Hình ảnh cơn gò tử cung như thế nào? Nên làm gì khi nhận thấy cơn gò tử cung?

Cơn gò tử cung là hiện tượng co thắt cơ tử cung thường gặp trong thai kỳ, với đặc điểm thắt chặt vùng bụng dưới, có thể lan ra sau lưng, xuất hiện theo chu kỳ. Cơn gò chuyển dạ thật thường đều đặn, tăng dần về cường độ và tần suất, không giảm khi nghỉ ngơi, trong khi cơn gò giả thường không đều và tự biến mất.

Tổng hợp hình ảnh cơn gò tử cung

Dưới đây là tổng hợp các hình ảnh minh họa kèm mô tả đặc điểm từng loại cơn gò tử cung, từ chuyển dạ giả đến chuyển dạ thật và sinh non, giúp nhận biết sớm dấu hiệu bất thường và phân biệt rõ các giai đoạn co bóp tử cung.

Hình ảnh cơn gò tử cung chuyển dạ giả (Braxton)

Cơn gò Braxton Hicks thường xuất hiện từ tam cá nguyệt thứ hai, phổ biến hơn ở những tuần cuối thai kỳ. Đây là những cơn co thắt không đều, thường không gây đau hoặc chỉ gây cảm giác căng tức nhẹ ở bụng dưới. Thời gian và cường độ cơn gò không tăng dần theo thời gian, khoảng cách giữa các cơn không đều, và đặc biệt, chúng thường biến mất khi thai phụ thay đổi tư thế, nghỉ ngơi hoặc uống nước.

Những cơn gò này không gây xóa mở cổ tử cung và không phải là dấu hiệu chuyển dạ thực sự. Nguyên nhân của Braxton Hicks là do tử cung “luyện tập” co bóp để chuẩn bị cho chuyển dạ, thường không gây nguy hiểm và không cần can thiệp y tế nếu không đi kèm triệu chứng bất thường khác.

Hình ảnh cơn gò tử cung chuyển dạ thật

Khác với chuyển dạ giả, cơn gò chuyển dạ thật có tính chất đều đặn, tần suất xuất hiện tăng dần, cường độ co bóp ngày càng mạnh, và thời gian kéo dài của mỗi cơn cũng lâu hơn. Thai phụ thường cảm thấy đau rõ rệt, bắt đầu từ vùng bụng dưới và lan ra sau lưng hoặc xuống đùi. Các cơn gò này không giảm khi nghỉ ngơi hay thay đổi tư thế.

Đặc biệt, cơn gò chuyển dạ thật có khả năng gây xóa và mở cổ tử cung, là dấu hiệu khởi đầu cho quá trình sinh nở. Nguyên nhân của các cơn gò này là do sự gia tăng nồng độ hormone oxytocin và prostaglandin, thúc đẩy hoạt động co bóp của cơ tử cung nhằm đẩy thai nhi ra ngoài.

Hình ảnh cơn gò tử cung sinh non

Cơn gò sinh non là những cơn co xuất hiện trước tuần thứ 37 của thai kỳ, có tính chất tương tự chuyển dạ thật với tần suất đều, tăng dần và thường gây đau. Những cơn gò này có thể đi kèm với hiện tượng tiết dịch âm đạo nhiều, thay đổi màu sắc dịch, hoặc chảy máu nhẹ. Nếu không được phát hiện và xử trí kịp thời, chúng có thể dẫn đến sinh non thực sự.

Nguyên nhân của cơn gò sinh non rất đa dạng: Có thể do nhiễm trùng đường sinh dục, viêm màng ối, đa ối, đa thai, hở eo tử cung, hoặc do kích thích tử cung từ các can thiệp bên ngoài. Việc theo dõi sát và xử lý y tế kịp thời là cần thiết để bảo vệ sức khỏe mẹ và thai.

