Hệ thống hạt nano mới chống lại bệnh béo phì

Thừa cân và béo phì là những vấn đề sức khỏe ngày càng phổ biến, ảnh hưởng đến nhiều người trên toàn thế giới. 

Thế nào là béo phì?

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) định nghĩa thừa cân và béo phì là tình trạng tích tụ mỡ quá mức, có thể gây ra nhiều rủi ro cho sức khỏe.

Chỉ số khối cơ thể (BMI) là công cụ phổ biến để phân loại tình trạng này, được tính bằng cách chia trọng lượng cơ thể (kg) cho bình phương chiều cao (m). Theo WHO, người trưởng thành có BMI từ 25 đến 29,9 được coi là thừa cân, trong khi người có BMI từ 30 trở lên được coi là béo phì.

Nghiên cứu hệ thống hạt nano mới chống lại bệnh béo phì

Các nhà nghiên cứu đã phát triển một phương pháp mới để giải quyết vấn đề béo phì bằng cách tập trung vào việc hấp thụ chất béo trong ruột non. Họ sử dụng một loại hệ thống hạt nano đặc biệt, được thiết kế để đưa các phân tử trị liệu trực tiếp vào hệ tiêu hóa, và phát hiện ra rằng phương pháp này có khả năng ngăn ngừa béo phì do chế độ ăn uống.

Tại Tuần lễ UEG 2024, nghiên cứu đã nhấn mạnh vai trò của một enzyme có tên là Sterol O-acyltransferase 2 (SOAT2), enzyme này rất quan trọng trong việc hấp thụ chất béo ở ruột non. Bằng cách ức chế enzyme này, nghiên cứu đã chỉ ra một cách tiếp cận hứa hẹn để giảm hấp thụ chất béo và có khả năng ngăn ngừa béo phì.

Mặc dù đã có nhiều nghiên cứu về quá trình chuyển hóa chất béo, vẫn chưa tìm ra chất ức chế hiệu quả cho việc hấp thụ axit béo ở ruột. Nhiều năm qua, các nhà khoa học đã tìm kiếm cách để ngăn chặn sự hấp thụ chất béo, nhưng phần lớn các phương pháp hiện nay chỉ tập trung vào việc giảm lượng chất béo trong chế độ ăn uống.

Tiến sĩ Wentao Shao, trưởng nhóm nghiên cứu, cho biết nhóm đã phát triển một hệ thống phân phối sáng tạo sử dụng các hạt nano – những viên nang nhỏ làm từ polyme, được bảo vệ bằng lớp vỏ bên ngoài. Hệ thống này được thiết kế để vận chuyển RNA can thiệp nhỏ (siRNA) đến ruột non, nơi chúng có thể giảm hoạt động của SOAT2, từ đó ức chế sự hấp thụ chất béo. Trong các thí nghiệm trên chuột, những con được điều trị bằng hạt nano hấp thụ ít chất béo hơn và không bị béo phì, ngay cả khi ăn chế độ nhiều chất béo.

Kết quả của nghiên cứu

"Phương pháp điều trị bằng đường uống này rất có lợi" - Tiến sĩ Shao cho biết. "Nó không xâm lấn, ít độc hại và dễ tuân theo hơn so với các phương pháp hiện tại, thường xâm lấn hoặc khó duy trì. Điều này khiến nó trở thành một giải pháp hứa hẹn".

Nghiên cứu cũng tìm hiểu cơ chế mà SOAT2 điều chỉnh sự hấp thụ chất béo. Khi SOAT2 bị ức chế trong ruột non, điều này sẽ kích hoạt sự phân hủy một protein có tên CD36, giúp vận chuyển chất béo. Quá trình này liên quan đến căng thẳng tế bào và sự tham gia của một loại enzyme gọi là E3 ligase RNF5, giúp tăng cường sự phân hủy CD36.

Các nghiên cứu trước đây cho thấy việc chặn SOAT2 ở gan có thể dẫn đến tích tụ chất béo ở đó, nhưng phương pháp mới này chỉ tập trung vào ruột, giúp tránh rủi ro đó và cung cấp một cách tiếp cận an toàn hơn cho việc điều trị béo phì.

Giáo sư Zhaoyan Jiang, người giám sát nghiên cứu, cho biết: "Một điều thú vị về liệu pháp này là khả năng nhắm đến sự hấp thụ chất béo trong ruột mà không làm ảnh hưởng đến gan. Đây là điều quan trọng vì việc chặn SOAT2 ở gan có thể gây ra vấn đề tích tụ chất béo, điều mà phương pháp của chúng tôi tránh được".

Trong tương lai, nhóm nghiên cứu có kế hoạch thử nghiệm hệ thống hạt nano này trên các mô hình động vật lớn hơn để xác nhận tính hiệu quả và độ an toàn khi áp dụng cho con người.

Giáo sư Jiang kết luận: "Chúng tôi tin rằng hệ thống hạt nano này sẽ là bước đột phá trong việc kiểm soát béo phì, cung cấp một giải pháp mới để giải quyết cả vấn đề chuyển hóa chất béo và tình trạng tăng cân do chế độ ăn uống, mở ra kỷ nguyên mới với các phương pháp điều trị hiệu quả hơn".

Những phát hiện từ nghiên cứu về hệ thống hạt nano chống béo phì không chỉ mang lại hy vọng cho những người đang phải đối mặt với vấn đề thừa cân mà còn góp phần định hình tương lai của các liệu pháp điều trị béo phì. Nếu được triển khai thành công trên con người, phương pháp này có thể trở thành bước đột phá trong cuộc chiến chống lại bệnh béo phì, giúp nâng cao chất lượng cuộc sống và sức khỏe cho hàng triệu người. Việc tiếp tục nghiên cứu và phát triển những công nghệ như vậy là vô cùng cần thiết, mở ra kỷ nguyên mới cho y học và các phương pháp điều trị hiệu quả hơn.