EIA là gì? Xét nghiệm EIA có vai trò gì trong khám và điều trị bệnh?

Xét nghiệm EIA là một phương pháp phân tích hóa sinh quan trọng trong lĩnh vực y học. Phương pháp này được sử dụng để chẩn đoán nhiều bệnh lý bằng cách phát hiện sự xuất hiện của kháng thể hoặc kháng nguyên trong mẫu bệnh phẩm. Cùng Long Châu tìm hiểu xét nghiệm EIA là gì và vai trò của chúng trong khám, điều trị bệnh nhé!

Xét nghiệm EIA là gì?

Xét nghiệm EIA (Enzyme Immunoassay) hay còn được biết đến với tên gọi xét nghiệm ELISA (Enzyme-Linked Immunosorbent Assay), là một loại xét nghiệm dựa trên ứng dụng tính đặc hiệu của các kháng thể và độ nhạy của các xét nghiệm enzyme. Phương pháp này cho phép các bác sĩ phát hiện và định lượng các phân tử kháng thể, protein, peptide, hormone thông qua xét nghiệm phân tích hóa sinh EIA.

Cường độ màu tạo ra từ các chất mà enzyme thủy phân thành sau khi phản ứng với một cơ chất thích hợp chính là yếu tố quyết định nồng độ kháng thể hoặc kháng nguyên.

Xét nghiệm EIA được chia thành nhiều loại khác nhau, phụ thuộc vào mục đích chẩn đoán của từng loại bệnh. Tuy nhiên, chúng đều dựa trên cơ chế chung là sự tương tác giữa kháng thể và kháng nguyên trong cơ thể.

Những loại xét nghiệm EIA là gì?

Các loại EIA bao gồm:

• EIA trực tiếp: Phát hiện trực tiếp sự có mặt của kháng thể hoặc kháng nguyên.
• EIAA gián tiếp: Phát hiện kháng thể thông qua sự kết hợp với một chất trung gian.
• EIA cạnh tranh: Sự cạnh tranh giữa kháng thể hoặc kháng nguyên và một chất giả mạo.
• EIA Sandwich: Phát hiện cả hai kháng thể và kháng nguyên đồng thời.

Để thực hiện xét nghiệm, các bác sĩ thu mẫu máu từ người bệnh và sau đó phân tích nó tại phòng thí nghiệm, thông báo kết quả cho bệnh nhân khi có.

Vai trò của xét nghiệm EIA là gì?

Thử nghiệm thuốc, mang thai và sàng lọc ung thư

Xét nghiệm EIA (Enzyme Immunoassay) đóng vai trò quan trọng trong việc sàng lọc một số loại bệnh ung thư, đặc biệt là ung thư vú và ung thư buồng trứng ở giai đoạn đầu. Khi thực hiện xét nghiệm EIA với các mẫu nước tiểu, nó còn có khả năng phát hiện một số dược chất trong cơ thể người bệnh đang được điều trị viêm khớp, viêm ruột hoặc các loại chất cấm như thuốc phiện, methadone, cannabinoids, amphetamine, cocain và benzodiazepine.

Thông qua việc kiểm tra hormone gonadotropin màng đệm trong mẫu nước tiểu của người bệnh, xét nghiệm EIA cũng có khả năng xác định phụ nữ mang thai và một số bệnh lý khác.

Một số bệnh lý có thể được chẩn đoán thông qua xét nghiệm EIA bao gồm HIV/AIDS, bệnh giang mai, bệnh Lyme, thiếu máu ác tính, bệnh Toxoplasmosis, sốt đốm Rocky Mountain, virus Zika, ung thư biểu mô tế bào vảy, và virus varicella – zoster gây nên bệnh thủy đậu và zona.

