Hôn mê khác ngất ở điểm nào? Sơ cứu ban đầu khi bị ngất

Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu “hôn mê khác ngất ở điểm nào?”. Điểm khác biệt chính giữa hai trạng thái này nằm ở đâu? Hãy cùng khám phá và hiểu rõ hơn để có thể nhận biết và đối phó với chúng một cách chính xác.

Tổng quan về hôn mê

Hôn mê là gì?

Hôn mê là tình trạng mất ý thức kéo dài mà người bệnh không phản ứng với bất kỳ kích thích nào. Trong trạng thái này, người bệnh không di chuyển hoặc phản ứng khi bị kích thích, thậm chí cả việc la gọi vào tai.

Hôn mê là một tình trạng cấp cứu, với mức độ và nguyên nhân đa dạng. Đây được coi là một trạng thái y tế khẩn cấp, cần xử lý ngay lập tức để bảo vệ tính mạng và chức năng não của người bệnh. Không ít trường hợp, sự trễ chậm trong cấp cứu đã dẫn đến hậu quả nghiêm trọng khiến người bệnh không thể được cứu chữa kịp thời.

Thời gian mà một người rơi vào tình trạng hôn mê kéo dài tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của tình trạng hôn mê. Có những trường hợp, tình trạng hôn mê có thể kéo dài từ vài ngày, vài tuần, hoặc thậm chí nhiều năm. Trong những trường hợp nặng, người bệnh có thể phục hồi tỉnh táo sau hôn mê, nhưng sau đó có thể chuyển sang tình trạng hôn mê vĩnh viễn, hoặc nếu nghiêm trọng hơn, có thể dẫn đến tử vong. Những kết quả này phụ thuộc vào nguyên nhân gây hôn mê và mức độ tổn thương của hệ thống thần kinh. Một số biến chứng có thể xảy ra khi hôn mê hoặc chăm sóc khác liên quan đến hôn mê bao gồm lở loét, viêm phổi, hoặc nhiễm trùng tiết niệu.

Phân loại mức độ hôn mê

Hôn mê độ I

Người bệnh vẫn có khả năng nhận thức và thức tỉnh tuy nhiên mức độ đáp ứng giảm đi nhiều. Khi chịu tác động từ bên ngoài như đau, phản ứng của họ chỉ thể hiện qua việc nhăn mặt, phản xạ nuốt vẫn duy trì nhưng chậm hơn. Có thể xuất hiện hiện tượng tiểu tiện không kiểm soát do rối loạn cơ vòng, tuy nhiên, chưa có rối loạn hô hấp và nhịp tim.

Hôn mê độ II

Người bệnh không phản ứng, không mở mắt khi gọi, thậm chí không đáp ứng khi bị lay người,... Mất phản xạ giác mạc, tiểu tiện không tự chủ, có thể tăng thân nhiệt, rối loạn hô hấp và có thể xuất hiện triệu chứng co cứng.

Hôn mê độ III

Đây là giai đoạn mà người bệnh rơi vào trạng thái hôn mê sâu, mất ý thức và ít phản ứng với mọi kích thích. Đồng tử giãn và không có phản xạ, nhịp tim yếu, huyết áp giảm, mất kiểm soát việc tiểu tiện, có thể xuất hiện biểu hiện cơ thể co cứng do mất hoạt động của não.

Hôn mê độ IV

Còn được biết đến là tình trạng hôn mê không phục hồi. Bệnh nhân gặp phải những rối loạn nghiêm trọng về hô hấp và nhịp tim, cần hỗ trợ hô hấp, nhịp tim yếu, không đều, mất hết các phản xạ, hạ thân nhiệt. Trong những trường hợp nghiêm trọng nhất, khi não đã bị tổn thương nặng và không thể phục hồi, gọi là tình trạng chết não, có thể dẫn đến tử vong.

Tổng quan về ngất

Ngất là gì?

Ngất xỉu hay còn gọi là trạng thái mất ý thức diễn ra đột ngột trong thời gian ngắn do sự giảm lưu lượng máu đến não. Đây không phải là một bệnh mà là dấu hiệu của các bệnh lý khác.

Có nhiều nguyên nhân gây ngất xỉu, có thể do vấn đề về tim mạch như loạn nhịp tim, co giật, hạ đường huyết, hoặc liên quan đến hệ thống thần kinh. Một số trường hợp có yếu tố di truyền gia đình.

Ngất xỉu là hiện tượng phổ biến, đặc biệt ở người cao tuổi, mặc dù có thể xảy ra ở những người hoàn toàn khỏe mạnh. Người bị ngất xỉu có thể gặp các vấn đề sau khi ngã do ngất xỉu, ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe.

