Ối vỡ sớm là gì? Những điều mẹ bầu cần lưu ý

Cứ 100 trường hợp mang thai sẽ có 3 ca gặp phải ối vỡ non, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng thai nhi. Vậy nguyên nhân vỡ ối sớm là gì? Cách phòng tránh như thế nào? Hãy cùng Nhà thuốc Long Châu tìm hiểu về ối vỡ sớm trong bài viết dưới đây nhé.

Tổng quan về tình trạng vỡ ối sớm

Trong buồng tử cung, thai nhi phát triển trong một môi trường chất lỏng đặc biệt, được gọi là nước ối. Nước ối giúp giảm thiểu các chấn thương khi bụng mẹ bị va đập và tạo ra một môi trường vô khuẩn cho bào thai. Ngoài ra, nó còn cung cấp dinh dưỡng và ổn định thân nhiệt cho thai nhi. Nước ối được bao bọc bởi một lớp màng, gọi là màng ối. Khi màng ối bị rách do tác động cơ học hoặc nhiễm khuẩn, sẽ dẫn đến tình trạng vỡ ối.

Vỡ ối là hiện tượng túi ối bị rách, làm cho chất lỏng rò rỉ và chảy ra ngoài qua âm đạo của mẹ.  Đây cũng là dấu hiệu cho thấy cơ thể mẹ đã sẵn sàng cho việc sinh nở. Phần lớn các trường hợp vỡ ối xảy ra khi thai nhi đã đủ tháng. Tình trạng ối vỡ trước khi bắt đầu chuyển dạ gọi là ối vỡ sớm. Theo thống kê, khoảng 10% các ca sinh đủ tháng có hiện tượng này, thường rò rỉ theo kiểu nhỏ giọt hơn là chảy thành dòng.

Nguyên nhân vỡ ối sớm

Hiện tượng vỡ ối sớm ở thời điểm thai nhi gần đủ tháng có thể do sự suy yếu tự nhiên của màng ối. Ở trạng thái sinh lý bình thường, áp lực lên màng ối thường bé hơn sức căng bề mặt của nó. Khi thai nhi đủ tháng, độ chun giãn của màng ối sẽ giảm đi để dễ dàng vỡ ối một cách tự nhiên. Phần lớn các nguyên nhân vỡ ối sớm có liên quan đến tình trạng nhiễm trùng do vi khuẩn xâm nhập từ âm đạo. Ngoài ra, các yếu tố nguy cơ dưới đây cũng làm tăng khả năng ối vỡ sớm trong thai kỳ:

• Tiền sử ối vỡ sớm hoặc sinh non ở lần mang thai trước.
• Hút thuốc lá hoặc sử dụng chất kích thích trong thời gian mang thai.
• Có tình trạng nhiễm trùng trong ối.
• Chảy máu âm đạo thai kỳ, đặc biệt là ở 3 tháng giữa và 3 tháng cuối.
• Cổ tử cung ngắn dưới 35mm.
• Hở eo tử cung.
• Thể trạng suy dinh dưỡng hoặc chế độ ăn uống kém.
• Mẹ bầu bị nhau tiền đạo, đa ối, đa thai, khung chậu hẹp.
• Ngôi thai bất thường như ngôi mông, ngôi ngang.

Dấu hiệu nhận biết

Nhận biết tình trạng ối vỡ sớm có thể gây nhiều khó khăn cho bà bầu do sự nhầm lẫn giữa nước tiểu và nước ối, đặc biệt là khi ở giữa các cơn co thắt và vùng kín bị són ít nước gây ẩm ướt. Tuy nhiên, mẹ bầu cần chú ý những đặc điểm sau:

• Nước ối có màu trong suốt hoặc trắng đục, không mùi hoặc có mùi tanh nhẹ, trong khi nước tiểu thường có màu vàng sẫm và mùi hôi đặc trưng.
• Lượng nước ối thường nhiều hơn so với nước tiểu.
• Nước ối chảy liên tục và có thể rò rỉ kèm theo các cơn co thắt.

Nếu không được phát hiện kịp thời, mẹ bầu có thể phải đối mặt với một số biến chứng sau:

• Nguy cơ nhiễm trùng ối càng tăng nếu ối vỡ càng lâu do màng ối là lớp bảo vệ buồng ối khỏi sự xâm nhập của vi khuẩn từ âm hộ và âm đạo.
• Nếu nhiễm trùng ối xảy ra, vi khuẩn có thể tấn công thai nhi, gây ra tình trạng suy thai, đe dọa tính mạng của thai nhi nếu không được can thiệp kịp thời.
• Nhiễm trùng hậu sản cũng có thể xảy ra, với các trường hợp nặng có thể dẫn đến viêm phúc mạc hoặc thậm chí nhiễm khuẩn huyết.
• Khi ối vỡ và ngôi thai bất thường, dễ xảy ra tình trạng sa dây rau hoặc sa chi. Tình trạng ối vỡ làm cho sự điều chỉnh ngôi thai không tốt, khiến quá trình chuyển dạ trở nên khó khăn hơn.

