Giải đáp: Bạch biến có di truyền không?

Hiện vẫn chưa có số liệu thống kê chính thức về số lượng người bị bệnh bạch biến tại Việt Nam song bạn cần biết rằng ai cũng có thể mắc phải căn bệnh này. Những người trong độ tuổi từ 10 - 30 là đối tượng dễ bị bạch biến, một số ít trường hợp là trẻ em. Bạch biến là căn bệnh mang tính gia đình, dù vậy câu hỏi bạch biến có di truyền không thì hiện tại vẫn vẫn chưa có bất cứ nghiên cứu nào khẳng định được vấn đề này.

Bệnh bạch biến là gì?

Bạch biến (hay bệnh leucoderma) là căn bệnh về da, theo đó có một vùng da bị mất màu (sắc tố) dẫn đến màu da trông không giống da người bình thường khỏe mạnh (da có thể có màu trắng hoặc hồng).

Bệnh bạch biến có thể hiện diện bất cứ vùng nào trên cơ thể, tuy nhiên thông thường bệnh sẽ phát triển nhiều ở mắt, lỗ mũi, rốn, khuỷu tay và vùng sinh dục, thậm chí bên trong miệng. Không chỉ màu da thay đổi, những người bị bạch biến có thể gặp trường hợp mất màu trên môi hay tóc bạc sớm. Đó là do các tế bào sắc tố tạo màu cho tóc cũng tương tự như da. Bệnh bạch biến thường xảy ra cho những người có làn da sẫm màu hơn. Hầu hết những trường hợp mắc bệnh bạch biến đều sẽ thấy bệnh xuất hiện và phát triển trước tuổi 40. Mặc dù bệnh bạch biến không đe dọa tính mạng người bệnh nhưng sẽ tác động tiêu cực đến chất lượng đời sống lẫn tâm lý của người mắc phải.

Nguyên nhân gây bệnh bạch biến

Hiện tại, các nhà khoa học vẫn chưa tìm ra được chính xác nguyên nhân gây ra bệnh bạch biến. Chắc chắn, bệnh bạch biến chỉ xuất hiện khi tế bào sắc tố bị suy giảm cả về số lượng lẫn chất lượng. Theo các nhà nghiên cứu, nhiều khả năng bệnh bạch biến phát sinh có liên quan đến các bệnh tự miễn dịch. Thay vì tấn công vào các tế bào lạ như virus hoặc vi khuẩn, hệ thống miễn dịch lại tấn công nhầm vào những mô khỏe mạnh của chính nó.

Bệnh bạch biến có thể bắt nguồn từ sự đột biến gen DR4, B13 hoặc gen BW35 của HLA. Những tế bào sắc tố bị xem như những kháng nguyên nên chúng bị ngăn chặn, phá hủy khiến quá trình sản xuất các hắc sắc tố melanin cũng bị suy giảm đáng kể.

Khoảng 20 - 25% người bị bạch biến có thể bị ảnh hưởng bởi các bệnh tự miễn dịch khác, chẳng hạn như cường giáp (tuyến giáp hoạt động quá mức), viêm khớp dạng thấp, tiểu đường tuýp 1, vẩy nến, thiếu máu ác tính, bệnh Addison,… Vì vậy, nhiều trường hợp người bị bạch biến cũng đi kèm một số loại bệnh lý có liên quan đến những bộ phận được kể ở trên.

Những triệu chứng phổ biến của bệnh

Bệnh bạch biến có nhiều triệu chứng dễ nhận biết, trong đó triệu chứng phổ biến nhất chính là các dát và mảng trắng có ranh giới rõ ràng. Ở người bị bạch biến, bạn sẽ thấy có những vùng da mất sắc tố (tế bào sắc tố ngừng hoạt động) nên màu sắc của chúng sẽ khác biệt so với những vùng da xung quanh. Thông thường, những vùng da hở, phơi nhiễm với ánh sáng mặt trời (tay, chân, mặt hoặc môi) là dễ xuất hiện những mảng bạch biến nhất.

Trên thực tế, vùng da ở khu vực bạch biến chỉ khác về màu sắc chứ không có tình trạng bị teo nhỏ hay đóng vảy, cũng không gây ngứa. Phần lớn trường hợp bạch biến lông cơ thể tại những vùng da này không bị chuyển sang màu trắng.

