ERAS là gì? Vai trò của ERAS đối với các ca phẫu thuật phức tạp

Sau mỗi ca phẫu thuật, cơ thể người bệnh khá yếu và cần có thời gian để bình phục. Việc tuân thủ theo chương trình phục hồi sớm sau phẫu thuật (ERAS) sẽ giúp người bệnh giảm đau hiệu quả, sức khỏe sớm được phục hồi và cải thiện chất lượng cuộc sống. Vậy cụ thể ERAS là gì? Chương trình phục hồi này có vai trò gì đối với các ca phẫu thuật phức tạp? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn tìm hiểu tất tần tật về phương pháp chăm sóc này nhé!

Hồi phục sớm sau phẫu thuật ERAS là gì?

ERAS là viết tắt của Enhanced Recovery After Surgery hay còn gọi là "Chương trình Chăm sóc Phục hồi sớm sau phẫu thuật". Đây là một phương pháp chăm sóc bệnh nhân xuyên suốt từ trước, trong và sau phẫu thuật. Trước khi phẫu thuật, bệnh nhân sẽ nhận được tư vấn cụ thể về ERAS, giúp họ cảm thấy tự tin cũng như chuẩn bị tinh thần tốt hơn cho quá trình điều trị và chăm sóc sau phẫu thuật. Trong quá trình này, người bệnh được tối ưu dinh dưỡng và sử dụng các phác đồ gây mê - giảm đau tiêu chuẩn.

Vậy mục tiêu của ERAS là gì? Về cơ bản, chương trình ERAS sẽ rút ngắn thời gian nằm viện, nâng cao chất lượng điều trị, tiết kiệm chi phí và giảm tỷ lệ biến chứng sau phẫu thuật bằng cách duy trì chức năng của các cơ quan trước phẫu thuật và giảm phản ứng với stress, viêm nhiễm và tăng miễn dịch sau phẫu thuật.

Để chương trình ERAS đạt được hiệu quả tối ưu nhất, cần có sự hợp tác tích cực của nhiều chuyên khoa như nội khoa, ngoại khoa, tim mạch, phục hồi chức năng, dinh dưỡng, hô hấp - thở máy và gây mê hồi sức. Việc áp dụng ERAS có thể làm giảm đến 30% thời gian chăm sóc và giảm đến 50% tỷ lệ biến chứng sau phẫu thuật.

Chương trình ERAS lần đầu xuất hiện vào đầu những năm 2000 và đến nay đã được áp dụng rộng rãi tại các trung tâm phẫu thuật lớn trên toàn cầu. ERAS ngày càng khẳng định giá trị của mình trong việc cải thiện chất lượng điều trị. Chăm sóc bệnh nhân theo chương trình ERAS không chỉ giúp tăng khả năng phục hồi và mức độ hài lòng, mà còn làm thay đổi nhiều quan điểm và thói quen trong lối chăm sóc truyền thống. Sự kết hợp của nhiều yếu tố trong chiến lược chăm sóc toàn diện càng thúc đẩy quá trình phục hồi sớm cho bệnh nhân.

Cơ sở khoa học của chương trình phục hồi sớm sau phẫu thuật ERAS là gì?

Chương trình phục hồi sớm sau phẫu thuật ERAS là một tập hợp bao gồm các phác đồ chăm sóc với nhiều phương pháp chăm sóc khác nhau từ trước, trong và sau khi phẫu thuật được thực hiện. Các phác đồ điều trị này được thiết kế để chuẩn hóa và tối ưu, giúp làm giảm thiểu tác động của cuộc phẫu thuật lên cơ thể người bệnh, giảm stress và suy giảm chức năng của các cơ quan.

Điều này sẽ giúp bệnh nhân có thể phục hồi nhanh chóng sau phẫu thuật. Những yếu tố chính của ERAS bao gồm tư vấn trước phẫu thuật để tạo niềm tin và sự yên tâm cho bệnh nhân, sự tối ưu hóa dinh dưỡng, sử dụng các phương pháp gây mê - giảm đau không sử dụng opioid và khuyến khích phục hồi chức năng vận động sớm.

Các giai đoạn của chương trình phục hồi sớm sau phẫu thuật (ERAS)

Chương trình phục hồi sớm sau phẫu thuật (ERAS) không chỉ là một phương pháp tiếp cận phẫu thuật, mà còn là một chiến lược toàn diện nhằm tối ưu hóa quá trình hồi phục của bệnh nhân sau khi họ trải qua cuộc đại phẫu. Các giai đoạn chính của chương trình này bao gồm:

Chuẩn bị trước phẫu thuật

Đây là giai đoạn mà bệnh nhân được chăm sóc và chuẩn bị cho quá trình phẫu thuật sắp tới. Bệnh nhân được thăm khám và điều trị các bệnh nền như bệnh lý nội khoa hoặc nhiễm trùng, đảm bảo sức khỏe luôn ở trong tình trạng tốt nhất trước khi phẫu thuật. Ngoài ra, bệnh nhân cũng được cung cấp thông tin chi tiết về quá trình phẫu thuật, bao gồm các biện pháp chuẩn bị như nhịn ăn và vệ sinh cá nhân.

Giai đoạn chuẩn bị trước phẫu thuật bao gồm các thành phần như:

• Tư vấn cho bệnh nhân trước khi nhập viện phẫu thuật.
• Thực hiện truyền dịch và carbohydrate.
• Tránh nhịn ăn quá lâu trước phẫu thuật.
• Chọn lọc cẩn thận hoặc không sử dụng phương pháp chuẩn bị ruột truyền thống (thụt tháo).
• Sử dụng kháng sinh dự phòng nhiễm trùng.
• Thực hiện biện pháp phòng ngừa huyết khối.

