Nhiễm vi khuẩn Salmonella và những điều cần biết

Nhiễm vi khuẩn Salmonella là gì?

Salmonella thuộc họ Enterobacteriaceae (vi khuẩn đường ruột) trực khuẩn gram âm, kỵ khí, có hình que, di động bằng tiên mao, sinh sống trong đường ruột, đường kính khoảng 0,7 µm đến 1,5 µm, dài từ 2 đến 5 μm. Có nhiều loại vi khuẩn Salmonella khác nhau như Salmonella typhi gây bệnh thương hàn, Salmonella choleraesuis gây nhiễm trùng máu, Salmonellosis gây ngộ độc thực phẩm.

Nhiễm vi khuẩn Salmonella (salmonellosis) là một bệnh do vi khuẩn Salmonella gây ra, khi lượng vi khuẩn vượt qua axit dạ dày và hệ thống miễn dịch đủ khiến bạn bị bệnh. Vi khuẩn Salmonella xâm nhập và phá huỷ các tế bào lót trong ruột khiến cơ thể khó hấp thụ nước, ảnh hưởng đến đường ruột gây tiêu chảy, đau bụng, nôn mửa, sốt.

Vi khuẩn Salmonella thường sống trong ruột động vật và con người, thải ra ngoài qua phân. Con người bị nhiễm bệnh nhiều nhất thông qua nước hoặc thực phẩm bị ô nhiễm.

Những dấu hiệu và triệu chứng khi nhiễm vi khuẩn Salmonella

Các triệu chứng khi nhiễm vi khuẩn Salmonella xuất hiện từ 12 đến 72 tiếng sau khi tiếp xúc với vi khuẩn Salmonella. Các triệu chứng của Salmonella ảnh hưởng đến dạ dày và ruột (đường tiêu hóa) của bạn và bao gồm:

• Tiêu chảy (đôi khi có máu trong phân);
• Sốt;
• Đau bụng hoặc chuột rút;
• Buồn nôn và nôn;
• Đau đầu;
• Ớn lạnh.

Các triệu chứng của nhiễm vi khuẩn Salmonella thường kéo dài khoảng 3 ngày đến một tuần. Tiêu chảy có thể kéo dài đến 10 ngày, nhưng có thể mất vài tháng trước khi trở lại thói quen đi tiêu bình thường.

Biến chứng có thể gặp khi nhiễm vi khuẩn Salmonella

Nhiễm vi khuẩn Salmonella đa số không nguy hiểm đến tính mạng. Tuy nhiên, ở một số đối tượng đặc biệt như trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, người lớn tuổi, người được ghép tạng, phụ nữ mang thai và những người có hệ miễn dịch yếu có thể xảy ra các biến chứng nguy hiểm.

Mất nước

Nếu không thể bù đủ lại lượng nước bị mất đi do tiêu chảy, có thể bị mất nước. Các dấu hiệu cảnh báo như:

• Đi tiểu ít hơn bình thường hoặc nước tiểu có màu sẫm;
• Khô miệng và lưỡi;
• Mắt trũng;
• Không có nước mắt khi khóc;
• Mệt mỏi hơn bình thường;
• Kích thích hoặc lơ mơ.

Nhiễm khuẩn huyết

Nếu vi khuẩn Salmonella xâm nhập vào máu (nhiễm khuẩn huyết), nó có thể lây nhiễm các mô khắp cơ thể, bao gồm:

• Hệ tiết niệu (nhiễm trùng đường tiết niệu);
• Não và tủy sống (viêm màng não);
• Lớp nội mạc của tim hoặc van tim (viêm nội tâm mạc);
• Xương hoặc tủy xương (viêm tủy xương);
• Lớp niêm mạc mạch máu, đặc biệt nếu bạn đã được ghép mạch máu, chẳng hạn như phẫu thuật bắc cầu động mạch.

Viêm khớp phản ứng

Những người đã từng nhiễm vi khuẩn Salmonella có nguy cơ cao mắc bệnh viêm khớp phản ứng do nhiễm vi khuẩn Salmonella. Tình trạng này còn được gọi là hội chứng Reiter, thường gây ra:

• Kích ứng mắt;
• Đi tiểu đau;
• Đau khớp.

Viêm tủy xương do Salmonella

Nếu bạn đang mắc bệnh hồng cầu hình liềm, bạn sẽ có nguy cơ cao bị nhiễm vi khuẩn Salmonella hiếm gặp ở xương, gọi là viêm tủy xương do Salmonella, thường có các triệu chứng:

• Đau lưng hoặc đau xương;
• Đau khiến cử động khó khăn;
• Các bộ phận trên cơ thể bạn bị sưng, đỏ hoặc chứa đầy chất lỏng (mủ).

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Hầu hết mọi người không cần phải đi khám khi bị nhiễm vi khuẩn Salmonella vì nó sẽ tự khỏi trong vòng vài ngày.

Tuy nhiên, nếu là trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ, người lớn tuổi hoặc người có hệ miễn dịch yếu, hãy liên hệ với bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị sớm khi có các dấu hiệu sau:

• Bệnh kéo dài hơn một vài ngày;
• Có sốt cao hoặc tiêu chảy phân có máu;
• Có các dấu hiệu mất nước.

Nguyên nhân dẫn đến nhiễm vi khuẩn Salmonella

Vi khuẩn Salmonella sống trong đường ruột của người, động vật và chim. Nhiễm vi khuẩn Salmonella thường do ăn thực phẩm hoặc sử dụng nguồn nước bị nhiễm bệnh.

Thực phẩm và nguồn nước bị nhiễm bệnh

Các thực phẩm thường bị nhiễm bệnh bao gồm:

• Các loại thịt sống và hải sản: Trong quá trình giết mổ, phân có thể dính vào thịt sống và thịt gia cầm. Nguồn nước bị ô nhiễm sẽ dẫn tới hải sản thu hoạch từ đó cũng bị nhiễm bệnh.
• Trứng sống hoặc nấu chưa chín: Vỏ trứng dường như là một rào cản hoàn hảo đối với sự nhiễm khuẩn, tuy nhiên, gà nhiễm bệnh lại đẻ ra trứng bị nhiễm vi khuẩn Salmonella trước khi vỏ được hình thành.
• Các sản phẩm sữa chưa tiệt trùng: Quá trình thanh trùng sẽ tiêu diệt vi khuẩn có hại, bao gồm cả Salmonella. Sữa và các sản phẩm sữa chưa tiệt trùng (sữa tươi) có thể bị nhiễm vi khuẩn Salmonella.
• Hoa quả và rau củ: Trong quá trình được chăm bón, tưới tắm hoặc khi sơ chế, rau củ quả có thể bị nhiễm do dùng nước đã nhiễm vi khuẩn Salmonella.

Thực phẩm không được xử lý đúng cách

Nhiều loại thực phẩm bị nhiễm Salmonella khi người chế biến không rửa tay kỹ sau khi đi vệ sinh, thay tã hoặc sau khi xử lý thực phẩm bị nhiễm khuẩn.

Vật nuôi nhiễm bệnh và các động vật khác

Vật nuôi hay các động vật khác, đặc biệt là chim và bò sát, có thể mang vi khuẩn Salmonella trên da, lông hoặc trong phân của chúng. Thức ăn cho vật nuôi bị nhiễm vi khuẩn Salmonella có thể lây nhiễm sang động vật khi ăn vào.