Dưới đây là các dạng bạch biến thường gặp:

• Bạch biến toàn thân: Dạng bạch biến này có tỷ lệ cao nhất. Người bệnh bạch biến toàn thân sẽ có những mảng bạch biến đối xứng tại nhiều vị trí khác nhau trên cơ thể.
• Bạch biến phân đoạn: Ít phổ biến hơn, bạch biến phân đoạn chủ yếu xảy ra ở một bên của vùng cụ thể nào đó trên cơ thể. Những người trẻ tuổi thường gặp loại bạch biến này.
• Bạch biến khu trú: Đây là dạng bạch biến chỉ xuất hiện ở khu vực cụ thể trên cơ thể.

Bệnh bạch biến có di truyền không? Có lây không

Theo các nhà khoa học, bệnh bạch biến không hoàn toàn liên quan đến di truyền gia đình, tuy nhiên bệnh lại có khả năng di truyền trong gia đình. Thống kê cho thấy, có khoảng 30% người bị bạch biến có tiền sử gia đình. Điều này có thể hiểu một cách đơn giản là, cha mẹ bị bạch biến thì không nhất định trẻ sinh ra sẽ không mắc bệnh. Tuy nhiên, trẻ sẽ có nguy cơ phát triển bệnh bạch biến cao hơn.

Bên cạnh bạch biến có di truyền không thì một câu hỏi khác cũng rất phổ biến, đó là bệnh bạch biến có lây không? Câu trả lời là "Bệnh bạch biến không lây" bạn nhé. Có nghĩa là người khỏe mạnh bình thường sẽ không thể nhiễm bạch biến cũng như người bị bạch biến cũng sẽ chắc chắn không thể truyền cho người khác qua tiếp xúc. Căn bệnh này cũng không liên quan đến bệnh ung thư, bạch tạng hay bệnh phong… Nó không phải là bệnh truyền nhiễm, không gây hại về thể chất cho người bệnh.

Những phương pháp điều trị bạch biến phổ biến hiện nay

Do nguyên nhân gây ra bệnh bạch biến đến nay chưa được xác định nên những phương pháp điều trị đặc hiệu cũng vẫn chưa tìm ra. Bạn không cần quá lo lắng vì dù việc điều trị bệnh bạch biến vẫn còn nhiều thách thức nhưng chúng ta vẫn hoàn toàn giải quyết được triệu chứng bằng những giải pháp sau đây:

Sử dụng thuốc

Nhóm thuốc có khả năng tăng cảm ứng với nguồn ánh sáng

Nhóm thuốc này chứa psoralen (meladinin hay melagenin) được sử dụng kết hợp trong quá trình chiếu tia cực tím vào những khu vực da cần điều trị. Lưu ý là nhóm thuốc này có thể kéo theo các tác dụng phụ như chán ăn, bị tăng men gan hoặc bị vàng da. Bệnh nhân trên 12 tuổi mới được sử dụng nhóm thuốc này.

Corticosteroid

Loại thuốc bôi này được chỉ định dùng kết hợp với những liệu pháp như tia laser, CO2 hay UVB phổ hẹp,... cho hiệu quả điều trị khả quan, nhất là với thể bạch biến khu trú.

Thuốc chống nắng

Đây là giải pháp giúp bảo vệ cơ thể, đặc biệt là những vùng da đã bị giảm sắc tố khỏi bị cháy nắng. Loại thuốc này còn có khả năng hỗ trợ cải thiện sự tương phản màu sắc của các vùng da cũng như giúp phòng tránh hiện tượng Koebner gây tổn thương da.

Cấy tế bào sắc tố cho da

Gần đây, cấy tế bào sắc tố da được xem là phương pháp mới mang lại hiệu quả khá tốt trong điều trị bạch biến. Tuy nhiên, chi phí của phương pháp này khá cao cũng như bệnh đòi hỏi kỹ thuật thực hiện phức tạp hơn. Vì thế mà hiện nay phương pháp này vẫn chưa được phổ biến.

Tóm lại, như đã có đề cập bên trên, nguyên nhân gây ra bệnh bạch biến chưa được xác định chính xác. Do đó, bạn sẽ không thể biết được bản thân có thể mắc bệnh bạch biến ở đâu, khi nào hay liệu có bị bệnh hay không. Điều này dẫn đến việc không có cách nào ngăn ngừa được bệnh này. Tuy nhiên, qua bài viết này, bạn đã có thể biết được rằng bạch biến có di truyền không cũng như các phương pháp có thể giúp điều trị bệnh bạch biến hiệu quả

Xem thêm:

• Bệnh bạch biến có chữa được không? Cách điều trị thế nào?
• Bệnh bạch biến kiêng ăn gì để cải thiện tình trạng bệnh?
• Giải đáp thắc mắc: Bệnh bạch biến có lây không?
• Bệnh bạch biến ở trẻ em và các biện pháp điều trị