Phát hiện kháng thể virus/ vi khuẩn

Đối với việc phát hiện virus và vi khuẩn ngay tại chỗ và đạt kết quả nhanh chóng, xét nghiệm EIA (Enzyme Immunoassay) cũng được sử dụng rộng rãi. Phương pháp này đặc biệt phổ biến trong những khu vực có tỷ lệ lây nhiễm cao và đối với những người dễ bị tổn thương. Việc áp dụng xét nghiệm EIA giúp chẩn đoán các bệnh truyền nhiễm một cách hiệu quả và mang lại kết quả ngay tại điểm chăm sóc sức khỏe, giúp tăng cường khả năng điều trị và quản lý dịch bệnh.

Phát hiện kháng thể tiểu cầu

Xét nghiệm EIA (Enzyme Immunoassay) không chỉ giúp xác định các bệnh lý như Lupus ban đỏ hệ thống hay xuất huyết giảm tiểu cầu tự phát dựa vào việc phát hiện kháng thể tiểu cầu có trong huyết thanh mà còn được đánh giá cao vì tính đơn giản và chi phí thấp. Phương pháp này cung cấp nhiều thông tin giá trị hơn so với một số phương pháp khác như PIIFT (Passive Immunofluorescence Test) hay LCT (Latex Agglutination Test). Điều này giúp nhanh chóng và hiệu quả trong việc chẩn đoán các bệnh lý autoimmunity và hỗ trợ quá trình điều trị.

Phát hiện dị ứng thực phẩm

Xét nghiệm EIA (Enzyme Immunoassay) không chỉ được ứng dụng trong lĩnh vực y khoa mà còn có ứng dụng rộng rãi trong ngành công nghiệp thực phẩm. Thông qua việc sử dụng xét nghiệm EIA, người ta có thể phát hiện các thành phần trong thực phẩm có thể gây dị ứng, từ đó dán nhãn cảnh báo cho người sử dụng.

Ngoài ra, kỹ thuật này còn giúp khắc phục nhược điểm của phương pháp PCR (Polymerase Chain Reaction). Xét nghiệm EIA có khả năng kiểm tra được dầu hoặc nhiều chất khác như sữa, lòng trắng trứng, giúp đảm bảo chất lượng và an toàn thực phẩm. Điều này làm cho phương pháp EIA trở thành một công cụ quan trọng trong việc kiểm soát chất lượng và an toàn thực phẩm trong ngành công nghiệp thực phẩm.

Các bước thực hiện xét nghiệm EIA là gì?

Quá trình xét nghiệm EIA (Enzyme Immunoassay) diễn ra tương đối đơn giản và không đòi hỏi người bệnh phải thực hiện bất kỳ chuẩn bị nào trước khi làm xét nghiệm. Tuy nhiên, trong trường hợp có vấn đề liên quan đến quá trình lấy máu, như rối loạn chảy máu, máu khó đông hoặc dễ bị bầm tím, việc thông báo cho bác sĩ trước đây là quan trọng để họ có thể lựa chọn cách thức lấy mẫu phù hợp.

Sau khi thu mẫu máu, nó sẽ được chuyển đến phòng thí nghiệm để thực hiện quá trình phân tích. Trong trường hợp bác sĩ có nghi ngờ về một bệnh cụ thể, kỹ thuật viên sẽ thêm mẫu vào đĩa petri chứa kháng nguyên tương ứng với bệnh đó.

Một loại enzyme được thêm vào để theo dõi phản ứng giữa kháng nguyên của enzyme và máu của người bệnh. Nếu máu chứa kháng thể phản ứng với kháng nguyên, sự kết hợp sẽ xảy ra. Cuối cùng, nếu giấy thử thay đổi màu, điều này có nghĩa là người đó dương tính với bệnh mà bác sĩ đang nghi ngờ và cần tiếp tục quá trình chẩn đoán và điều trị.

Mong rằng những thông tin trên sẽ cung cấp đầy đủ cho bạn biết về xét nghiệm EIA là gì và những vai trò của chúng mang lại trong khám và điều trị bệnh.

Xem thêm:

• Kỹ thuật xạ hình xương SPECT/CT là gì? Khi nào nên thực hiện kỹ thuật này?
• Dengue virus NS1 Ag test nhanh là gì? Thời gian thực hiện mất bao lâu?