Gây mê là gì? Các kỹ thuật gây mê hiệu quả nhất

Cùng với việc sử dụng chất gây tê, gây mê cũng là một cách vô cảm hữu ích giúp giảm đau tối đa cho người bệnh. Khi được gây mê, họ sẽ giữ được sự bình tĩnh và giảm lo lắng trên bàn mổ. Điều này đồng thời đảm bảo mức độ an toàn và thành công trong quá trình phẫu thuật.

Gây mê là gì?

Gây mê là phương pháp sử dụng thuốc mê để khiến người bệnh tạm thời mất ý thức, giảm đau trong và sau phẫu thuật. Người bệnh sẽ tỉnh lại sau khi thuốc không còn tác dụng. Thông thường, bác sĩ cũng sử dụng thuốc giảm đau và thuốc giãn cơ để làm mất trương lực cơ, giúp người bệnh nằm yên để bác sĩ thực hiện phẫu thuật một cách chính xác và an toàn.

Liều lượng thuốc gây mê có thể thay đổi theo cân nặng, tình trạng sức khỏe, và chức năng của các cơ quan như gan, thận, cũng như theo các bệnh lý nội khoa tương ứng.

Thực hiện gây mê như thế nào?

Theo chuyên gia, khi thuốc gây mê được đưa vào cơ thể qua đường tĩnh mạch hoặc hô hấp, nó sẽ ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương, làm cho người bệnh mất cảm giác toàn thân và rơi vào trạng thái mất ý thức và ngủ.

Gây mê có thể áp dụng từ các thủ thuật đơn giản như nội soi đường tiêu hóa đến những phẫu thuật lớn như mổ não, tim…

Đối với liều lượng thuốc gây mê, sử dụng một lượng quá ít sẽ không đạt đủ hiệu quả gây mê cho người bệnh, trong khi liều quá cao có thể dẫn đến ngộ độc.

Vì vậy, phương pháp gây mê được điều chỉnh tùy thuộc vào từng trường hợp bệnh và loại phẫu thuật cụ thể. Bác sĩ gây mê sẽ xác định liều lượng cần thiết, kết hợp giữa các loại thuốc khác nhau như thuốc gây mê, thuốc giảm đau, và thuốc giãn cơ.

Mục tiêu cuống cùng là giúp người bệnh có giấc ngủ sâu, giảm đau hiệu quả, đồng thời tránh mọi phản ứng không mong muốn. Điều này giúp tạo điều kiện thuận lợi để cuộc phẫu thuật diễn ra nhanh chóng và an toàn, khiến cho bệnh nhân luôn duy trì tư thế nằm yên.

Các loại gây mê thường được sử dụng

Tùy vào mỗi trường hợp bệnh, bác sĩ sẽ xem xét phương pháp gây mê phù hợp để đảm bảo cuộc phẫu thuật diễn ra suôn sẻ và mang lại kết quả tích cực cho bệnh nhân. Dưới đây là các phương pháp gây mê phổ biến nhất:

• Gây mê phối hợp hoặc cân bằng: Phương pháp này được coi là phổ biến nhất, kết hợp nhiều kỹ thuật như nội khí quản để kiểm soát đường thở, sử dụng thuốc gây mê, thuốc giảm đau và thuốc giãn cơ. Điều này giúp đạt được mức độ mê phù hợp cho từng ca phẫu thuật.
• Gây mê qua đường hô hấp: Phương pháp này dựa trên việc người bệnh hít thuốc mê thông qua đường hô hấp. Ngoài ra, thuốc sẽ đi vào cơ thể, từ đó vào máu và đến cơ quan mục tiêu như não, gây mê hiệu quả.
• Gây mê tĩnh mạch toàn phần: Bác sĩ tiêm thuốc gây mê qua tĩnh mạch để đảm bảo mức độ mê cho người bệnh. Ngoài ra, Êkip sẽ theo dõi bệnh nhân và cung cấp thuốc chống đau khi bệnh nhân tỉnh dậy sau phẫu thuật.
• Gây mê mask: Dùng một loại thuốc mê được đưa vào cơ thể qua đường tĩnh mạch hoặc hô hấp để tác động trực tiếp lên não. Trong quá trình này, người bệnh được kiểm soát hô hấp thông qua việc đeo mặt nạ.
• Gây mê mask thanh quản: Phương pháp gây mê này đang trở thành một xu hướng mới trong quản lý hô hấp khi thực hiện gây mê và hồi sức cấp cứu. Thường được sử dụng trong các ca phẫu thuật ngắn và trung bình, đặc biệt là trong các trường hợp phẫu thuật ngoại trú.
• Gây mê tĩnh mạch: Sử dụng bơm tiêm điện để chuyển thuốc mê vào cơ thể qua đường tĩnh mạch, có thể thực hiện theo lịch trình đều đặn hoặc truyền liên tục. Công nghệ tiên tiến như bơm tiêm điện TCI hiện nay đã có khả năng tính toán nồng độ thuốc trong huyết tương và não mà không cần phải kiểm tra mẫu máu.
• Gây mê cho đường hô hấp: Ống nội khí quản được đưa qua miệng hoặc mũi để tiếp cận đường hô hấp của bệnh nhân và quản lý quá trình thở. Thuốc gây mê có thể được sử dụng qua đường hô hấp hoặc tiêm vào tĩnh mạch.