Cơn co chuyển dạ tiềm thời

Đây là giai đoạn đầu tiên của quá trình chuyển dạ thật, kéo dài từ vài giờ đến vài ngày, đặc biệt là ở người sinh con đầu lòng. Cơn co trong giai đoạn này có tính chất đều đặn nhưng vẫn còn nhẹ về cường độ, thường xảy ra mỗi 5 đến 30 phút, kéo dài từ 30 đến 45 giây mỗi cơn. Cảm giác đau có thể xuất hiện ở vùng bụng dưới, thắt lưng, và không phải lúc nào cũng rõ rệt.

Giai đoạn này có thể gây ra một ít xóa và mở cổ tử cung (dưới 4 cm). Nguyên nhân là do tử cung bắt đầu bước vào chu kỳ co bóp chuẩn bị cho giai đoạn chuyển dạ tích cực, với sự kích hoạt dần của hệ thống hormone nội sinh.

Cơn co chuyển dạ hoạt động

Là giai đoạn tiếp theo của chuyển dạ thật, bắt đầu khi cổ tử cung mở được khoảng 4 - 6 cm và tiếp tục mở nhanh đến khi đạt 10 cm. Các cơn co trong giai đoạn này mạnh hơn, đều đặn hơn, xảy ra với tần suất khoảng 3 - 5 phút/lần, mỗi cơn kéo dài từ 45 đến 60 giây, đôi khi lên đến 90 giây.

Thai phụ thường cảm thấy đau nhiều, cảm giác đau lan rộng và tăng dần về mức độ. Đây là giai đoạn cổ tử cung mở nhanh, đầu thai nhi tụt xuống và xoay để chuẩn bị sinh. Nguyên nhân chính là sự tăng tiết oxytocin và phản xạ Ferguson, thúc đẩy quá trình co bóp tử cung hiệu quả để đẩy thai nhi ra ngoài.

Nên làm gì khi nhận thấy cơn gò tử cung?

Khi nhận thấy cơn gò tử cung, thai phụ nên bình tĩnh theo dõi và đánh giá tính chất cơn gò để xác định đó là cơn gò sinh lý (giả) hay dấu hiệu chuyển dạ thật. Dưới đây là những việc nên làm:

• Theo dõi tần suất và đặc điểm cơn gò: Ngay khi cảm nhận được cơn gò, thai phụ nên theo dõi và ghi lại các đặc điểm như thời điểm bắt đầu và kết thúc, khoảng cách giữa các cơn, mức độ đau và cảm giác đi kèm. Cơn gò chuyển dạ thật thường đều đặn, mạnh dần, kéo dài hơn và không giảm khi nghỉ ngơi. Việc theo dõi này giúp phân biệt giữa cơn gò sinh lý và dấu hiệu chuyển dạ thật.
• Thay đổi tư thế và nghỉ ngơi: Nếu nghi ngờ là cơn gò chuyển dạ giả (Braxton Hicks), thai phụ nên thử thay đổi tư thế, nằm nghiêng bên trái hoặc đi lại nhẹ nhàng để xem cơn gò có giảm không. Nghỉ ngơi trong môi trường yên tĩnh và uống đủ nước (đặc biệt nếu trước đó ít vận động hoặc mất nước) cũng có thể làm dịu cơn gò. Các biện pháp này giúp đánh giá phản ứng của cơ thể trước những cơn gò không nguy hiểm.
• Quan sát các dấu hiệu đi kèm: Trong quá trình theo dõi cơn gò, cần chú ý đến các triệu chứng đi kèm như chảy máu âm đạo, ra dịch nhầy hồng, rỉ nước ối hoặc giảm cử động thai. Nếu xuất hiện các dấu hiệu này, đặc biệt là vào giai đoạn cuối thai kỳ hoặc trước tuần thứ 37, thai phụ nên thận trọng vì có thể là dấu hiệu chuyển dạ thật hoặc nguy cơ sinh non.
• Xác định thời điểm cần đến cơ sở y tế: Thai phụ nên đến bệnh viện nếu cơn gò xuất hiện đều đặn mỗi 5 - 10 phút, kéo dài trên 30 giây, không thuyên giảm khi nghỉ ngơi, hoặc cường độ đau ngày càng tăng. Ngoài ra, nếu thấy ra nước âm đạo bất thường, chảy máu đỏ tươi, cảm giác muốn rặn sớm hoặc thai máy giảm rõ rệt, cần đi khám ngay để được đánh giá và can thiệp kịp thời.
• Chuẩn bị nhập viện khi cần thiết: Khi các dấu hiệu chuyển dạ thật xuất hiện, thai phụ nên chủ động chuẩn bị nhập viện. Cần mang theo đầy đủ hồ sơ khám thai, giấy tờ cá nhân và vật dụng thiết yếu. Việc di chuyển đến cơ sở y tế nên được thực hiện sớm và an toàn, đặc biệt với thai phụ có tiền sử sinh non, mang đa thai hoặc có bệnh lý thai kỳ đi kèm.