Đây là một dấu hiệu cảnh báo về các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Hầu hết các trường hợp, người bị ngất xỉu sẽ tỉnh lại hoàn toàn sau vài phút.

Triệu chứng

• Cơ thể bắt đầu cảm thấy bồn chồn, mặt tái nhợt, chóng mặt, mắt tối dần, ngã khuỵu bất tỉnh.
• Đổ mồ hôi toàn thân, cả chân và tay lạnh, da tái nhợt.
• Hệ thống hô hấp có thể giảm/ngừng hoạt động, hoặc thở rất nhẹ.
• Nhịp tim có thể giảm mạnh hoặc ngừng, huyết áp giảm.
• Thông thường, người ngất xỉu thường trải qua trạng thái ngừng thở trước, sau đó là ngừng tim.

Sơ cứu ban đầu khi ngất 

• Đặt người nằm ngửa. Nếu không có vết thương và còn thở, hãy nâng cao chân của người bệnh lên cao hơn tim nếu có thể. Kê chân của người bệnh lên khoảng 30cm. Nới lỏng thắt lưng, cổ áo hoặc quần áo bó sát khác.
• Để giảm nguy cơ ngất xỉu lần nữa, đừng đỡ nạn nhân dậy quá nhanh. Nếu nạn nhân không tỉnh lại sau khi gọi hay lay mạnh trong vòng một phút, hãy liên hệ trung tâm y tế ngay lập tức.
• Kiểm tra mạch và nhịp thở, nếu nạn nhân không thở, hãy bắt đầu hô hấp nhân tạo và liên hệ hỗ trợ y tế. Tiếp tục hô hấp nhân tạo cho đến khi có sự trợ giúp hoặc nạn nhân bắt đầu thở lại.
• Nếu nạn nhân bị thương do ngã liên quan đến ngất xỉu, hãy điều trị vết sưng tấy, vết bầm tím hoặc vết rách một cách thích hợp. Kiểm soát chảy máu bằng cách đè ép trực tiếp lên vùng chảy máu.

Phòng ngừa tình trạng ngất xỉu

Nếu cảm thấy sắp ngất xỉu, có thể thực hiện những biện pháp sau để ngăn ngừa:

• Nắm chặt bàn tay còn lại;
• Kéo căng cánh tay;
• Sử dụng vớ y khoa;
• Ngồi bắt chéo chân;
• Nghỉ ngơi đầy đủ;
• Ép hai đùi lại với nhau;
• Ngồi nghiêng đầu về phía trước và đặt đầu giữa hai đầu gối khi cảm thấy sắp ngất.

Hôn mê khác ngất ở điểm nào?

Với những thông tin đã trình bày ở trên, có thể thấy hôn mê và ngất xỉu là hai trạng thái sức khỏe khác nhau, dù cả hai đều liên quan đến mất ý thức.

• Hôn mê là trạng thái bất tỉnh kéo dài, người bệnh không phản ứng với kích thích từ bên ngoài và thường không tự phục hồi. Đây là một trạng thái cấp cứu và có thể có nguyên nhân từ rất nhiều vấn đề khác nhau, từ tổn thương não đến các vấn đề tim mạch hay thậm chí do dị ứng nghiêm trọng.
• Ngất xỉu là một trạng thái mất ý thức ngắn ngủi, thường chỉ kéo dài trong vài giây đến vài phút. Trong trường hợp này, người bệnh thường phục hồi nhanh chóng và không cần đến sự can thiệp y tế sau cơn ngất. Nguyên nhân của ngất xỉu thường là do mất lưu lượng máu đến não, gây mất ý thức và rơi vào trạng thái ngất ngắn.
• Mặc dù trạng thái hôn mê và ngất đều mất tri giác, cảm giác và vận động, nhưng tim, phổi và hệ bài tiết vẫn còn hoạt động.

Vì hai trạng thái này có những điểm khác biệt trong đặc điểm và cách xử trí, việc phân biệt giữa hôn mê và ngất xỉu có thể quan trọng để cung cấp sự chăm sóc y tế đúng đắn.

Hy vọng thông qua bài viết này bạn đã biết biết hôn mê khác ngất ở điểm nào. Từ đó có khả năng đánh giá và phân biệt hai trạng thái để có biện pháp xử trí phù hợp, chăm sóc sức khỏe của bản thân và gia đình.

Xem thêm: 

• Hôn mê khi đột quỵ và cách tăng khả năng hồi phục
• Hôn mê ở trẻ em do nguyên nhân nào? Cách điều trị hiệu quả