Hoang tưởng bị hại là gì? Cách điều trị thường được áp dụng

Người mắc bệnh hoang tưởng bị hại luôn cảm thấy rằng có người đang theo dõi hoặc muốn làm hại bản thân mình. Từ đó, họ có suy nghĩ mất kiểm soát và bắt đầu những hành vi tấn công người xung quanh. Đây được xem là một bệnh lý nguy hiểm, cần được phát hiện và điều trị sớm nhằm tránh gây nguy hiểm cho chính bản thân và mọi người.

Hoang tưởng bị hại là gì?

Hoang tưởng bị hại là một trong những loại hoang tưởng phổ biến thường gặp. Đây là tình trạng một người luôn có niềm tin rằng đang có một ai đó muốn làm hại mình. Họ có cảm giác sẽ gặp nguy hiểm nên luôn trong trạng thái đề phòng, thậm chí là có hành động tấn công để bảo vệ bản thân.

Người bị hoang tưởng bị hại luôn cho rằng mình luôn đúng rằng có ai đó sẽ làm hại đến mình với một niềm tin mãnh liệt. Do đó, họ rất khó để thay đổi suy nghĩ của mình dù điều mà họ lầm tưởng đã được chứng minh.

Vì vậy họ luôn phải vật lộn để có được sống như bình thường, từ đó ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt cuộc sống của người bệnh. Ngoài ra, đây cũng được xem là dấu hiệu của một số bệnh như tâm thần phân liệt, trầm cảm nặng, rối loạn lưỡng cực,...

Nguyên nhân gây ra bệnh hoang tưởng bị hại

Đây là một trong các biểu hiện của bệnh tâm thần và xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau như:

• Di truyền: Các nguyên cứu chỉ ra rằng nếu trong gia đình có tiền sử bị bệnh hoang tưởng thì nguy cơ thế hệ sau mắc bệnh sẽ cao hơn bình thường.
• Sử dụng chất kích thích: Một số chất gây nghiện như ma túy, thuốc lá, cần sa,... có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh hoang tưởng bị hại.
• Yếu tố xã hội: Một số tác động từ xã hội như phim ảnh, sách, môi trường sống,... có thể ám ảnh vào tâm lý người bệnh, gây lo lắng quá mức và dẫn đến ảo tưởng.
• Chấn thương thời thơ ấu: Những tổn thương tinh thần và thể chất thời thơ ấu có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh hoang tưởng.
• Yếu tố sinh học: Sự mất cân bằng các chất hóa học trong não, ảnh hưởng đến cách não xử lý và giải thích thông tin dẫn đến hoang tưởng. Ngoài ra, tình trạng thiếu hoặc mất ngủ kéo dài, làm đầu óc không tỉnh táo cũng có thể khiến người bệnh sinh ảo giác.

Triệu chứng của bệnh hoang tưởng bị hại

Triệu chứng của bệnh hoang tưởng bị hại có thể được thể hiện qua suy nghĩ và hành vi không thực tế của người bệnh, họ luôn nghi ngờ hoặc tin rằng có người đang muốn làm hại. Vì vậy, họ thường có các biểu hiện sau:

• Có niềm tin rằng có ai đó đang âm mưu muốn làm hại mình, có cảm giác bị theo dõi hoặc giám sát mặc dù không có bằng chứng chứng minh;
• Rối loạn cảm xúc, thay đổi cảm xúc bất ngờ từ yêu thương sang chán ghét, thậm chí là làm hại;
• Rối loạn giấc ngủ, không thể ngủ sâu và ngon, thậm chí gặp ác mộng;
• Luôn có cảm giác lo lắng, sợ hãi vô lý, hoặc cảm giác bất an, căng thẳng và thể hiện sự lo lắng không cần thiết;
• Mất niềm tin vào vào thế giới xung quanh, không muốn tiếp xúc với người ngoài dẫn đến không thể xây dựng và duy trì các mối quan hệ trong xã hội;
• Có hành vi chống đối người khác, nói rằng có người muốn làm hại mình dẫn đến hành động tấn công để tự vệ;
• Rối loạn ảo giác, cảm thấy có ai đó đang nói vào tai và thôi thúc họ tấn công, làm hại những người xung quanh.

Chẩn đoán và điều trị bệnh hoang tưởng bị hại

Hoang tưởng bị hại là một dấu hiệu của bệnh tâm thần. Vì vậy, người bệnh cần được thăm khám bởi chuyên gia hoặc bác sĩ chuyên khoa tâm thần để có thể chẩn đoán chính xác bệnh tình. Tùy theo tình trạng bệnh tình mà bác sĩ sẽ tư vấn phương án điều trị thích hợp như:

Điều trị bằng thuốc

Trong một số trường hợp, bác sĩ sẽ đề xuất một số loại thuốc uống giảm triệu chứng liên quan đến bệnh hoang tưởng như thuốc chống loạn thần, thuốc trầm cảm, thuốc ổn định tâm trạng,...

Điều trị tâm lý

Việc điều trị tâm lý giúp người bệnh hiểu và có thể quản lý được suy nghĩ, cảm xúc của bản thân. Đồng thời giúp người bệnh bớt suy nghĩ và lo lắng từ đó giảm thiểu các triệu chứng ảo tưởng bị hại.

Liệu pháp hành vi, nhận thức

Đây là liệu pháp hỗ trợ kết hợp với sử dụng thuốc loạn thần. Liệu pháp này sẽ giúp người bệnh kiểm soát tâm trạng sợ hãi, từ đó giảm thiểu hành động gây nguy hiểm cho những người xung quanh.

Hy vọng qua bài viết trên, bạn đọc đã hiểu được hoang tưởng bị hại là gì và cách điều trị bệnh thường được các bác sĩ sử dụng. Nhìn chung, hoang tưởng bị hại là một căn bệnh nguy hiểm, cần kịp thời phát hiện và điều trị nhằm tránh gây tác động tiêu cực đến xã hội.