Trường hợp nào thai phụ cần nhập viện?

Thai phụ cần nhập viện khi xuất hiện các dấu hiệu nghi ngờ chuyển dạ thật hoặc có dấu hiệu bất thường trong thai kỳ. Dưới đây là các trường hợp cụ thể cần lưu ý:

• Cơn gò tử cung đều đặn, đau tăng dần: Khi thai phụ có các cơn co tử cung đều đặn, lặp lại mỗi 5 - 10 phút, kéo dài trên 30 - 60 giây, không thuyên giảm khi nghỉ ngơi, và mức độ đau ngày càng tăng, đây có thể là dấu hiệu bắt đầu chuyển dạ thật. Đặc biệt khi thai từ 37 tuần trở lên, việc nhập viện kịp thời là cần thiết để theo dõi chuyển dạ.
• Ra nước ối (vỡ ối): Nếu có hiện tượng ra nước âm đạo loãng, không mùi hoặc có mùi tanh nhẹ, không kiểm soát được, nghi ngờ vỡ ối, thai phụ cần nhập viện ngay, dù có hay không có cơn gò đi kèm. Vỡ ối sớm có thể dẫn đến nguy cơ nhiễm trùng và cần được đánh giá tình trạng thai nhi.
• Ra máu âm đạo bất thường: Ra máu đỏ tươi, máu sậm kèm đau bụng, hoặc bất kỳ lượng máu nào trong tam cá nguyệt thứ ba đều cần được kiểm tra ngay tại cơ sở y tế. Đây có thể là dấu hiệu của nhau tiền đạo, nhau bong non hoặc các biến chứng khác.
• Thai máy giảm hoặc không còn cảm nhận: Khi cảm thấy thai cử động ít hơn bình thường hoặc không còn cảm nhận được thai máy trong nhiều giờ, đặc biệt sau tuần thai thứ 28, thai phụ cần được theo dõi tim thai và siêu âm đánh giá sức khỏe thai nhi ngay lập tức.
• Có tiền sử hoặc nguy cơ sinh non: Thai phụ từng sinh non, mang đa thai, cổ tử cung ngắn, có tiền sử dọa sinh non, hoặc có triệu chứng gò tử cung sớm trước 37 tuần nên nhập viện sớm để theo dõi và can thiệp nếu cần thiết.
• Có dấu hiệu nhiễm trùng hoặc bất thường toàn thân: Sốt, đau đầu, mệt mỏi nhiều, đau bụng dữ dội không theo chu kỳ, ra dịch âm đạo mùi hôi hoặc có màu lạ cũng là những dấu hiệu cần được kiểm tra tại bệnh viện để loại trừ nhiễm trùng ối hoặc các biến chứng sản khoa khác.

Cách để dễ chịu hơn trong suốt quá trình chuyển dạ?