Trong phẫu thuật

Ở giai đoạn này, các biện pháp được thực hiện để giảm các phản ứng stress cho cơ thể trong quá trình phẫu thuật. Điều này bao gồm việc sử dụng các phương pháp gây mê và phẫu thuật có hiệu quả, như thuốc gây mê tác dụng ngắn và kỹ thuật gây tê vùng. Hạn chế sử dụng thuốc giảm đau nhóm opioid là một phần quan trọng của ERAS ở giai đoạn này để tránh các tác dụng phụ như buồn nôn và nôn mửa sau phẫu thuật.

Giai đoạn chuẩn bị trong phẫu thuật bao gồm các thành phần như:

• Ứng dụng phẫu thuật hạn chế xâm lấn ít nhất có thể (Phẫu phẫu thuật nội soi).
• Lựa chọn phương pháp gây tê để giúp bệnh nhân phục hồi nhanh chóng và hạn chế tối đa tác dụng phụ của á phiện trong quá trình hậu phẫu. Sự lựa chọn lý tưởng nhất là sử dụng các loại thuốc mê và giảm đau có tác dụng ngắn.
• Không dẫn lưu, không đặt Sonde dạ dày một cách thường quy.
• Hạn chế tình trạng quá tải nước và điện giải.
• Duy trì thân nhiệt ổn định thông qua việc giữ ấm cơ thể hoặc giữ ấm bằng cách truyền dịch.

Sau phẫu thuật

Giai đoạn quan trọng nhất trong chương trình ERAS là giai đoạn sau phẫu thuật, khi bệnh nhân cần được hỗ trợ và hỗ trợ phục hồi sớm. Điều này bao gồm việc khuyến khích bệnh nhân ngừng truyền dịch qua đường tĩnh mạch và bắt đầu ăn uống sớm hơn cải thiện chức năng cơ bắp và hô hấp. Quản lý đau đa phương thức, loại bỏ ống thông tiểu càng sớm càng tốt và duy trì điều kiện sinh hoạt tốt cũng để giảm nguy cơ biến chứng sau phẫu thuật.

Giai đoạn chuẩn bị sau phẫu thuật bao gồm các thành phần như:

• Điều trị giảm đau một cách cân bằng.
• Tránh tình trạng quá tải nước và điện giải.
• Loại bỏ catheter sớm.
• Khuyến khích người bệnh bổ sung dinh dưỡng qua đường miệng sớm, kích thích nhu động ruột.
• Khuyến khích người bệnh vận động sớm.
• Đánh giá sự tuân thủ của bệnh nhân đối với kế hoạch và kết quả của điều trị.

Nhìn chung, chương trình ERAS không chỉ là một phương pháp phẫu thuật mà là một chiến lược toàn diện nhằm tối ưu hóa quá trình hồi phục của bệnh nhân sau phẫu thuật, từ việc chuẩn bị trước phẫu thuật cho đến quản lý sau phẫu thuật.

Vai trò của ERAS là gì đối trong các ca phẫu thuật phức tạp?

Hiện nay, phương pháp phục hồi sớm sau phẫu thuật ERAS đã được áp dụng rộng rãi trong nhiều trong phẫu thuật dạ dày, phẫu thuật tiết niệu, phẫu thuật đại tràng, phẫu thuật phụ khoa, phẫu thuật tụy, phẫu thuật gan mật, phẫu thuật đầu - cổ,... Vai trò của chương trình phục hồi sớm sau phẫu thuật ERAS đối với các loại phẫu thuật là:

• Phẫu thuật đại trực tràng: Bệnh nhân không cần phải nhịn ăn trước mổ, khi mổ không cần thụt tháo ruột, không cần đặt dẫn lưu, tối ưu lượng dịch truyền để tránh rối loạn nước - điện giải, giảm đau mà không cần sử dụng morphin, chỉ cần dùng một liều kháng sinh dự phòng. Sau mổ, bệnh nhân được phép uống nước, sữa, ăn thực phẩm mềm và có thể ngồi dậy sau khoảng 2 giờ. Ở ngày đầu tiên sau mổ, bệnh nhân có thể ngưng truyền dịch, ăn thức ăn thô cũng như tập đi lại sau 6 giờ. Chương trình ERAS giúp giảm tỷ lệ biến chứng, rút ngắn thời gian nằm viện và giảm nguy cơ tái nhập viện;
• Trong phẫu thuật cắt gan: Giảm tỷ lệ biến chứng, rút ngắn thời gian nằm viện và giảm thời gian xì hơi sau mổ;
• Trong phẫu thuật bụng ngoài đại trực tràng: Rút ngắn 2,5 ngày trong tổng thời gian nằm viện, rút ngắn thời gian xì hơi sau phẫu thuật, giảm tỷ lệ biến chứng chung và giảm chi phí điều trị.

Hầu hết tất cả các bệnh nhân tuân thủ theo chương trình ERAS đều cho kết quả phục hồi khá tốt và rút ngắn thời gian xuất viện đáng kể. Đồng thời, tỷ lệ biến chứng và tái nhập viện cũng giảm đi đáng kể. Hy vọng những chia sẻ trên đây sẽ giúp bạn có được những thông tin hữu ích và nắm được ERAS là gì nhé!