển giới" có nghĩa rất rộng, nhưng ở mỗi nơi, có thái độ và nhận thức khác nhau đối với người chuyển giới. Tuy nhiên, ngay cả những người có liên quan cũng có thể gặp những hiểu lầm và bối rối. Do đó, kiến thức đầy đủ là cần thiết để có thể hiểu đúng và nhận thức đúng về giới tính, chuyển giới và bản sắc giới tính của mỗi người.

Hướng dẫn dinh dưỡng cho người chuyển giới

Hiện tại, thông tin về dinh dưỡng cho người chuyển giới vẫn còn hạn chế. Theo truyền thống đánh giá dinh dưỡng là dựa trên giới tính, với hướng dẫn riêng cho nam và nữ. Hiện vẫn thiếu tiêu chuẩn chăm sóc cụ thể cho bác sĩ lâm sàng đánh giá dinh dưỡng cho bệnh nhân chuyển giới và không phù hợp với giới tính. Các bác sĩ lâm sàng có thể sử dụng các giá trị liên quan đến bản dạng giới của bệnh nhân, cá nhân hóa việc chăm sóc dinh dưỡng dựa trên giai đoạn chuyển tiếp y tế của bệnh nhân.

Hướng dẫn dinh dưỡng chung yêu cầu chúng ta xem xét thực phẩm chúng ta tiêu thụ dựa trên hướng dẫn về số lượng, chất lượng và khẩu phần chung cho cộng đồng. Đối với những người chuyển giới bắt đầu liệu pháp thay thế hormone để chuyển đổi, họ mong đợi những thay đổi cơ thể như cân nặng, số đo và khối lượng cơ. Họ gặp khó khăn trong việc đánh giá thức ăn, điều chỉnh liều lượng hormone thay đổi dần và cần cung cấp dinh dưỡng phù hợp với những thay đổi cảm giác trong cơ thể. Dưới đây là một số hướng dẫn dinh dưỡng cho người chuyển giới có thể tham khảo:

Ăn thực phẩm giàu protein

Để có lượng testosterone đầy đủ, đặc biệt là đối với người chuyển giới nam, nên ăn nhiều thực phẩm giàu protein như thịt bò nạc, thịt gà, cá, trứng và các loại đậu. Đây là những nguồn thực phẩm giúp tăng sản xuất testosterone và có lợi cho người chuyển giới.

Tăng cường việc ăn nhiều trái cây và rau xanh.

Trong thực đơn dinh dưỡng hàng ngày, người chuyển giới nên bổ sung nhiều trái cây và rau xanh. Điều này giúp bù đắp năng lượng đã mất và cung cấp chất xơ, vitamin và khoáng chất quan trọng cho sức khỏe. Đa dạng hóa việc ăn các loại rau và trái cây, ưu tiên chọn những loại phù hợp với mùa.

Không sử dụng rượu bia và các chất kích thích

Hạn chế uống rượu, bia và các chất kích thích là điều quan trọng đối với người chuyển giới. Những loại đồ uống này có thể gây hại cho cơ thể và có thể ảnh hưởng đến hệ thống hormone. Đặc biệt, việc uống nhiều rượu, bia và các đồ uống có cồn có thể gây tăng nồng độ hormone nữ estrogen, làm tăng kích cỡ tuyến vú ở người chuyển giới nam và làm teo tinh hoàn ở người chuyển giới nữ.

Một số lưu ý sau phẫu thuật chuyển giới

Sau phẫu thuật chuyển giới từ nam sang nữ

Bạn sẽ cần nằm viện trong vòng 3 ngày sau phẫu thuật chuyển giới từ nam sang nữ. Sau đó, đề nghị bạn ở gần khu vực bệnh viện thêm 10 hoặc 12 ngày nữa. Trong giai đoạn 4 đến 6 tuần đầu, hạn chế hoạt động nặng, tập trung vào các hoạt động nhẹ nhàng. Sau 6-8 tuần, bạn có thể thực hiện các hoạt động nặng hơn.

Bác sĩ sẽ hướng dẫn bạn về quá trình làm giãn thành âm đạo, đề nghị thực hiện 2 lần mỗi tuần trong 13 tuần đầu. Bạn sẽ cần sử dụng một dụng cụ nong vừa vặn và tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ.

Bạn cần tuân theo chỉ định sử dụng thuốc giảm đau theo quy định.

Sau phẫu thuật chuyển giới từ nữ sang nam

Sau phẫu thuật chuyển giới từ nữ sang nam, dự kiến bạn sẽ ở lại bệnh viện trong 2 ngày đầu tiên. Sau đó, nên ở gần khu vực bệnh viện thêm 5 hoặc 6 ngày. Trong tuần thứ 2, chỉ nên thực hiện những hoạt động nhẹ nhàng. Từ 4 đến 6 tuần sau phẫu thuật, bạn có thể thực hiện các hoạt động nặng.

Trong thời gian này, có thể bạn sẽ cần đeo một băng nén trong vòng 6 tuần, nhưng thời gian thực tế sẽ phụ thuộc vào hướng dẫn của bác sĩ. Bạn nên tuân thủ đúng liều lượng thuốc giảm đau theo quy định.

Trong quá trình chuyển giới, dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ sức khỏe và thúc đẩy quá trình thích nghi với các thay đổi sinh lý. Tuy thông tin về dinh dưỡng cho người chuyển giới vẫn còn hạn chế, nhưng việc tư vấn từ chuyên gia dinh dưỡng có thể giúp cá nhân hóa chế độ ăn và đảm bảo cung cấp đủ chất dinh dưỡng. Bằng cách thực hiện một chế độ ăn cân bằng và hợp lý, chúng ta có thể tối ưu hóa sức khỏe, tạo ra một cuộc sống khỏe mạnh và cân đối trong quá trình chuyển giới.

Xem thêm: 

• Giải đáp: Người chuyển giới có con được không?
• Liệu pháp hormone nam hoá cho người chuyển giới (FTM)