Trong suốt quá trình chuyển dạ, việc kiểm soát cơn đau và tạo cảm giác dễ chịu đóng vai trò quan trọng giúp thai phụ giữ bình tĩnh, hợp tác tốt với nhân viên y tế và giảm bớt căng thẳng tinh thần. Dưới đây là những cách hiệu quả giúp thai phụ cảm thấy dễ chịu hơn:

• Thở đúng cách và thư giãn: Kỹ thuật thở sâu, đều, theo nhịp có thể giúp kiểm soát cơn đau, cung cấp đủ oxy cho mẹ và thai nhi. Việc tập trung vào hơi thở cũng giúp phân tán sự chú ý khỏi cơn co. Xen kẽ là các kỹ thuật thư giãn cơ thể như thả lỏng vai, mặt, tay chân trong lúc không có cơn gò.
• Thay đổi tư thế linh hoạt: Không nên nằm cố định một tư thế trong chuyển dạ. Việc thay đổi tư thế (đứng, ngồi, nằm nghiêng trái, quỳ gối, hoặc đi lại nhẹ nhàng) giúp tăng lưu lượng máu đến tử cung, giảm áp lực và hỗ trợ thai nhi xoay đầu tốt hơn. Một số tư thế còn giúp giảm cảm giác đau lưng hoặc tức bụng dưới.
• Sử dụng nhiệt ấm: Chườm ấm vùng lưng dưới hoặc vùng bụng dưới bằng túi chườm hoặc khăn ấm có thể giúp làm dịu cơn co và thư giãn cơ tử cung. Ngoài ra, nếu điều kiện cho phép, tắm nước ấm cũng là một biện pháp thư giãn hữu hiệu.
• Massage nhẹ nhàng: Được người thân hoặc hộ sinh massage vùng lưng, vai hoặc chân trong thời gian nghỉ giữa các cơn gò có thể giúp thai phụ giảm căng thẳng và cảm thấy được an ủi, nâng đỡ tinh thần. Massage cũng kích thích cơ thể sản xuất endorphin giúp chất giảm cơn đau tự nhiên.
• Nghe nhạc nhẹ hoặc thiền định: Âm nhạc êm dịu, tiếng tự nhiên (tiếng suối, tiếng chim...) hoặc âm thanh được cá nhân hóa có thể giúp giảm lo âu và nâng cao trải nghiệm tích cực trong chuyển dạ. Kết hợp với thiền hoặc hình dung tích cực cũng có thể giúp mẹ bầu kiểm soát tốt cảm xúc.
• Uống nước và nghỉ ngơi hợp lý: Duy trì đủ nước bằng cách uống từng ngụm nhỏ và ăn nhẹ nếu được bác sĩ cho phép sẽ giúp giữ năng lượng cho quá trình chuyển dạ kéo dài. Nghỉ ngơi xen kẽ khi chưa vào giai đoạn hoạt động giúp cơ thể phục hồi và sẵn sàng cho các cơn gò tiếp theo.
• Cân nhắc sử dụng giảm đau hỗ trợ y tế: Trong một số trường hợp, thai phụ có thể lựa chọn sử dụng thuốc giảm đau, gây tê ngoài màng cứng hoặc các phương pháp hỗ trợ khác theo chỉ định của bác sĩ sản khoa. Đây là lựa chọn an toàn và hiệu quả nếu được chỉ định đúng thời điểm.

Qua việc nhận biết và phân biệt các loại hình ảnh cơn gò tử cung, thai phụ không chỉ hiểu rõ hơn về quá trình chuyển dạ mà còn có thể chủ động theo dõi sức khỏe của bản thân và thai nhi một cách an toàn. Việc trang bị kiến thức về đặc điểm, nguyên nhân và cách xử trí phù hợp giúp mỗi thai kỳ trở nên nhẹ nhàng và an tâm hơn, đồng thời hỗ trợ quá trình sinh nở diễn ra thuận lợi, giảm thiểu rủi ro cho cả mẹ và bé.