Khi nào thì nên lựa chọn gây mê thay vì gây tê?

Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chọn sử dụng phương pháp gây mê thay vì gây tê. Các tình huống cụ thể bao gồm: phẫu thuật cho trẻ nhỏ khi chúng không hợp tác; khi người bệnh quá lo lắng hoặc sợ hãi trong suốt quá trình phẫu thuật, bệnh nhân suy hô hấp và chấn thương đầu, cổ, hay lồng ngực...

Ngoài ra, một số ca phẫu thuật yêu cầu giãn cơ, khiến bệnh nhân không thể tự thở, và cần sự hỗ trợ trong quá trình hô hấp.

Ảnh hưởng của thuốc mê như thế nào?

Ảnh hưởng không mong muốn của thuốc mê đối với các bộ phận khác nhau trong cơ thể cụ thể như sau: đối với tim mạch (gây giảm cung lượng tim, huyết áp thấp, giảm sức co bóp cơ tim...), hệ hô hấp (ức chế hô hấp, giảm nhịp thở, tăng tiết nhầy...), và hệ thần kinh trung ương (gây ảo giác, tăng áp lực nội sọ...).

Tuy nhiên, những tác động này thường chỉ kéo dài ngắn hạn và có thể dễ dàng giảm nhẹ bằng cách sử dụng các loại thuốc khác.

Trong trường hợp sử dụng phương pháp gây mê toàn thân, một số bệnh nhân có thể cần nằm viện từ vài giờ đến vài ngày sau khi phẫu thuật. Việc này có thể ảnh hưởng đến sự tỉnh táo, phản xạ, và sự tập trung của bệnh nhân trong khoảng 1 - 2 ngày sau quá trình mê.

Một số phản ứng phụ khác bao gồm:

• Buồn nôn và nôn: Đây là một hiện tượng phụ thuộc khá phổ biến, thường xuất hiện trong vài giờ hoặc vài ngày sau khi phẫu thuật. Nguyên nhân có thể là do nhiều yếu tố như loại thuốc sử dụng hoặc loại phẫu thuật được thực hiện...
• Đau họng: Việc đặt ống thở vào cổ họng giúp bệnh nhân hô hấp khi đang ngủ. Điều này có thể là nguyên nhân khiến cổ họng có cảm giác đau sau khi ống được rút ra. Thường chỉ là đau nhẹ và tự giảm sau vài ngày.
• Ngứa: Hiện tượng này là một tác dụng phụ thường gặp của một số loại thuốc giảm đau được sử dụng trong quá trình gây mê toàn thân.
• Ớn lạnh, rùng mình (giảm nhiệt độ cơ thể): Điều này thường xảy ra ở khoảng một nửa số bệnh nhân khi họ tỉnh lại sau phẫu thuật và có thể liên quan đến sự giảm nhiệt độ cơ thể...

Gây mê toàn thân có thể gây một số tác dụng phụ nhưng chỉ diễn ra trong thời gian ngắn và sẽ khỏi hẳn sau đó. Có nhiều phương pháp gây mê tùy từng trường hợp bệnh lý cũng như người bệnh do đó người bệnh sẽ được bác sĩ gây mê hồi sức đánh giá đầy đủ, toàn diện trước khi phẫu thuật nhằm đảm bảo toàn bộ quy trình gây mê diễn ra an toàn, thuận lợi.

Xem thêm:

• Phương pháp vô cảm là gì? Phân loại phương pháp vô cảm hiện nay
• Tai biến gây mê: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa