Hướng dẫn cách sử dụng thuốc nhỏ mắt hiệu quả

Mặc dù mục đích sử dụng các loại thuốc nhỏ mắt khác nhau trong mỗi trường hợp nhưng điều quan trọng quyết định hiệu quả điều trị là bạn cần thực hiện nhỏ mắt đúng cách. Thao tác nhỏ mắt thích hợp giúp thuốc dễ dàng hấp thụ vào mắt và phát huy tác dụng tối đa. Bài viết dưới đây sẽ thông tin đến bạn hướng dẫn sử dụng thuốc nhỏ mắt đúng cách.

Để dùng thuốc nhỏ mắt hiệu quả cần phải biết cách sử dụng thuốc nhỏ mắt

Thuốc nhỏ mắt là gì?

Thuốc nhỏ mắt là thuốc dùng để nhỏ trực tiếp vào mắt (thường là một lượng nhỏ như một vài giọt), có thể được bào chế dạng dung dịch hoặc hỗn dịch.

Thuốc nhỏ mắt thường có thành phần nước muối sinh lý để phù hợp với dịch của mắt. Thuốc nhỏ mắt có thể chứa nước mắt nhân tạo để điều trị khô mắt. Thuốc nhỏ mắt cũng có thể chứa một hoặc nhiều loại thuốc điều trị nhiều loại bệnh về mắt.

Tùy thuộc vào tình trạng đang được điều trị, chúng có thể chứa steroid, thuốc kháng histamine, thuốc cường giao cảm, thuốc chẹn thụ thể beta, thuốc chống phó giao cảm, thuốc chống phó giao cảm, prostaglandin, thuốc kháng viêm không steroid (NSAID), thuốc kháng sinh, thuốc kháng nấm hoặc thuốc gây mê tại chỗ.

Thuốc nhỏ mắt ít có nguy cơ tác dụng phụ hơn thuốc uống vì thuốc nhỏ mắt chỉ tác động tại chỗ mắt còn thuốc uống sẽ tác động toàn thân.

Công dụng của thuốc nhỏ mắt

Thuốc nhỏ mắt có công dụng hỗ trợ điều trị trong các trường hợp sau đây:

• Rửa mắt, làm sạch mắt do bụi bẩn.
• Trị các bệnh về mắt như đau mắt đỏ, viêm giác mạc, ngứa mắt, khô mắt.
• Giảm đau mắt, kháng viêm, trị nhiễm trùng mắt.
• Làm giãn đồng tử mắt để thăm khám bệnh về mắt.
• Phòng ngừa nhiễm trùng khi phẫu thuật mắt.
• Chống thải ghép khi ghép giác mạc hiến tặng.

Phân loại thuốc nhỏ mắt

Thuốc nhỏ mắt giảm khô mắt

Thuốc nhỏ mắt dành cho mắt bị khô thường chứa thành phần nước mắt nhân tạo. Có nhiều loại thuốc nhỏ mắt nhân tạo cung cấp các hoạt chất với cơ chế tác dụng khác nhau gồm ion bicacbonat, nhược trương, gel và thuốc mỡ có độ nhớt cao. Tất cả đều hoạt động khác nhau nên phải thử các loại nước mắt nhân tạo khác nhau để tìm ra loại có tác dụng tốt và phù hợp với mắt nhất.

Thuốc nhỏ mắt điều trị nhiễm khuẩn và đau mắt đỏ

Đối với các bệnh nhiễm trùng mắt, thuốc nhỏ mắt thường có thành phần là steroid và kháng sinh. Thành phần này có công dụng điều trị vi khuẩn gây nhiễm trùng mắt, viêm kết mạc, viêm giác mạc. Liều lượng và thời gian sử dụng tùy thuộc vào bác sĩ. 

Thuốc nhỏ mắt điều trị dị ứng

Một số loại thuốc nhỏ mắt có thể chứa chất đối kháng histamin hoặc thuốc chống viêm không steroid (NSAID), ngăn chặn phản ứng của tế bào mast với chất gây dị ứng bao gồm các hạt bụi mịn.

Thuốc nhỏ mắt điều trị bệnh tăng nhãn áp

Thuốc nhỏ mắt trong điều trị bệnh tăng nhãn áp giúp dịch trong mắt thoát ra tốt hơn và giảm lượng dịch do mắt tạo ra, dẫn đến giảm nhãn áp. Thành phần của thuốc nhỏ mắt này bao gồm: chất tương tự prostaglandin, thuốc chẹn beta, chất chủ vận alpha và chất ức chế anhydrase carbonic hoặc phối hợp các thành phần trên.

Thuốc nhỏ mắt Mydriatic

Thuốc nhỏ mắt này làm cho đồng tử của mắt mở rộng tối đa, giúp chuyên viên đo thị lực có thể quan sát rõ bên trong nhãn cầu phía sau mống mắt. Tuy nhiên, khi bệnh nhân dùng thuốc này và tiếp xúc ánh sáng, bệnh nhân có thể bị chói mắt và cảm giác sợ ánh sáng. Nên đợi thuốc hết tác dụng thì hãy tiếp xúc với ánh sáng. 

Thuốc nhỏ mắt Duotrav Alcon giảm áp lực nội nhãn

Cách sử dụng thuốc nhỏ mắt hiệu quả

Trước khi sử dụng thuốc nhỏ mắt

Thuốc nhỏ mắt phải còn nguyên vẹn, lưu ý rằng mỗi chai thuốc nhỏ mắt chỉ dùng riêng cho một người, không dùng chung với bất kỳ người nào khác để giảm nguy cơ nhiễm khuẩn chéo.

Vệ sinh tay sạch sẽ trước khi thao tác nhỏ mắt.

Chuẩn bị sẵn khăn giấy để lau các giọt thừa xung quanh ống nhỏ mắt và mắt (nếu có).

Cách sử dụng thuốc nhỏ mắt dạng dung dịch

Lắc nhẹ chai (nếu có yêu cầu theo hướng dẫn sử dụng thuốc).

Tháo nắp chai và đặt nắp chai nghiêng trên một bề mặt sạch.

Kiểm tra đầu ống nhỏ giọt để đảm bảo sạch sẽ. Nếu bị bẩn, hãy vứt lọ thuốc nhỏ đi và lấy lọ mới.

Tiến hành nhỏ mắt

Bước 1: Ngửa đầu ra sau hoặc nằm thẳng lưng. Dùng ngón tay kéo mí mắt dưới xuống để tạo thành một cái túi để nhỏ mắt.

Bước 2: Giữ chai thuốc trên mắt sao cho đầu ống nhỏ giọt hướng xuống dưới và gần mắt nhất nhưng không chạm vào mắt. Bóp chai để một giọt nhỏ thuốc nhỏ mắt rơi vào túi đã làm với mí mắt dưới.

Bước 3: Nhắm mắt và nghiêng mặt về phía trước khoảng 2 - 3 phút. Giữ mắt cố định, không nên chớp mắt, di chuyển nhãn cầu hoặc nhắm chặt mí mắt. Khi nhắm mắt, dùng ngón tay ấn nhẹ vào góc trong của mắt để ngăn chặn thuốc chảy vào mũi, miệng hoặc cổ họng. Lau sạch phần dịch xung quanh mắt bằng khăn sạch.

Hướng dẫn cách sử dụng thuốc nhỏ mắt theo thứ tự bước 1, bước 2, bước 3.

Kết thúc

Nếu cần nhỏ thuốc nhỏ mắt thứ hai vào cùng một mắt, hãy đợi ít nhất 5 đến 10 phút sau khi nhỏ giọt đầu tiên.

Đậy nắp chai lại, không chạm vào đầu ống nhỏ giọt.

Rửa tay sạch sẽ sau khi thao tác nhỏ mắt.

Các phản ứng phụ có thể xảy ra khi sử dụng thuốc nhỏ mắt

Thuốc nhỏ mắt steroid và kháng sinh có thể gây châm chích trong một hoặc hai phút khi sử dụng lần đầu tiên và nếu vẫn tiếp tục bị châm chích, nên tìm tư vấn y tế. Ngoài ra, cần thông báo với bác sĩ nếu thay đổi thị lực xảy ra hoặc nếu bị đau họng dai dẳng, sốt, dễ chảy máu hoặc bầm tím khi sử dụng thuốc nhỏ mắt có thành phần là chloramphenicol.

Một số triệu chứng khác của phản ứng dị ứng, chẳng hạn như: Phát ban, ngứa, sưng, chóng mặt và khó thở. Sử dụng steroid lâu dài có thể gây ra nhiều tác dụng phụ bao gồm tăng nhãn áp do steroid và đục thủy tinh thể. 

Các chất tương tự prostaglandin có thể gây ra những thay đổi về màu sắc mống mắt và da mí mắt, mọc lông mi, châm chích, mờ mắt, đỏ mắt, ngứa và rát. 

Tác dụng phụ của thuốc chẹn beta bao gồm huyết áp thấp, giảm nhịp tim, mệt mỏi, khó thở và trong một số trường hợp hiếm hoi, giảm ham muốn tình dục và trầm cảm. 

Chất chủ vận alpha có thể gây bỏng hoặc châm chích, mệt mỏi, nhức đầu, buồn ngủ, khô miệng và mũi, cũng có khả năng xảy ra phản ứng dị ứng cao hơn. 

Các chất ức chế anhydrase carbonic có thể gây châm chích, bỏng rát và khó chịu ở mắt. 

Thuốc nhỏ mắt bôi trơn có thể gây ra một số tác dụng phụ và nên hỏi ý kiến ​​bác sĩ nếu bị đau mắt hoặc thay đổi thị lực. Hơn nữa, khi mẩn đỏ xuất hiện nhưng kéo dài hơn 3 ngày, cần phải hỏi ý kiến ​​bác sĩ ngay lập tức.

Lời khuyên hữu ích cho bạn khi sử dụng thuốc nhỏ mắt

Những điều mà bạn nên làm:

• Nếu đang sử dụng hai loại thuốc mắt, hãy sử dụng theo thứ tự thích hợp. Nếu đang sử dụng cả dung dịch nhỏ mắt và hỗn dịch nhỏ mắt, hãy sử dụng dung dịch trước. Sau đó sử dụng dạng hỗn dịch. Nếu đang sử dụng thuốc nhỏ mắt và thuốc mỡ tra mắt, hãy sử dụng thuốc nhỏ mắt trước. Sau đó bôi thuốc mỡ ít nhất 10 phút sau.
• Một số loại thuốc nhỏ mắt có chứa chất bảo quản benzalkonium chloride, có thể gây dị ứng quá mẫn. Nếu nhỏ mắt và bị kích ứng thì nên ngưng ngay lập tức và liên hệ cơ sở y tế để được hỗ trợ.

Những điều mà bạn không nên làm:

• Không để đầu ống nhỏ giọt tiếp xúc trực tiếp vào mắt hoặc bất kỳ bề mặt nào khác để hạn chế nguy cơ vi khuẩn xâm nhập vào thuốc, sau đó tiếp xúc và lây nhiễm cho mắt.
• Không đeo kính áp tròng trong khi nhỏ thuốc nhỏ mắt, tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ nếu muốn đeo kính áp tròng. Kính áp tròng có thể được đeo sau khi nhỏ mắt 15 - 20 phút. 
• Không dùng chung thuốc nhỏ mắt với người khác vì nguy cơ lây nhiễm vi khuẩn cao.

Bài viết trên chúng tôi đã mang đến bạn những thông tin hữu ích về cách sử dụng thuốc nhỏ mắt và những lời khuyên hữu ích khi nhỏ thuốc, hy vọng giúp bạn điều trị bệnh về mắt hiệu quả.

Thục Hiền

Nguồn tham khảo: Tổng hợp