Ối vỡ non nếu không có nhiễm trùng ối thì tiên lượng tốt cho mẹ. Tuy nhiên, đối với thai nhi, tiên lượng thường xấu hơn do nguy cơ đẻ non tháng, nhiễm trùng sơ sinh và suy hô hấp sơ sinh cao.

Các phương pháp chẩn đoán

Để chẩn đoán chính xác tình trạng ối vỡ sớm, bác sĩ sẽ sử dụng một mỏ vịt đã được vô trùng để mở thành âm đạo, quan sát cổ tử cung xem có nước ối chảy ra hay không. Nếu chưa xác định được, mẹ bầu sẽ được làm thêm xét nghiệm dịch âm đạo hoặc siêu âm đo lượng nước ối trong tử cung. Mẹ bầu sẽ được yêu cầu nhập viện để theo dõi sát sao các dấu hiệu nhiễm trùng. Ngoài ra còn phải theo dõi tim thai thường xuyên để đánh giá các yếu tố nguy cơ.

Trong trường hợp màng ối chưa vỡ hoàn toàn và chỉ có một ít nước ối rỉ ra, việc xác định liệu ối có bị vỡ sớm hay không sẽ rất khó khăn. Mẹ bầu có thể tiếp tục ở lại bệnh viện hoặc về nhà theo dõi. Nếu thấy nước ối vẫn tiếp tục rò rỉ, mẹ cần quay lại bệnh viện ngay lập tức để được xử lý kịp thời.

Các phương pháp xử trí khi mẹ bầu bị vỡ ối sớm

Tuỳ thuộc vào tuổi thai nhi tại thời điểm vỡ ối mà bác sĩ sẽ có hướng can thiệp phù hợp. Trường hợp tuổi thai lớn có thể chỉ định can thiệp cho trẻ sinh ngay, còn thai kỳ chưa đủ tháng cần tiếp tục chăm sóc và dưỡng thai.

Tuổi thai 22 - 31 tuần

Ở giai đoạn này, thai nhi chưa phát triển toàn diện và nếu sinh sớm sẽ có nhiều nguy cơ về sức khỏe cũng như phát triển thể chất sau này. Nếu mẹ bị vỡ ối sớm ở tuổi thai này, bác sĩ sẽ cố gắng dưỡng thai bằng cách dùng thuốc để giúp phổi thai trưởng thành và tăng cường quản lý nhiễm khuẩn.

Tuổi thai 32 - 33 tuần

Bác sĩ sẽ ưu tiên chăm sóc và nuôi dưỡng thai trong thời gian lâu nhất có thể. Nếu ối vỡ sớm ở giai đoạn này, bác sĩ sẽ sử dụng thuốc corticoid để kích thích phổi thai nhi trưởng thành, kiểm soát tốt nhiễm khuẩn và theo dõi tim thai bằng monitor. Ngoài ra còn sử dụng thuốc giảm co tử cung và chỉ khởi phát chuyển dạ khi có đủ bằng chứng cho thấy phổi thai nhi đã trưởng thành, không có yếu tố nguy cơ nhiễm khuẩn hoặc thai suy.

Tuổi thai 34 - 36 tuần

Không khuyến cáo sử dụng corticoid khi vỡ ối sớm ở tuổi thai này. Tiếp tục theo dõi monitor sản khoa và siêu âm tim thai. Hơn 90% trường hợp thai phụ sẽ chuyển dạ tự nhiên trong vòng 24 giờ sau khi vỡ ối.

Các biện pháp phòng ngừa ối vỡ sớm

Vỡ ối sớm nếu không được can thiệp y tế kịp thời có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm cho cả mẹ và bé, vì vậy công tác dự phòng vẫn được ưu tiên hàng đầu. Phụ nữ đang mang bầu và có dự định mang thai cần chú ý những điều sau:

• Xây dựng kế hoạch chuẩn bị mang thai khoa học, chăm sóc tốt ngay từ giai đoạn trước khi thụ thai.
• Điều trị triệt để các bệnh mãn tính, viêm nhiễm, viêm đường sinh dục hoặc các bệnh lý di truyền, truyền nhiễm của gia đình trước khi mang thai.
• Ngay sau khi thụ thai, mẹ bầu cần tuân thủ mốc khám thai lần đầu và lịch khám thai định kỳ theo chỉ định của bác sĩ.
• Khâu eo tử cung trong trường hợp hở eo tử cung.
• Chú trọng chế độ dinh dưỡng khi mang thai, nghỉ ngơi hợp lý và không hút thuốc lá và sử dụng các chất kích thích.

Ối vỡ sớm là một tình trạng nghiêm trọng cần được chú ý và xử lý kịp thời. Bằng cách hiểu rõ nguyên nhân vỡ ối sớm, dấu hiệu và cách phòng ngừa, mẹ bầu có thể bảo vệ sức khỏe của mình và bé trong suốt thai kỳ. Hy vọng bài viết trên đã giúp mẹ có thêm thông tin về vỡ ối sớm, từ đó chuẩn bị tinh thần thoải mái cho cuộc “vượt cạn”. Hãy theo dõi Nhà thuốc Long Châu để cập nhật thêm các bài viết về sức khỏe mẹ bầu và thai nhi, mẹ nhé!